Annemarie Wagemakers benoemd tot persoonlijk hoogleraar Participatory Community Health Promotion

Annemarie Wagemakers (1964) studeerde Voeding en Gezondheid aan Wageningen University & Research (WUR). Al tijdens haar studie had zij een bijzondere belangstelling voor de gecombineerde invloed van leefstijl en de sociale en fysieke omgeving van gezondheid en welzijn. In de loop der jaren deed Wagemakers onderzoek op het gebied van de gezondheid van vrouwen, discriminatie op het gebied van gezondheid en leeftijd en gezondheidsbevordering in de wijk. In 2010 promoveerde zij aan de WUR, getiteld 'Community Health Promotion. Facilitating and evaluating coordinated action to create supportive environments'.

Gezondheid en samenleving

Wagemakers werd assistent (en later associate) professor in de Health and Society Group aan de WUR. Ze was betrokken bij de ontwikkeling en implementatie van het curriculum van de bachelor Health and Society en de master Health, Communication and Life Sciences. In haar onderzoek richt zij zich op sociaal kwetsbare groepen met als doel gezondheid en welzijn te verbeteren, gezond leven te bevorderen en gezondheidsongelijkheid te verminderen. Haar onderzoek is gepubliceerd in verschillende wetenschappelijke tijdschriften, waaronder Social Science & Medicine, BMC Public Health, Evaluation and Program Planning en Health Promotion International.

Gezondheidsbevordering in de gemeenschap

In haar werk houdt Wagemakers zich bezig met gezondheidsbevordering. Ze heeft ruime ervaring met complexe projecten voor gezondheidsbevordering en innovatieve onderzoeksdesigns om strategieën ter bevordering van gezondheid en welzijn te faciliteren en te evalueren. Hiervoor gebruikt zij een systeembenadering en Participatory Action Research (PAR). In essentie is dit onderzoek waarbij belanghebbenden, waaronder burgers, worden betrokken. Bovendien legt PAR de nadruk op participatie en actie door belanghebbenden, concentreert het zich op kennis die nuttig is voor mensen in het dagelijks leven en is het doel om inzicht te krijgen in de wereld door deze te veranderen. Cruciale concepten in PAR zijn burgerparticipatie en intersectorale samenwerking: beide dragen bij aan gezondheid van belanghebbenden, de effectiviteit van programma's, het creëren van een ondersteunende omgeving voor gezondheid en het vergroten van empowerment van belanghebbenden.

Burgerwetenschap

In verschillende projecten van Wagemakers voeren burgers zelf onderzoeksactiviteiten uit: citizen science. Wagemakers: "In een eerder project met het RIVM hebben we onderzocht hoe citizen science bijdraagt aan gezondheid en welzijn. Op basis daarvan hebben we een model ontwikkeld dat de mogelijke effecten van citizen science laat zien. Dit model biedt handvaten voor gebruik van citizen science op het gebied van volksgezondheid, bijvoorbeeld om empowerment van burgers te vergroten. Daarbij is het van belang de uitdagingen die spelen in citizen science op te pakken, bijvoorbeeld ethische kwesties en de vraag hoe meer praktijkgericht onderzoek gedaan kan worden, terwijl wetenschappelijk robuuste en relevante gegevens worden gegenereerd".

De Checklist Gecoördineerde Actie

Wagemakers gebruikt PAR ook om methoden en instrumenten te ontwikkelen die aansluiten bij de behoeften en wensen van belanghebbenden in de praktijk. Een voorbeeld van een instrument is de Coordinated Action Checklist. De lijst bevat 25 stellingen om de samenwerking in een coalitie te evalueren. “De Checklist vergemakkelijkt de dialoog en het delen van ervaringen. Op basis daarvan kunnen de coalitieleden hun acties verbeteren en de resultaten van hun samenwerking zichtbaar maken", zegt Wagemakers. De checklist is gebruikt door verschillende coalities op het gebied van gezondheid en welzijn.