Contaminanten in Chinese wolhandkrab : resultaten van 2024

Summary

In 2024 zijn monsters Chinese wolhandkrab (Eriocheir sinensis; hierna wolhandkrab) onderzocht van de locaties Hollands Diep, Maas bij Pernis en Volkerak (Volkeraksluizen). Op deze locaties (behorend tot de zogenaamd gesloten gebieden) is commerciële wolhandkrabvangst verboden. Daarnaast is er dit jaar, net als in 2023, een monster wolhandkrab gevangen op locatie Kornwerderzand in het IJsselmeer. Wolhandkrabvisserij in het IJsselmeer is toegestaan. De contaminantgehalten in wolhandkrab uit de gesloten gebieden zijn vergeleken met voorgaande jaren. Binnen deze studie is bruin vlees uit het lichaam van de wolhandkrab onderzocht. Van vlees uit poten en scharen is uit eerder onderzoek bekend dat dioxine- en polychloorbifenyl- (PCB) gehalten, evenals metalen, niet boven het maximumgehalte (Maximum Level of ML) uitstijgen (mede omdat dit vlees weinig vet bevat). Voor het bruine vlees uit het lichaam golden geen ML’s in 2024. Naast de dioxine- en PCB-gehalten en de gehalten aan zware metalen zijn ook de gehalten aan per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS’s) onderzocht. Voor 4 PFAS’s zijn inmiddels ML’s vastgesteld voor o.a. het witte vlees uit appendages van krabben (Verordening (EU) 2023/915), maar deze gelden niet voor het bruine vlees uit het lijf. Onderzoek in 2022 liet zien dat ook voor PFAS’s geldt dat de gehalten in het witte vlees van de wolhandkrab veel lager zijn dan gehalten in het bruine vlees uit het lijf. In de wolhandkrab die in 2024 is onderzocht varieerden de gehalten in het bruine vlees van 11,3 – 16,8 pg TEQ/g voor de dioxines, 10,2 – 18,8 pg TEQ/g voor de dl-PCB’s, 21,5 – 34,6 pg TEQ/g voor de totaal-TEQ en 211 - 641 ng/g voor het totaal aan ndl-PCB’s. De wolhandkrab gevangen op de locaties Hollands Diep en Maas bij Pernis waren het sterkst gecontamineerd, die van locatie Kornwerderzand had de laagste gehalten. De trendgrafieken van de dioxine-TEQ, PCB-TEQ en totaal-TEQ-gehalten voor de locatie Volkerak (Volkeraksluizen) zijn stabiel binnen een bandbreedte van 20-30% (op basis van 5 jaren), terwijl de gehalten in wolhandkrab van de Maas bij Pernis en het Hollands Diep wat meer variatie laten zien. De aanwezigheid van twaalf verschillende PFAS’s is in de wolhandkrab aangetoond. ΣPFAS-gehalten in het bruine vlees variëren van 7,3 – 13 μg/kg product. PFOS domineert het profiel met een bijdrage aan de som van ongeveer 35-50% op alle locaties. PFAS-gehalten in wolhandkrab op de trendlocaties waren op locatie Volkerak (Volkeraksluizen) het hoogst, wat vergelijkbaar is met voorgaande jaren. Op locatie Maas bij Pernis waren de gehalten het laagst. De PFAS-gehalten op de locatie Kornwerderzand in het IJsselmeer waren vergelijkbaar met de gehalten op de trendlocaties, maar waren over het algemeen wel lager dan de vorige metingen op locatie Kornwerderzand uit 2019 en 2023. Wat betreft de (zware) metalen in bruin vlees varieerden de gehalten als volgt: 0,075 – 0,38 mg/kg voor nikkel; 1,0 – 1,5 mg/kg voor arseen; 0,080 – 0,25 mg/kg voor cadmium; 0,018 – 0,034 mg/kg voor kwik; <0,0095 – 0,041 mg/kg voor lood en <0,020 – 0,027 mg/kg voor anorganisch arseen. De gehalten in wolhandkrab van de locatie Kornwerderzand zijn beduidend lager dan op de overige locaties, behalve voor kwik, deze is op locatie Volkeraksluizen het laagst.