Fitheid tilapia is erfelijk

'Bij mensen is het gebruikelijk om de conditie te meten met behulp van een fietstest', zegt programmaleider en persoonlijk hoogleraar Hans Komen. 'Maar bij dieren wordt dit nog niet gedaan. Wij hebben nu een soort fietstest voor vissen ontwikkeld'. Deze test laat voor het eerst zien dat de lichamelijke conditie, op deze wijze gemeten, voor een belangrijk deel erfelijk is.

Zwemcarousel

In het onderzoek dat is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Scientific Reports lieten onderzoekers Nijltilapia's in een carrousel tegen de stroom in zwemmen. Door de stroomsnelheid langzaam op te voeren was precies te meten wanneer vissen tegen de grens van hun conditie aankwamen. Die conditie wordt net als bij mensen voornamelijk bepaald door het vermogen om zuurstof op te nemen en hartconditie.

Opmerkelijk was dat sneller zwemmende vissen langzamer groeien. 'We vermoeden dat hier een oud evolutionair principe aan ten grondslag ligt', zegt onderzoeker Arjan Palstra. 'Om aan predatie te ontsnappen kun je ofwel sneller zwemmen, ofwel sneller groeien'.

Er zijn aanwijzingen dat fittere vissen ook gezonder zijn. De onderzoekers adviseren daarom dat kwekers de zwemtest meenemen in hun selectie programma's. Tot nu toe ligt de nadruk vooral op het verhogen van de groeisnelheid.

Belangrijke bron van eiwit

De Nijltilapia is na karper de meest gekweekte vis ter wereld en is voor veel mensen een belangrijke bron van eiwit. Al sinds jaar en dag kweken met name in Azië en Afrika kleine boeren deze vissen in vijvers en kooien. Vroeger was dat geen probleem maar met de toenemende klimaatverandering wordt het steeds belangrijker om vissen te kweken die robuust genoeg zijn om met de gevolgen van klimaatverandering om te kunnen gaan.

Komen en zijn team gaan hun bevindingen ook toetsen op andere vissen, zoals forel, zalm en zeebrasem. Door de klimaatverandering wordt het zeewater in Noorwegen en in de Middellandse Zee steeds warmer. En dat heeft weer invloed op de gezondheid van de vis die in deze gebieden wordt gekweekt.

Het onderzoek is uitgevoerd met steun van de Koepon Stichting en in samenwerking met WorldFish.​