Brandstofverbruik bij de grondbewerking

Het verbruik van fossiele brandstoffen in de landbouw is een duurzaamheidsaspect. Een belangrijk deel van de brandstof in de open teelten wordt verbruikt bij de grondbewerking.

Mogelijk kan door toepassing van landbouwsystemen met minimale of niet-kerende grondbewerking brandstof bespaard worden. In de verschillende systemen wordt het verbruik met geavanceerde apparatuur daarvoor gemeten tijdens uitvoeren van het veldwerk.

Niet-kerende grondbewerking

Bij duurzame vormen van landbouw hoort een zo laag mogelijk verbruik van eindige, fossiele brandstoffen, ook voor de grondbewerking. Een vaak gehoorde bewering is dat het energieverbruik bij niet-kerende grondbewerking lager is dan bij ploegen. Om te onderzoeken of dit ook in Nederland verwacht mag worden als overgegaan wordt van ploegen op niet-kerende grondbewerking, is onderzoek naar het brandstofverbruik gestart op enkele locaties waar niet-kerende grondbewerking en ploegen in onderzoek met elkaar vergeleken worden, zoals op zandgrond in Wageningen. Door de ontwikkeling van een slimme brandstofmeter is het ook mogelijk geworden om te meten bij telers die geheel of gedeeltelijk overgeschakeld zijn op niet-kerende grondbewerking.

Slimme brandstofmeter

De slimme brandstofmeter is eenvoudig op te bouwen op een trekker en bestaat uit
  • Een sensor die continu het brandstofdebiet meet
  • Een RTK-GPS ontvanger waarmee de positie van de trekker precies bijgehouden wordt
  • Een logger, waarmee deze gegevens worden vastgelegd.

Op een later tijdstip worden de data geanalyseerd, waarbij o.a. verbruikscijfers voor de netto werktijd, het draaien op de kopakker en het transport naar en van het veld kunnen worden onderscheiden.

Resultaten ploegen en niet-kerende grondbewerking

bodemkwal2.jpg

In 2013 werden o.a. metingen uitgevoerd voor ploegen, ecoploegen en niet-kerende grondbewerking in de biologische teelt van zomergraan. Voor ploegen en niet-kerende grondbewerking in de gangbare teelt van suikerbieten op het Wageningen UR-proefbedrijf Unifarm in Wageningen. Het onderzoek werd beperkt tot het netto brandstofverbruik: het verbruik exclusief keren op de kopakker, rusttijden, aan- en afvoer naar het perceel enz.

Voor de grondbewerkingssystemen op biologische bedrijf was het brandstofverbruik het hoogst voor het ploeg¬systeem (59,5 l/ha), gevolgd door het ecoploegsysteem (56,8 l/ha) en het laagst voor het niet-kerende grondbewerkingssysteem (56,1 l/ha). Op het gangbare proefbedrijf was het brandstofverbruik het hoogst voor het ploegsysteem 34,5 l/ha en het laagst voor het NKG systeem (25,7 l/ha).

Meerdere jarenmetingen zullen noodzakelijk zijn, ook op andere grondsoorten en bij verschillende toegepaste niet-kerende grondbewerkingssystemen om een goede indruk te krijgen van de mogelijke brandstofbesparing door toepassing van dit systeem.