Nieuws
Buiksloterham living lab voor circulaire stad
De Amsterdamse wijk Buiksloterham transformeert van onaantrekkelijk industriegebied tot dé proeftuin voor circulaire gebiedsontwikkeling. Wageningen UR is een van de ondertekenaars van het manifest dat is opgesteld om de biobased ambities te onderstrepen. De komende jaren moet Buiksloterham uitgroeien tot een wijk waarin producten en grondstoffen maximaal worden hergebruikt.
De twintig partijen die het manifest hebben ondertekend, hebben een actieplan ontwikkeld met een aantal speerpunten. Wageningen UR zet in op de speerpunten ‘afval’ en ‘water’. ‘Momenteel broeit het van de ideeën’, zegt onderzoeker Wim de Haas van Alterra Wageningen UR. ‘Ideeën van mensen die in Buiksloterham hun duurzame woning willen bouwen, bijvoorbeeld. Maar ook van ondernemers die heil zien in de circulaire biobased economie. Als onderzoeksinstituut schuift Wageningen UR graag bij de initiatiefnemers aan, omdat we kansen zien. En met ons ook onderzoekers van TNO, TU Delft, Deltares en ECN.’
Waarde uit water
Aan de ‘watertafel’ denkt Wageningen UR mee met initiatiefnemers die meer waarde uit water willen halen. ‘Zo willen wij specifiek onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om reststoffen uit afvalwater terug te winnen’, legt De Haas uit: ‘De technologie die wij hier bijvoorbeeld willen aandragen om fosfaat uit afvalwater terug te winnen, kan heel waardevol zijn voor toepassing op grotere schaal. Het dreigende tekort aan fosfaat kan een gevaar zijn voor de voedselzekerheid in de wereld. Zonder fosfaat geen voedsel.’
Van afval tot grondstof
De ‘afvaltafel’ is de plek voor plannenmakers die uit afval grondstoffen willen winnen. Zo wil een groep zelfbouwers circulaire bouwprincipes toepassen bij de bouw van hun woningen. Via slimme afvalinzamelingstechnologie kunnen de gebruikte, hernieuwbare materialen een nieuw leven krijgen. Organische reststromen kunnen in een kleine bioraffinaderij in Buiksloterham worden omgezet tot nieuwe biobased grondstoffen. Grondstoffen die bijvoorbeeld te gebruiken zijn als bouwstenen voor biobased chemicaliën of voor biobased plastics.
Vragen van initiatiefnemers
De Haas merkt dat de initiatiefnemers in het gebied al snel op vragen stuiten. Op welke schaal willen zij het idee ontwikkelen? Welke regels gelden er? Welke technologie kan gebruikt worden? En, niet onbelangrijk, is het een economisch levensvatbaar idee? De Haas: ‘Wij helpen ideeënmakers met kennis, doen kosten-batenberekeningen en stellen opties voor waar zij misschien zelf nog niet op gekomen waren. We hoeven niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden, want er is al veel technologie beschikbaar waar initiatiefnemers gebruik van kunnen maken. Die kennis gaan we met initiatiefnemers delen via een kennisplatform. Denk aan een internetplatform met relevante informatie, waar je als initiatiefnemer meteen in contact komt met partijen die jou kunnen helpen. Denk ook aan workshops over specifieke onderwerpen, zoals een nieuw sanitatiesysteem in het gebied.’
Voorbeeld voor andere steden
Wat er in Buiksloterham gebeurt, levert meer op dan een prachtige circulaire wijk alleen. De wijk is een voorbeeld voor wat er in andere steden – in Nederland en daarbuiten - of in delen van Amsterdam kan gebeuren. Dit grotendeels leegstaande en vervuilde industriegebied biedt alle ruimte om ervaringen op te doen met circulaire gebiedsontwikkeling. Buiksloterham is dus niet zomaar een wijk in Amsterdam-Noord, stelt De Haas: ‘Het heeft de ambitie de wereld veel te leren om de transitie naar de circulaire biobased economie te maken.’
Adaptive Circular Cities
‘Adaptive Circular Cities’ is de naam van het project in Buiksloterham. Via dit project wil het Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions (AMS Institute) kennisontwikkeling over circulaire gebiedsontwikkeling stimuleren. Wageningen UR is samen met TU Delft en MIT in Boston oprichter van AMS institute.