Cijfers over schapen- en geitenhouderij
Binnen beide sectoren is de diversiteit erg groot. In Nederland worden niet alle schapen en geiten gehouden op door de landbouwtelling geregistreerde bedrijven. Onze experts volgen de ontwikkelingen in deze sectoren op de voet en zorgen hierbij voor data en duiding.
Voor een deel vindt de houderij beroepsmatig plaats. Slechts een kwart van de bedrijven met schapen is een gespecialiseerd schapenbedrijf. De bedrijven met melkgeiten zijn grotendeels wel gespecialiseerde geitenbedrijven.
‘Scheve’ verdeling
Zowel voor de geiten- als de schapenhouderij is er sprake van een ‘scheve’ verdeling: een relatief kleine groep dierhouders houdt een groot deel van de betreffende dieren. De scheefheid in de verdeling lijkt groter te worden, omdat de bedrijven die (vrij) grootschalig geiten dan wel schapen houden in omvang toenemen. Ook in deze sectoren gaat het niet meer alleen over productie, ook hier spelen issues als volksgezondheid, milieu, dierenwelzijn en landschap.
Wageningen Economic Research onderzoekt marktperspectieven, berekent de sociaaleconomische effecten van maatschappelijke issues die spelen in deze sectoren.
Ontwikkeling schapenhouderij
Het aantal schapen en bedrijven met schapen neemt sinds 2006 af. Schapenhouderijen kennen doorgaans een laag inkomensresultaat. In combinatie met de ‘doorsnee’ Nederlandse omstandigheden zoals vrij kleine oppervlakten per bedrijf en hoge grond- en pachtprijzen betekent dit dat er nauwelijks gespecialiseerde, voor de inkomensvorming volwaardige, schapenbedrijven zijn.
De daling van het aantal bedrijven werd versterkt doordat tussen 2015 en 2016 alleen de agrarische bedrijven werden geteld die waren ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Vele hobby bedrijven met schapen hebben dat niet gedaan. Wel was een stijging in de jaren daarna waarneembaar, waarbij de gemiddelde omvang sterk toeneemt. Desondanks wordt een verdere afname van het aantal dieren en met name kleine bedrijven verwacht door de toegenomen regeldruk (I&R en administratie rondom aanvraag vergoeding natuurbeheer).
Schapenhouderij kan in die zin op ‘gewone landbouwgrond’ niet ’concurreren’ met melkveehouderij of akkerbouw. Alleen in gebieden met hiervoor geen optimale omstandigheden (zoals natuurgebieden, dijken) kan de schapenhouderij zich handhaven, dus veelal bij lagere (pacht)kosten per hectare en met vergoedingen voor natuurbeheer.
Ontwikkeling melkgeitenhouderij
Vanaf 2010 kent Nederland een stijgende lijn in zowel het aantal geiten als het aantal geiten per bedrijf. De ontwikkeling van de melkgeitenhouderij vanaf de jaren tachtig hangt samen met de quotering (stabilisatie) van de (koe)melkproductie, die toen van kracht werd (1984). De productie van geitenmelk valt niet onder die regeling en vormt dus een alternatief.
Gespecialiseerde geitenhouders houden zo'n 70% van de in totaal in Nederland aanwezige geiten. De omvang van de bedrijven is de laatste jaren flink gestegen. Dit komt met name doordat de melkprijs sinds 20111 is gestegen van 40 cent naar 60 á 70 cent. De gemiddelde omvang van een gespecialiseerd geitenbedrijf is in ruim 10 jaar tijd mede hierdoor bijna verdubbeld.
Recente publicaties
Publicaties over geiten
Publicaties over schapen
Kijk voor meer publicaties over deze sectoren in Research@WUR.
Projecten