Kwaliteit waterkeringen/ WBI

Kwaliteit Grasbekleding Dijken

Veilige dijken zijn van groot belang voor Nederland, aangezien een groot deel van ons land onder de zeespiegel ligt. In de toekomst zal dit belang alleen maar toenemen als gevolg van klimaatverandering, zeespiegelrijzing en voortgaande bodemdaling. Daarnaast hebben dijken een potentiële waarde voor de biodiversiteit.

Hoe sterk een dijk is hangt onder meer af van de erosiebestendigheid van het buiten- en binnentalud. Om het talud stabiel te maken en te beschermen tegen invloeden van weer en water wordt een dijklichaam voorzien van een bekleding van asfalt, basalt, beton, gras of een combinatie hiervan. De sterkte van een grasbekleding en de waarde voor de biodiversiteit wordt sterk beïnvloed door het beheer en de soortensamenstelling van ingezaaide grassen en kruiden.

Wettelijk Beoordelings Instrumentarium (WBI)

Volgens de Waterwet moeten beheerders van primaire waterkeringen tenminste eens in de twaalf jaar beoordelen of hun keringen voldoen aan de wettelijke veiligheidseisen. Het WBI schrijft voor hoe deze beoordeling moet worden uitgevoerd. De eerste ronde loopt van 2017 tot 2023. Elke ronde wordt het instrumentarium geactualiseerd. Aanleiding was de nieuwe veiligheidsnormering die per 1 januari 2017 is ingevoerd. Deze normering kijkt niet alleen naar de kans van een overstroming, maar ook naar de gevolgen ervan. Om de erosiebestendigheid van de grasbekleding te kunnen beoordelen, wordt in het WBI gekeken naar geslotenheid van de vegetatie. In de Voorschrift Toetsen op Veiligheid Primaire Waterkeringen (VTV 2007) werd ook de soortensamenstelling, de bedekking en de doorworteling van de vegetatie meegewogen in de beoordeling. Inmiddels is de BOI in ontwikkeling, dit is één basisinstrumentarium voor beoordelen en ontwerpen.

Beheeradviezen en onderzoek

Wageningen Environmental Research heeft ruim 25 jaar ervaring met onderzoek en advies over erosiebestendigheid en biodiversiteit van dijkgraslanden. Naast achterliggend ecologisch onderzoek heeft onze organisatie bijgedragen aan golfoverslagproeven en aan de ontwikkeling VTV toetsingsmethodiek grasbekleding aan de hand van vegetatiesamenstelling, doorworteling en geslotenheid. We zijn betrokken bij de verdere ontwikkeling van beheer en van nieuwe gras/kruidenmengsels. Daarnaast verzorgen we dijkkwaliteitstoetsen en beheeradviezen voor opdrachtgevers. We hebben bijgedragen aan de “handreiking grasbekleding” en de deltafact “bloemrijke sterke dijken” van de STOWA.

Wageningen Environmental Research wil graag met u meedenken bij het vinden van een oplossing bij een probleem of bij het zoeken naar kansen in het gevoerde dijkgraslandbeheer. Samen zoeken we naar een beheervorm die zowel veiligheid, efficiëntie als natuurwaarden oplevert. Wij hebben ruime ervaring met het uitvoeren dijkgraslandtoetsingen, beheerevaluaties en expert inschattingen van de effectiviteit van (beheer)maatregelen. Daarbij kan binnen de eigen organisatie gebruik gemaakt worden van een groot netwerk van specialisten op het gebied van natuurbeheer, bodem, waterbeheer (kwaliteit en kwantiteit), governance en ruimtelijke planvorming.

Cursus kwaliteitsherkenning dijkgrasland

In samenwerking met de Unie van Waterschappen organiseert Wageningen Environmental Research regelmatig de cursus 'Kwaliteitsherkenning dijkgrasland.' Deze cursus is gericht op het beheer van dijken en behandelt onder andere de kwaliteitstoetsing van grasbekleding volgens de VTV-normen.

Het programma omvat verschillende aspecten, waaronder het herkennen van graslandplanten, het nemen en beoordelen van wortelmonsters en praktijkoefeningen voor het beoordelen van de vegetatie op dijktrajecten.

De cursus kan op maat worden aangeboden, bij voorkeur binnen een waterbeheerorganisatie, om specifieke lokale omstandigheden zoals bodemsamenstelling, ingezaaide grasmengsels, lokale natuurlijke vegetatie en het gevoerde beheer op de waterkeringen te benadrukken.

De cursus bestaat uit een beperkt theoretisch deel over wetgeving met betrekking tot waterkeringen, dijkbekleding en toetsingsmethodieken, gevolgd door een groot praktisch deel waarin deelnemers oefenen met determinatie van planten, beoordeling van vegetatie op dijken en het uitvoeren van toetsingen van erosiebestendigheid.

Na afloop ontvangen deelnemers een certificaat van deelname. De cursus wordt aangeboden van april tot en met september. Voor meer informatie en aanvragen kunt u contact opnemen via dijken@wur.nl of met een van onze contactpersonen.

Publicaties over dijken

Zoeken in de bibliotheek van Wageningen University & Research

In de Bibliotheek van Wageningen University & Research vindt u alles wat er door Wageningen Environmental Research is gepubliceerd over dijken. Hierbij een tip om het meest actuele overzicht te genereren:

  • Ga naar Bibliotheek Wageningen University & Research / Wageningen Yield
  • Kies voor Advanced Search
  • Vul in bij Title word(s): dijkgr* or dijkbeh* or erosiebestendigheid
  • en bij Author(s): Huiskes or Smits or Frissel or Schaffers or Hazebroek or Sprangers or Van Adrichem or Paulissen or Van der Zee
  • Klik op Search