Eten en dood

Omdat ik niet echt een leuke introductie voor dit verhaal kon verzinnen begin ik deze keer met uitleggen wat je op de foto ziet. Waarschijnlijk herken je het niet, maar het meest belangrijke dat je ziet is één van de primaire levensbehoeftes: voedsel. Misschien is voor jou voedsel gewoon voedsel wat je nodig hebt om te kunnen leven. Hier in Mexico krijg ik soms de indruk dat het juist andersom het geval is: een Mexicaan leeft om te kunnen eten. Ze eten het niet alleen, ze steken veel tijd in het bereiden ervan, ze praten er (veel) over en ik weet zekere dat ze er zelfs over dromen. Een nadeel is echter dat voor veel Mexicanen voedsel ook een meer dan noodzakelijk onderdeel van hun lichamen is geworden. Waarom dat het geval is, wordt met name duidelijk op nationale feestdagen, dagen met veel eten, dagen zoals ‘Dia de los Muertos’.

Sinds min of meer twee maanden speel ik trompet in een orkest in Campeche. In dat orkest heb ik een aantal mensen leren kennen die mij uitgenodigd hadden om met hen naar het dorp Dzibalchen te gaan om ‘Dia de los Muertos’ te vieren. Van te voren was ik heel enthousiast om dit in Dzibalchen te vieren, omdat ik dacht dat er daar van alles zou gebeuren wegens deze dag. Naderhand was ik voor dat deel een beetje teleurgesteld omdat we voor de ‘muertos’ eigenlijk niet meer deden dan (kunst)bloemen op het graf te leggen. Echter, tegelijkertijd realiseerde ik me ook dat het eigenlijk een heel Mexicaans weekend was en je weet waarschijnlijk al wel waarom: inderdaad, er was veel voedsel.

In dit weekend was het meest belangrijke voedsel pibipollo. Het is moeilijk uit te leggen wat het precies is. Wat interessanter is om te weten is dat één van de eerste vragen die Mexicanen vaak aan mij vragen is of ik wel eens pibipollo gegeten heb en daarnaast ook dat een maand van tevoren de helft van mijn nieuwsoverzicht op Facebook gevuld was met pibipollos. Ik denk dat ik dus niet meer uit hoef te leggen dat het erg lekker en speciaal is. Wat het zo speciaal maakt (in ieder geval de traditionele vorm) is dat pibipollo bereid wordt onder de aarde waar het de smaak van de dood op kan nemen.

Voor dat laatste heb je vooral veel geduld nodig. In het Mexicaanse tempo betekent dat tenminste 6 uur. Eerst moet een gat gegraven worden, dan wordt er een vuur aangemaakt in het gat, vervolgens worden stenen toegevoegd, daarna worden de door de vrouwen gemaakte pibipollos op de stenen geplaatst, dat alles wordt bedekt met bladeren en aarde en dan na twee uur wachten zijn de pibipollos eindelijk klaar om gegeten te worden. En dan nog even om uit te leggen waarom voedsel zo’n groot deel van het Mexicaanse lichaam uitmaakt. Naast de pibipollo aten we ook tacos, tamales torneados, tamales coceados, tamalites de maíz nuevo, tamalites de maíz nuevo con canela, elotes, pan de elote, papas, atole, chirmole, en meer pibipollo.