Vijf vragen over het meten van Fipronil in eieren

In eieren van Nederlandse pluimveebedrijven heeft de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) het insecticide Fipronil aangetroffen. Dat middel is verboden voor deze toepassingen. De NVWA vroeg het RIKILT, instituut voor de voedselveiligheid, eieren te analyseren.

Business unitmanager Leen van Ginkel en onderzoeker Pesticiden & Mycotoxines Theo de Rijk van RIKILT geven antwoord op 5 vragen over het meten van Fipronil in eieren.

1. Onderzoekt RIKILT alle eieren van Nederlandse pluimveebedrijven?

Nee, het RIKILT is door de NVWA gevraagd om een deel van de analyses uit te voeren van Nederlandse eieren, afkomstig van diverse pluimveebedrijven. We hebben in deze vakantietijd alle zeilen moeten bijzetten om de metingen te verrichten. Tot nu hebben we 230 doosjes met tien of twaalf eieren geanalyseerd. En er komt nog meer.

2. Dit is de eerste keer dat Fipronil is in eieren is aangetroffen. Konden de RIKILT-analisten meteen aan de slag?

Nee, we moesten eerst de bestaande test voor het vaststellen van Fipronil bij bijen, geschikt maken voor analyse op eieren, zodat de uitkomsten van de analyse 100% betrouwbaar en reproduceerbaar zijn.

3. Hoe verloopt de analyse?

De eieren uit één doosje worden geklutst, in een fles gedaan en geschud. Daaruit wordt een klein monster genomen, waaraan het oplosmiddel acetonitril wordt toegevoegd. Het Fipronil lost daarin op. Dan centrifugeren we de massa zodat onderin het vet en eiwit zit en bovenop de vloeistof. Die vloeistof analyseren we met vloeistofchromatografie en massaspectrometrie. Je krijgt dan een grafiek. De pieken daaruit vergelijken we met bekende concentraties fipronil, zodat we exact kunnen vaststellen hoeveel microgram fipronil er per kilogram in de eieren zat.

Theo de Rijk (RIKILT) wijst de piek op het scherm aan, die aangeeft hoeveel Fipronil er in het eimonster zit.
Theo de Rijk (RIKILT) wijst de piek op het scherm aan, die aangeeft hoeveel Fipronil er in het eimonster zit.

4. Wat was de uitkomst van de analyse?

De analysegegevens zijn volgens afspraak gerapporteerd aan de NVWA. Er waren negatieve en positieve resultaten bij, dus eieren die boven de internationaal vastgestelde norm van 5 microgram fipronil per kilogram ei en eieren onder die grens. Omdat alle monsters zijn gecodeerd kan de NVWA de resultaten herleiden naar de pluimveestal waar de eieren vandaan kwamen.

5. Doet RIKILT nog meer?

Ja, de NVWA heeft RIKILT ook gevraagd de kwaliteitsborging van de analyses uitgevoerd door andere, veelal commerciële laboratoria, voor haar rekening te nemen. Het is immers de verwachting dat, in opdracht van de sector, deze laboratoria in de komende weken eveneens analyses gaan uitvoeren. Als nationaal referentielaboratorium beoordeelt RIKILT de kwaliteit van deze analyses.

De piek geeft het gehalte Fipronil aan.
De piek geeft het gehalte Fipronil aan.