Project

Ziektewerendheid in de champignonteelt voor een economisch vitale en duurzame sector

Weerstand van dekaarde tegen ziekten is een belangrijk thema in de champignonsector. Weerbare dekgrond vermindert naar verwachting de aantasting door ziekten en resulteert daardoor in minder productieverliezen, en een lager gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen en arbeidskosten.

Champignons worden in Nederland gekweekt op een speciaal samengestelde voedingsbodem van compost of substraat, afgedekt met een laag dekaarde. De dekaarde zorgt ervoor dat vochtigheid en temperatuur van het substraat stabiel blijven.
De schimmelziekte Mycogone periciosa – natte mollen – is verantwoordelijk voor de belangrijkste dekaarde-gerelateerde schimmelproblemen in de champignonteelt. Dekaarde die wordt bewerkt voor hergebruik kan een bron zijn van deze ziekteverwekker.

Pseudomonas-bacteriën vormen een belangrijk aandeel in de totale populatie kweekbare bacteriën. Er zijn zowel goede (zogenaamde beneficials) Pseudomonas-bacteriën als ziekteverwekkende Pseudomonas-bacteriën. De beneficials zijn onmisbaar bij de knopvorming van champignons. Ook onderdrukken zij ziekteverwekkers. De ziekteverwekkende Pseudomonas-bacteriën veroorzaken onder andere bruinverkleuringen van de champignon. Het vermoeden bestaat dat de verhouding tussen de Pseudomonas-beneficials en de ziekteverwekkende Pseudomonas-bacteriën een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van ziektes.

Beheersing van deze belangrijke schimmel- en bacterieziekten is cruciaal voor de concurrentiekracht van de champignonteelt. Bij de beheersing kan gebruik gemaakt worden van de weerstand tegen ziekten die van nature dekaarde aanwezig kan zijn.
In dit project worden indicatoren geïdentificeerd waarmee de weerstand van dekaarde kan worden bepaald. De kennis kan ook worden gebruikt om de weerstand te verhogen.

Belang van weerbare dekaarde

De belangrijkste grondstof voor dekaarde is op dit moment nog veen. De beschikbaarheid hiervan neemt echter snel af. Onderzocht wordt of bepaalde groene reststromen zoals gecomposteerde boomschors, kokos, gefermenteerde champost of vergist gras als alternatief kunnen dienen. Kennis over de effecten van deze alternatieve grondstoffen op weerstand tegen ziekten ontbreekt echter.

Doel

Identificeren van indicatoren waarmee de weerstand van dekaarde tegen belangrijke ziekten in de champignonteelt kan worden bepaald en verhoogd in interactie met omgevingsfactoren.

Aanpak en werkwijze

In het onderstaande schema zijn de projectactiviteiten samengevat.

Ziektewerendheid in de champignonteelt voor een economisch vitale en duurzame sector

De aan het project deelnemende bedrijven leveren dekaarde van verschillende samenstelling, champignonrassen en informatie/achtergronden over het voorkomen van ziektes van de dekaarde. De aangeleverde dekaarde wordt getoetst; de bedrijven zijn betrokken bij de uitvoering van de fysisch-chemische analyses. Wageningen Plant Research ontwikkelt diagnostische assays, bioassays, voert metagenomica-studies uit en coördineert het onderzoek.

Beoogde resultaten

  • Gevoelige detectiemethoden om Pseudomonasbacteriën en Mycogone-schimmels in dekaarde te kwantificeren
  • Een bemonsteringsprotocol voor de grondstoffen van dekaarde en voor het samengestelde eindproduct in de verschillende teeltfasen
  • Indicatoren voor weerbaarheid waarmee bedrijven grondstoffen kunnen selecteren en kwaliteitscontroles van de dekaarde kunnen uitvoeren
  • Inzicht in de vatbaarheid van commerciële, wilde en nieuwe rassen voor de betreffende ziekteverwekkers in dekaarde
  • Rapporten, wetenschappelijke en vakbladpublicaties over de resultaten van het onderzoek in dit project