Consumenten positief over slimme houdbaarheidsindicator op de verpakking

Volgens de Nederlandse warenwet moet op de verpakking de datum van minimale houdbaarheid worden vermeld volgens strikte richtlijnen. Eerder onderzoek toont aan dat de verplichte Tenminste-Houdbaar-Tot (THT) of Te-Gebruiken-Tot (TGT) niet door alle consumenten goed uit elkaar wordt gehouden, en ook niet altijd goed wordt gehanteerd. Ze gooien hierdoor uit voorzorg nogal eens producten weg die eigenlijk nog prima te eten zijn.

Een slimme houdbaarheidsindicator gebaseerd op tijd-temperatuursverloop kan consumenten helpen de juiste afweging te maken. “In Noorwegen gebruiken verschillende retailers al sinds 2013 de Keep-it® indicator," zegt Gertrude Zeinstra, projectcoördinator en onderzoeker bij Wageningen Food & Biobased Research. “We wilden weten of Nederlandse en Vlaamse consumenten hier ook voor open staan, hoe ze ermee omgaan en of ze begrijpen hoe de indicator werkt." 

Thuis testen

De onderzoekers voerden een pilot-experiment uit onder bijna 1.500 klanten van HelloFresh, de marktleider van maaltijdboxen in de Benelux. De testgroep (421 huishoudens) kreeg zijn maaltijdbox thuisbezorgd met een Keep-it-indicator op de verpakking van verse zalm. Hier zat een flyer bij met uitleg over de indicator en over houdbaarheidsdata in het algemeen. Op de verpakking stond ook de wettelijk verplichte TGT-datum geprint en de opmerking dat deze leidend was. De controlegroep (1.064 huishoudens) ontving geen Keep-it® indicator op hun verpakte zalm: zij kregen een flyer met algemene informatie over houdbaarheidsdata.

Beide groepen beantwoordden via een online survey vragen over hun percepties, ervaringen en verwachtingen ten aanzien van de indicator. De controlegroep kreeg in de survey een afbeelding van de Keep-it®  indicator te zien met korte uitleg. De onderzoekers vroegen ook naar de mogelijke meerwaarde bij het voorkomen van voedselverspilling. 

Vertrouwen in houdbaarheidsindicator

Zowel de testgroep als de controlegroep reageerden positief op de houdbaarheidsindicator. Tussen de 60 en 90 procent van de deelnemers gaf aan dat ze de Keep-it® indicator positief, betrouwbaar en nuttig vonden, en niet verwarrend. De testgroep gaf voor de meeste aspecten van de indicator hogere beoordelingen dan de controlegroep, waarschijnlijk omdat ze de indicator in het echt hadden gezien. 86% van de deelnemers in de testgroep had de indicator ook daadwerkelijk opgemerkt. Van die groep begreep de overgrote meerderheid wat de indicator aangaf. 

Minder voedselverspilling

Het onderzoek wijst uit dat de indicator potentie heeft bij het verminderen van voedselverspilling. “76% had het idee dat de indicator hen kon helpen om minder voedsel te verspillen," zegt Zeinstra. Daarnaast  stelden de onderzoekers deelnemers de vraag wat ze normaal gesproken doen als vlees, vis, zuivel of kant-en-klaarmaaltijden over de aangegeven TGT-datum zijn (zonder Keep-it® indicator). Ze vergeleken deze antwoorden met de antwoorden op de vraag wat ze zouden doen als een product over de TGT-datum is, maar volgens de Keep-it® indicator nog twee dagen resterende houdbaarheid heeft. Het aantal deelnemers dat het product nog zou eten, steeg hierbij van een kleine 2% (zonder Keep-it® indicator) naar 20% (Keep-it® indicator vermeldt nog 2 dagen resterende houdbaarheid).

Met indicator gaven meer deelnemers aan eerst te ruiken en te kijken en minder deelnemers zouden het product onmiddellijk weggooien. Vervolgonderzoek over een langere periode en met meer verschillende producten kan extra inzicht geven in de daadwerkelijk te bereiken vermindering van voedselverspilling.

Spelregels veranderen tegen voedselverspilling

Samen Tegen Voedselverspilling, hét ecosysteem waarin het Nederlandse bedrijfsleven, overheid, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen zich inzetten om jaarlijks 1 miljard kilo extra voedsel binnen de keten te behouden, juicht het onderzoek toe. Toine Timmermans, directeur van de stichting: “Regelgeving staat het voorkomen van voedselverspilling soms in de weg. Waar veilig en mogelijk, moeten we die spelregels veranderen. Het toelaten van slimme houdbaarheidsindicatoren is kansrijk, zeker nu blijkt dat consumenten hier positief tegenover staan en de aanduiding goed begrijpen. Daarom gaan we verder in gesprek met overheid en bedrijven uit de keten om te onderzoeken of deze smart-sensortechnologie in Nederland breder toegepast kan worden." www.samentegenvoedselverspilling.nl 

Innovatie stimuleren

Voor het onderzoek maakte HelloFresh gebruik van een voucher-regeling van Samen Tegen Voedselverspilling, bedoeld voor innovaties gericht op het verminderen van voedselverspilling en het verwaarden van reststromen (projectnummer BO-43-002.02-005). Wageningen Food & Biobased Research voert deze regeling uit in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.