PBL lunch lecture by Paul Roncken

Het sublieme is een ervaring en een verlangen in één. Als een ervaring is het historisch verknoopt met de unieke kwaliteiten van grootse natuur. Zo groots, dat het de mens nietig maakt. Bulderende watervallen, met wolken omgeven bergtoppen of diepe afgronden. In de achttiende eeuw werd het door Edmund Burke en Immanuel Kant op de kaart gezet als een bron van inspiratie en ontzag. Maar dezelfde achttiende eeuw bracht ook het hoofd op hol van vooruitgang zoekende ingenieurs en kunstenaars. Het sublieme is historisch daarom tegelijk een ontdekking van een ontzagwekkende oerbron maar ook een verlangen om deze bron te evenaren en uiteindelijk, te overstijgen. Het is niet toevallig dat de historische ontdekking van sublieme natuurervaringen gelijke tred hield met een afnemend geloof in het goddelijke.

De manier waarop wij oerbronnen overstijgen kent inmiddels verschillende culturele vormen die vooral herkenbaar zijn in mythologieën, landschapsschilderijen, kinderboeken en tegenwoordig ook in computerspellen. Het begrijpen van deze vormen is interessant. Het inzetten van deze vormen voor de nieuwe uitdagingen van het Antropoceen, is nog veel interessanter. In deze lezing bespreek ik de werking van het sublieme en hoe deze te herkennen is in een recente prijsvraag voor een grootschalig energielandschap: ‘de Grote Vriendelijke Reus’ (Academie van Bouwkunst/provincie Utrecht 2019).

voor achtergrondinformatie over de prijsvraag, zie hier<https://spark.adobe.com/page/EniCl8bbe7fye/>

over mijn proefschrift ’shades of sublime', zie hier<http://www.shadesofsublime.com/>