Press release
Met ‘plakkend’ verhaal brengt burgerinitiatief overheden in beweging
Burgerinitiatieven stranden vaak op gebrek aan bijval van de overheid. Maar soms vinden de ideeën van de groepen gehoor en brengen ze wijzigingen aan in de plannen van overheden voor regionale ontwikkeling. Hetty van der Stoep concludeert dat een goed verhaal en verbindende personen op geschikte gelegenheden erin slagen met een burgerinitiatief het tij te keren. Zij promoveert 24 januari aan Wageningen University op de kracht van ‘storytelling’.
Agenda’s van overheden voor ruimtelijke planning veranderen subtiel via een geleidelijk proces van kleine stapjes. Die wijziging kan ook vanuit burgerinitiatieven komen. Daarvoor moeten ze wel aan een aantal criteria voldoen. Uit het proefschrift Stories becoming sticky van ruimtelijke planning- en communicatieonderzoeker Hetty van der Stoep blijkt dat de initiatiefnemers succes kunnen hebben als hun verhaal soepel aansluit bij de bestaande beleidsverhalen en gebeurtenissen die belangrijk zijn in de ogen van overheden. Zulke aantrekkelijke, ‘plakkende’ verhalen sluiten aan bij de ervaringen van luisteraars. Initiatiefnemers die zich goed inleven en luisteren naar de verhalen van beoogde medestanders, blijken in staat hun eigen verhaal te koppelen aan de perspectieven en ervaringen van potentiële medestanders. De kunst van het zgn. storytelling ligt volgens de promovenda niet zozeer in het aanprijzen en uitzenden van het verhaal, maar in het empathisch luisteren en het delen en subtiel aanpassen van verhalen.
Plakkende verhalen
Uit twee casestudies in Zuid-Limburg (Nieuwe markten Heuvelland met o.m. de hieruit voortgekomen actie “Je zult er maar wonen”) en de stadsrand Gouda-Krimpenerwaard blijkt dat verhalen ‘plakken’ wanneer deze werden verbonden met politieke en maatschappelijke gebeurtenissen die de speciale aandacht trekken van mogelijke medestanders. In afwachting van betekenisvolle gebeurtenissen en gunstige momenten moeten de veranderaars continu werken aan het warm maken van het beleidssysteem voor nieuwe ideeën en verhalen. Dat doen zij door hun verhaal telkens weer te vertellen en te delen in verschillende contexten. “Dat vergt veel geduld, volharding en oplettendheid van de initiatiefnemers,” waarschuwt Hetty van der Stoep. Dit moet op den duur en vaak bij een toevallige ontmoeting leiden tot de aanvaarding door medestanders. Zij zien de aangeroerde kwestie vanaf dat moment als relevant en belangrijk en geven het een prominente plek op de beleidsagenda.
Verbinders
Cruciaal bij het proces om binnen te komen met een goed verhaal is de rol van personen die kunnen ‘verbinden’. Hun handelen heeft meer succes indien zij een sleutelpositie innemen, zelf geloofwaardige verhalenvertellers zijn of mobiliseren, en goed kunnen luisteren en zich invoelen in de ander, terwijl ze ook nog alert reageerden als zich kansen voordeden.