Blog post
Betalen voor toegang natuur is een slecht idee
This piece is written in response to a write-up in the Dutch newspaper De Volkskrant. Prof. Bas Arts disagrees with the move to restrict access by citizens to national parks.
Het Nationale Park de Biesbosch wil op proef entreegeld gaan heffen voor bepaalde categorieën bezoekers, om zo de toenemende stroom recreanten te reguleren en de schade die ze veroorzaken te compenseren. Klinkt logisch. Toch is dit een slecht idee.
De Volkskrant berichtte over deze problematiek afgelopen zaterdag, maar in de regionale pers (Omroep Brabant) werden de messen al eerder geslepen. Weinigen zien heil in deze aanpak. De Volkskrant wijt dit, gezien de kop (‘Betalen voor park en bos zit niet in onze natuur’), vooral aan onze volksaard. ‘Wel kijken, niet kopen’ is een bekende omschrijving van de Nederlander in het buitenland. Natuur is echter een ‘publiek goed’, het is van ons allemaal, dus mag je ook kijken zonder te kopen. Bovendien, we betalen indirect al voor natuur, via de belastingen, om de overheid in staat te stellen die publieke goederen te onderhouden.
Natuurlijk zouden we de natuur helemaal kunnen privatiseren (en een groot deel is al privaat). Dan wordt natuur ‘een product’ dat we kunnen kopen bij de eigenaar. En van dat geld onderhoudt hij of zij dan de natuur. Maar is dat wat we willen? Dient natuur niet laagdrempelig en toegankelijk te zijn voor iedereen? Onderzoek heeft aangetoond dat het van groot belang is dat mensen regelmatig contact hebben met de natuur, niet alleen voor hun welzijn en gezondheid, maar ook voor (toekomstig) draagvlak voor natuurbescherming. Entree heffen werpt dan een extra drempel op. Ook dreigt natuurbezoek zo meer ‘elitair’ te worden. Mensen met een kleine portemonnee zullen eerder besluiten een Nationaal Park over te slaan...
Uiteraard kan (hoge) recreatiedruk de natuur schade berokkenen, met name kwetsbare soorten in kleine gebiedjes. Maar die problematiek kan lokaal worden aangepakt, desnoods door stukken natuur voor recreatie af te sluiten. Bovendien is het de vraag of daar het werkelijke probleem zit. Als we kijken naar de drie hoofdoorzaken van de achteruitgang van de Nederlandse natuur – landbouw, verstedelijking en een te lage milieukwaliteit – dan zit recreatie daar niet bij. Dus laten we de echte problemen aanpakken.
Daarnaast geven we met zijn allen veel te weinig publiek geld uit aan natuur. Onze overheid investeert ongeveer 0,3% van haar begroting in bos, natuur en landschap, onze groene infrastructuur. Ter vergelijking: voor waterbeheer en wegen – onze blauwe en grijze infrastructuur – ligt die uitgave bijna 30x hoger. Dit moet veel meer in balans worden gebracht, en dan kan dat toegangskaartje voor natuur ook achterwege blijven.