Nieuws
Derde druk handboek Recht voor de Groene Ruimte verschenen
Regels rond bouwen en andere ruimtelijke activiteiten zijn nodig, maar moeten niet te rigide zijn. Dit is een van de stellingnames in het handboek ‘Recht voor de groene ruimte’ over ruimtelijke ordening, natuur en milieu. Dit najaar is de derde druk van het boek verschenen in verband met nieuwe wetgeving en jurisprudentie.
Functiecombinaties
Het recht is er om de zwakkeren te beschermen; dat geldt ook voor het beschermen van ‘zwakke’ waarden zoals natuur, waterlichamen, landschap en cultuurhistorie. Menig wethouder en/of projectontwikkelaar wil bouwen, het liefst in het groen, maar gelukkig zijn er harde regels om dat onbekommerd volbouwen tegen te gaan. Toch moeten die regels niet te rigide zijn juist om duurzame functiecombinaties mogelijk te maken en de circulaire economie te bevorderen.
Het boek bepleit om deze rigide normgerichte rechtsvinding in concrete gevallen te kunnen corrigeren door een beginselgerichte rechtsvinding. Zo kan er toegewerkt worden naar een balans van economische, maatschappelijke en ecologische factoren met behulp van de corrigerende werking van het beginsel van duurzame gebiedsontwikkeling. Dat beginsel is in Nederland nog slechts een vrijblijvend beleidsbeginsel, maar gepleit wordt om hiervan een juridisch dwingend rechtsbeginsel te maken onder meer door codificatie in de komende Omgevingswet. Dat is nu (nog) niet gebeurd, terwijl in veel andere westerse rechtstelsels dat wel al gebeurd is. Ons recht zou daarom achter kunnen lopen en duurzaamheid en circulariteit in de weg kunnen gaan staan, terwijl het nu juist één van de belangrijkste opdrachten is om ook het omgevingsrecht in overeenstemming te brengen met de eisen van een circulaire economie.
Vermaatschappelijking
Natuur is thans vaak teruggebracht tot een wetenschappelijk gedefinieerd en streng beschermd Europees habitattype met rigide instandhoudingsdoelstellingen. Dat heeft voordelen, maar ook nadelen. Zo komt bijvoorbeeld ook vermaatschappelijking van natuur slechts moeizaam van de grond. Volgens het huidige groene omgevingsrecht is (maatschappelijke) natuurbeleving en (economische) natuurbenutting ondergeschikt aan (ecologische) natuurbescherming.
Na een kort overzicht van de voor het groene omgevingsrecht meest relevante rechtsbegrippen besteedt het boek aandacht aan achtereenvolgens het ruimtelijk bestuursrecht (Wet ruimtelijke ordening), grondexploitatie, landschapsrecht, cultuurhistorisch beleid, Nationale Parken, Natuurschoonwet, bosrecht, de EHS (Natuurnetwerk Nederland), Natura 2000 en het overige Europese natuurbeschermingsrecht. Ook wordt ingegaan op de Stelselherziening Omgevingsrecht (de komende Omgevingswet) en zijn de meest relevante wetteksten als bijlage achterin opgenomen.