Persbericht
Politieke steun voor een Ministerie van Voedsel
Den Haag – ‘De helft van de boeren is te arm, de helft van de Nederlanders is te dik, dus het is hoog tijd voor een ministerie van Voedsel’. Dit zei Tjeerd de Groot (D66) tijdens het Nieuwjaarsdebat Voedsel in Nieuwspoort gisteravond. Met de publicatie van bijna alle kandidatenlijsten en verkiezingsprogramma’s is het tijd voor een analyse wat de politieke partijen vinden van een geïntegreerd voedselbeleid.
In de meeste verkiezingsprogramma’s is nu groeiende aandacht voor de noodzaak van een voedselbeleid, maar meestal blijft de invulling te abstract. Vijf van de zeven partijen gaven tijdens het debat aan voor een nieuw Ministerie van Voedsel te zijn, gevolgd door een grote meerderheid van het publiek. Een meerderheid van de partijen vindt dat de politiek moet kiezen voor de ambitie om de Nederlandse agri-food sector binnen 10 jaar klimaatneutraal en circulair te maken. De overheid moet dan, net als bij de energietransitie, miljarden investeren om dat mogelijk te maken.
Dat dit onderwerp leeft in de samenleving blijkt uit de enorme belangstelling voor het evenement. Nieuwspoort was tot de nok toe gevuld met vertegenwoordigers van ministeries, het bedrijfsleven en de politiek. Vrijwel elk verkiezingsprogramma stipt het onderwerp voedsel aan, wat de groeiende belangstelling van de politiek laat zien.
Gezond voedsel
Gezond voedsel bleek een splijtend onderwerp. De politici waren het eens dat de eerste stap moet zijn dat mensen begrijpen wat gezond voedsel is en wat niet. Ze verschillen van mening over de wijze waarop de overheid hier een rol in moet gaan spelen. Gepleit werd voor verplicht voedselonderwijs, etikettering of een zogenaamd stoplicht systeem. Over het feit dat er wat moet gebeuren op het gebied van bewustwording en het simplificeren van keuzes, was men eensgezind. Opvallend was dat bijna alle partijen het eens waren met de stelling dat in openbare ruimtes alleen gezonde producten aangeboden moeten worden. Men vond dat de overheid eindelijk het goede voorbeeld moet geven, zeker in schoolgebouwen waar kwetsbare kinderen keuzes over hun gezondheid moeten maken. Overigens geldt dit ook voor de keuken van de Tweede Kamer, die volgens de Kamerleden niet uitblinkt in het serveren van gezond voedsel.
Duurzaam voedsel
De meeste partijen vinden stunten met vleesprijzen (‘kiloknallers’) onwenselijk. Sommige politici vinden dat voedsel helemaal niet onder de kostprijs verkocht mag worden. De helft van de boeren is arm, een groot deel houdt er de komende jaren mee op en dat is onacceptabel volgens de meeste partijen. Ze zijn overtuigd van de grote kansen als de Nederlandse agri-food sector klimaatneutraal en circulair gaat produceren. De discussie gaat vooral over de termijn. Sommige vinden binnen 10 jaar haalbaar, anderen binnen 20 jaar. Iedereen is ervan overtuigd dat een dergelijk stip op de horizon nodig is en dat daarmee de sector tot de meest concurrerende van de wereld gaat behoren. Tien jaar klinkt ambitieus en is ambitieus, maar is volgens Martin Scholten van Wageningen UR wel realistisch en tevens noodzakelijk. De Nederlandse sector is innovatief genoeg. Volgens de politici moet er door de overheid miljarden geïnvesteerd worden om deze transitie te faciliteren. Net zoals nu gebeurt bij de transitie naar duurzame energie.
Ministerie van Voedsel
Een meerderheid van de politici was voor een ministerie van Voedsel in het volgende kabinet. Vijf van de zeven politici waren het hier volmondig mee eens, gevolgd door zeker driekwart van de zaal. De discussie ging met name over de vraag of dit ministerie gecombineerd moet worden met milieu en/of klimaat. Voedsel wordt volgens de politici een van de belangrijkste grote thema’s van de nabije toekomst en dit vraagt dan ook aandacht van een verantwoordelijk beleidspersoon in de vorm van een minister van Voedsel. In Ede is er al een voedselwethouder voor een integraal voedselbeleid en in Europa een voedselcommissaris die een Europese voedselstrategie verder brengt. Het wordt in Nederland dus tijd voor een voedselminister die een beleid neerzet waarin verschillende belangen afgewogen en verbonden worden.
Conclusie
Het uiterst dynamische debat werd georganiseerd op initiatief van Schuttelaar & Partners, Wageningen University & Research en Ede/Regio Food Valley. Onder belangstelling van meer dan 200 toeschouwers gingen Eric van den Burg (VVD wethouder-Amsterdam), Tjeerd de Groot (D66), Wytske de Pater-Postma (CDA), Suzanne Kröger (GL), Rien van der Velde (PvdA), Nico Drost (CU), en Henk van Gerven (SP) in Engelse Lagerhuissetting met elkaar in debat. Verder sprak expert Marian Geluk (TIFN) over gezond voedsel, Martin Scholten (Wageningen University & Research) over duurzaam voedsel en Leon Meijer (Wethouder Voedsel te Ede (CU) ) over de noodzaak van een ministerie van Voedsel. Het publiek bestond uit een bonte mix van vertegenwoordigers vanuit bedrijfsleven, ministeries, brancheverenigingen, NGO’s en wetenschap. Alle betrokkenen waren het erover eens dat dit onderwerp een belangrijke plek hoort te krijgen in de verkiezingen en het regeerakkoord, aldus dagvoorzitter Suzanne van der Pijll (Schuttelaar & Partners).
Dit bericht is geschreven door Schuttelaar & Partners