Nieuws

Natuurlijke ‘watertorens van de wereld’ in gevaar

Published on
9 december 2019

Wereldwijd zijn er 78 watersystemen waarvan gletsjers en sneeuw de voornaamste zoetwaterbron zijn. Van deze ‘watertorens van de wereld’ zijn 1,9 miljard mensen afhankelijk. Een groot internationaal onderzoeksteam, geleid door de Universiteit Utrecht in samenwerking met National Geographic en met onderzoekers van Wageningen University & Research, heeft in kaart gebracht welke watertorens het belangrijkst zijn voor de mensen die benedenstrooms leven. En ook hoe kwetsbaar ze zijn voor veranderingen in klimaat en socio-economische factoren. In Nature van 9 december doen ze verslag.

De groep onderzoekers laat in hun publicatie zien dat door klimaatverandering, de toenemende wereldbevolking, slecht gebruik van waterbronnen en andere geopolitieke factoren de watertorens in gevaar zijn. Het is daarom essentieel om per bergketen internationaal beleid en strategieën te ontwikkelen, willen we deze primaire zoetwaterbronnen voor ongeveer een kwart van de wereldbevolking behouden en zowel ecosystemen als mensen stroomafwaarts beschermen.

Kwetsbaarste watertoren van de Indus

Nergens ter wereld zijn zoveel mensen afhankelijk van één watertoren als van de Induswatertoren in Azië, schrijven de onderzoekers. Deze ijs- en watermassa beslaat een groot deel van het Himalayagebergte en ligt verspreid over delen van Afghanistan, China, India en Pakistan. Het is tevens de kwetsbaarste watertoren. Ook van de zuidelijke Andes, de Rocky Mountains en het Alpengebergte zijn erg veel mensen afhankelijk.

Afhankelijkheid en kwetsbaarheid

Om te berekenen hoe belangrijk elk van deze 78 watertorens zijn, hebben de onderzoekers verschillende factoren bekeken die iets zeggen over hoe afhankelijk benedenstroomse gemeenschappen zijn van de watertoevoer van deze systemen. Ook bepaalden ze van elke watertoren de kwetsbaarheid van de watertoevoer, maar ook de kwetsbaarheid van de mensen en ecosystemen die hiervan afhankelijk zijn, gebaseerd op voorspellingen van het toekomstig klimaat en socio-economische veranderingen.

De top vijf kwetsbaarste watertorens per continent zijn:

  • Azië: Indus, Tarim, Amu Darya, Syr Darya, Ganges-Brahmaputra
  • Europa: Rhône, Po, Rijn, Noordkust van de Zwarte Zee, Kaspische Zee-kust
  • Noord-Amerika: Fraser, Columbia and NW US, Pacific and Arctic Coast, Colorado, Saskatchewan – Nelson
  • Zuid-Amerika: Zuid-Chili, Zuid-Argentinië, Negro, La Puna regio, Noord-Chili

Het volledige overzicht staat op de website van National Geographic.

Internationaal onderzoek

Het onderzoek werd uitgevoerd door 32 wetenschappers van over de hele wereld en werd geleid door prof.dr. Walter Immerzeel en dr. Arthur Lutz van de Universiteit Utrecht en onderzoeksbureau FutureWater. Beiden doen al jaren onderzoek naar veranderingen in klimaat en waterhuishouding in de Aziatische hooggebergtes. “We hebben niet alleen gekeken naar hoeveel water er is opgeslagen in de watertorens, maar ook hebben we onderzocht hoeveel water er benedenstrooms nodig is en hoe kwetsbaar deze systemen zijn voor veranderingen in de komende decennia”, vertelt Immerzeel. Lutz vult aan: “Door alle watertorens ter wereld te onderzoeken konden we aantonen welke het belangrijkst en kwetsbaarst zijn. Deze watertorens zouden bovenaan de prioriteitenlijst moeten staan op de regionale en internationale politieke agenda’s.”

Wageningse bijdrage aan het onderzoek

Onderzoeker Hester Biemans van Wageningen University & Research richtte haar onderzoek vooral op het watergebruik voor landbouw in de benedenstroomse gebieden. “We onderzochten vooral welke geïrrigeerde gebieden echt afhankelijk zijn van sneeuw- en gletsjerwater en waar nog andere waterbronnen beschikbaar zijn. De volgende stap is het zoeken naar oplossingen om de gebieden minder afhankelijk van sneeuw en gletsjer water te maken. In de Indus, Pakistan - de meest kwetsbare watertoren ter wereld - zijn we recent een onderzoek gestart waarin we ons gaan focussen op deze oplossingen.”

Perpetual Planet Partnership

Het onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door National Geographic en Rolex als onderdeel van hun Perpetual Planet Partnership. Hun doel is om inzichtelijk te maken met welke uitdagingen onze planeet te maken krijgt wanneer systemen een kritische grens bereiken. Ze ondersteunen onderzoek naar deze systemen en stellen leiders over de hele wereld in staat om oplossingen te ontwikkelen om onze planeet te beschermen.

Alle data en rankings zijn beschikbaar via een interactieve visuele tool op de website van National Geographic: natgeo.com/PerpetualPlanet.