Mest

Mest is een waardevolle grondstof om gewassen van voedingsstoffen te voorzien. In Nederland wordt veel mest geproduceerd door de veehouderijsector en mest wordt vaak als een probleem gezien. Als mest niet goed verwerkt wordt kan het namelijk voor de volgende problemen zorgen: uitspoeling van fosfaat en nitraat, ammoniak en verzuring. Er is door meerdere actoren hard gewerkt om de impact van de veehouderij op het milieu te minimaliseren en emissies te verminderen.

Om de gevolgen van de hoge productie van mest te beperken moeten boeren de mest op voorgeschreven manieren toedienen, bijvoorbeeld met een sleepvoetenmachine. Ook bij deze methoden is nog ruimte voor verbetering, bijvoorbeeld door mest te verdunnen met water. Dergelijke methoden hebben als voornaamste doel dat de nutriënten uit de mest efficiënter worden opgenomen. Om een optimale efficiëntie te behalen wordt er steeds meer gebruik gemaakt van technieken zoals precisiebemesting en robotica. Maar ook de intelligentie van de dieren zelf wordt ingezet, zo ontwikkelde VIC Sterksel in samenwerking met het bedrijfsleven en varkenshouders een toiletstal voor varkens.

Mest is een nuttig product dat de oogst van vele gewassen ten goede komt. Soms wordt mest nog niet optimaal gebruikt waardoor de nutriënten die in de mest zitten niet beschikbaar zijn voor de gewassen. Zo kunnen omstandigheden verbeterd worden door ervoor te zorgen dat de grond een goede pH en ontwatering heeft. Want het is belangrijk om verspilling van nutriënten te voorkomen. Verspilling kan ook worden voorkomen door een efficiëntere manier van bemesten en bedrijfsmanagement.

Er zijn grenzen aan de hoeveelheid nutriënten die gewassen en bodems op kunnen nemen, en dan zal mest op een andere manier verwerkt moeten worden om de nutriënten te behouden. Mest kan bijvoorbeeld vergist of covergist worden of verwerkt worden tot kunstmest. Via deze processen kunnen er bestandsdelen uit de mest gehaald worden terwijl het mestoverschot vermindert. Een betere toepassing en verwerking van mest zal bijdragen aan minder emissies en uitspoeling, lagere kosten en een verminderde vraag naar fossiele grondstoffen. Daarmee werkt Wageningen University & Research aan de kwaliteit van leven.

Om schade aan het milieu te voorkomen zijn er strikte regels opgesteld. Zo heeft Nederland te maken met Europese Nitraatrichtlijn die bepaalt dat Nederland niet meer dan 172,9 miljoen kilo fosfaat afkomstig uit dierlijke mest mag produceren.

Een andere maatregel is de melkveewet die sinds kort bepaald dat bedrijven die willen uitbreiden een bepaald deel van hun mest moeten kunnen plaatsen op eigen grond. Kunnen ze dat niet volgens de richtlijnen, dan zal het bedrijf extra grond moeten verwerven.

Op basis van de Europese Nitraatrichtlijn is Nederland verplicht een actieprogramma op te stellen met maatregelen om de verontreiniging van water die wordt teweeggebracht door nitraten uit agrarische bronnen te verminderen, en verdere verontreiniging te voorkomen. Ter uitvoering hiervan stelt de Nederlandse overheid voor de periode 2018-2021 het zesde actieprogramma vast. Wageningen University & Research verstrekt hiertoe adviezen.

Documenten Wageningen University & Research

(Voor Rondetafelgesprek Tweede Kamer)

• Milieueffectrapportage van maatregelen 6e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (10-2017)
• Adviezen CDM 6e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (2017)