Nieuws

FNS-REPRO-evenement in Wageningen bevordert ontwikkeling veerkrachtige voedselsystemen in Hoorn van Afrika

Published on
23 maart 2023

Internationale partners van het FNS-REPRO programma werken samen om veerkrachtige voedselsystemen te ontwikkelen in de Hoorn van Afrika met een focus op langdurige crisissituaties. In september 2022 kwamen de partners samen op een high level-kennisbijeenkomst in Wageningen, waar ze uitkomsten en inzichten deelden die volgen uit de implementatie van het programma. Volgens deelnemers was het evenement van grote waarde voor het project, dat tot doel heeft de voedsel- en voedingszekerheid in de regio te verbeteren door veerkrachtige voedselsystemen te ontwikkelen.

In Soedan, Zuid-Soedan en Somaliland zorgt een combinatie van factoren voor een ingrijpende negatieve impact op voedselzekerheid in de regio. Dit zijn onder andere conflicten en onveilige situaties, weersextremen (met name droogte) en economische crises, inclusief de COVID-19-pandemie. Zulke complexe uitdagingen vereisen een systeemaanpak waarin diverse partners nauw samenwerken aan de transformatie van voedselsystemen, om zo de veerkracht van deze systemen en de voedsel- en voedingszekerheid te verbeteren.

Dat is precies het doel van het Food and Nutrition Security Resilience Programme (FNS-REPRO). Het programma is een samenwerking tussen het Wageningen Centre for Development Innovation (WCDI), onderdeel van Wageningen University & Research (WUR), de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO), NGO’s, partijen uit de private sector en lokale universiteiten, instituten en overheden uit de Hoorn van Afrika en aangrenzende gebieden.

Partnerschappen en een gedeelde visie

In september 2022 kwamen de partijen een week lang samen voor een bijeenkomst in Wageningen. Het was “uniek” om collega’s van lokale partneruniversiteiten uit Soedan, Zuid-Soedan en Somaliland en andere partners hier in Nederland te kunnen verwelkomen, zegt Gerrit-Jan van Uffelen, de programmaleider van het FNS-REPRO-programma vanuit WCDI. “Het opbouwen van partnerschappen voor de lange termijn is essentieel om samen te leren en capaciteiten te ontwikkelen die de transformatie van voedselsystemen ondersteunen. En een evenement zoals dit in Nederland bevordert relaties, netwerken en een gedeelde visie.”

“Tijdens het evenement voelde ik wat je “inclusiviteit” noemt, zegt Abdirizak Aden, president van de Nugaal University in Somaliland. “Iedereen werd geraadpleegd en kon zijn of haar gedachten laten horen. En wij konden de belangen van onze lokale gemeenschappen vertegenwoordigen. Het was belangrijk om meer te leren over de perspectieven en standpunten van andere partijen.”

Salah Jubarah, de decaan van het College of Natural Resources and Environmental Studies van The University of Juba in Zuid-Soedan, onderstreept dat zijn universiteit en WCDI sinds de start van het programma nauw samenwerken. “Ons bezoek aan Nederland heeft dit partnerschap alleen nog maar verstevigd”, zegt hij. Jubarah spreekt daarnaast zijn enthousiasme uit over het bezoek aan Nederlandse zaadbedrijven als onderdeel van het evenement. “Het was verhelderend om te zien hoe wetenschap een leidraad kan bieden voor ontwikkeling.”

Volgens Eelke Boerema, adviseur van het FNS-REPRO-programma vanuit WCDI, was de bijeenkomst voor de partners een uitstekende kans om de balans op te maken van de voortgang tot nu toe. “Het was geweldig om een week lang samen te komen en verschillende perspectieven te horen over het project en waar we naartoe gaan. We hebben ook gekeken naar de belangrijkste uitdagingen die we nog moeten aanpakken en besproken hoe we daarin het best kunnen samenwerken.”

Co-creatie van een adaptief ontwerp

De belangrijkste leerpunten van de bijeenkomst staan in een uitgebreid rapport. Eén van de belangrijkste lessen is dat programma’s als FNS-REPRO alleen kunnen slagen als ze bestaan uit een transdisciplinair team. Boerema van WCDI voegt daaraan toe dat een “bottom-up-benadering” essentieel is voor het succes van het programma. “Het moet echt een co-creatie zijn”, legt hij uit. “Het is niet genoeg om een aantal topmanagers van bepaalde organisaties een project te laten ontwerpen: je moet samenwerken met lokale partners uit de landen die worden getroffen door deze crises. Zij hebben veel meer inzicht in lokale kennis, problemen en omstandigheden dan buitenlandse partijen.”

Bettie Atyam, specialist in conflictgevoelige programmering bij FAO, benadrukt dat het nuttig was dat Nederlandse partijen uit de private sector meededen aan discussies over investeringen in fragiele en door conflict getroffen contexten. “Voor mij onderstreepten deze gesprekken dat het mogelijk is om duurzame vrede te bevorderen met betrokkenheid van de private sector”, aldus Atyam.

Een ander belangrijk inzicht dat werd besproken: het is noodzakelijk dat het ontwerp van het programma kan worden aangepast aan veranderende omstandigheden, legt Boerema uit. “Toen bijvoorbeeld de droogte in Somaliland toesloeg, wisten we dat onze investeringen in lokale moestuinen in feite verloren waren en dat de droogte een urgente situatie was die humanitaire hulp vereiste. Dankzij het flexibele ontwerp van het programma konden we geld dat eigenlijk bedoeld was voor andere activiteiten anders inzetten om humanitaire hulp te kunnen bieden.”

Samenwerken aan een langetermijnstrategie

Het FNS-REPRO-programma loopt tot maart 2024. Gerrit-Jan van Uffelen uit de wens dat de partners van het programma een langetermijnstrategie kunnen ontwikkelen. "Voedselcrises verdiepen en verbreden zich", licht hij toe. "Vandaag de dag lijden meer mensen honger dan ooit tevoren. En om in dergelijke crises veerkrachtige voedselsystemen op te kunnen bouwen, hebben we elkaar nodig.”