Nieuws
Kringloopmodel van Hannah van Zanten beloond met prestigieuze FoodShot-prijs
Hannah van Zanten, universitair hoofddocent bij Farming Systems Ecology en visiting professor aan Cornell University, heeft de tweede editie van de Groundbreaker Prize gewonnen en daarmee een onderzoeksbudget van 150.000 U.S. dollar in de wacht gesleept. De prijs is in 2020 in het leven geroepen door FoodShot Global, een investeringsplatform dat dient als katalysator voor innovatie binnen de voedselketen. Van Zanten ontvangt de prijs voor haar onderzoek naar een optimale combinatie van plantaardige en dierlijke eiwitten in ons dieet, binnen een kringloopmodel dat past binnen de grenzen van de planeet.
Daarnaast prijst de jury Van Zantens holistische visie en gedrevenheid om bij te dragen aan een duurzaam voedselsysteem. De prijsuitreiking die in New York zou plaatsvinden, is vanwege de COVID-19-pandemie uitgesteld. De uitslag is daarom bekend gemaakt op de website van FoodShot Global. “Een hele grote eer”, zegt Van Zanten over de toekenning. “En een bevestiging dat we hier niet alleen goed werk leveren, maar ook met de goede dingen bezig zijn.”
Ik wil uiteindelijk bijdragen aan een duurzaam voedselsysteem dat behalve een gezond dieet en minimale milieu-impact, ook voedselzekerheid oplevert, gelijkheid, dierenwelzijn en een betere biodiversiteit.
Circular Food System model
Samen met haar team ontwikkelt Van Zanten het Circular Food System model. Hiermee wil ze voor alle continenten in kaart brengen hoe je plantaardige eiwitten (42 gewassen) en dierlijke eiwitten (tien dierlijke productiesystemen met verschillende productiviteitsniveaus) tot een voedzaam dieet kunt combineren waarbij tegelijkertijd de draagkracht van de planeet wordt gerespecteerd. In het model wordt rekening gehouden met de uitstoot van broeikasgassen bij voedselproductie, input van kunstmest, gevolgen voor biodiversiteit, inkomsten van agrariërs, humane voeding en andere factoren. Op dit moment worden de laatste puntjes op de i gezet voor het Europese model. Ook wordt gewerkt aan een uitbreiding van het model op wereldschaal, waarin ook de gevolgen van transport van voedsel tussen continenten worden meegewogen.
Oorsprong van het onderzoek
Het Circular Food System (CiFoS)-model komt voort uit onderzoek dat ze deed in samenwerking met vele collega-onderzoekers binnen en buiten Wageningen University & Research (WUR) naar de rol van het dier in kringlooplandbouw. Haar promotie onderzoek - waarvoor zij cum laude promoveerde in 2016 - liet zien dat wanneer je dieren met restromen - producten die wij niet kunnen of willen eten – voert, je de milieu-impact van de veehouderij behoorlijk kan verminderen.
Dit idee sprak ook de toenmalige minister van Landbouw aan. Zij nam het kringloopmodel in 2018 mee in haar visie op de toekomst van de Nederlandse landbouw. En in Wageningen kende de Animal Sciences Group – waar Van Zanten eerder aan verbonden was – haar een innovatieprijs toe voor het onderzoek en ontving zij een Veni-beurs om dit onderzoek verder te ontwikkelen.
Complexiteit voedselsysteem omarmen
In daaropvolgende onderzoeken, is Van Zanten zich steeds meer gaan realiseren dat de rol van het dier in kringlooplandbouw afhangt van verschillende facetten van het voedselsysteem. “Alles staat met elkaar in verbinding. Consumeren we een gezonder dieet met bijvoorbeeld volkorenbrood en pasta, dan zijn er minder restproducten beschikbaar voor dieren en kunnen we minder dieren houden in een kringloopsysteem. Een transitie naar een kringlooplandbouw die past binnen de grenzen van de planeet, betekent dus dat we de complexiteit van het voedselsysteem moeten omarmen.”
Naar een radicaal ander voedselsysteem
Van Zanten: “De uitkomsten van ons onderzoek zullen een herontwerp van het voedselsysteem laten zien. Dit levert kennis op over hoe je voor de groeiende bevolking gezonde voeding kunt produceren terwijl je de milieudruk minimaliseert. Dat voedselsysteem is een complex systeem waarin verschillende belangen soms botsen. Maar ik wil – bijvoorbeeld via gaming – een dialoog tussen stakeholders losmaken zodat we gezamenlijk tot een gedeelde visie kunnen komen.”
De stap die daarop volgt is de moeilijkste. “Ik wil uiteindelijk bijdragen aan een duurzaam voedselsysteem dat behalve een gezond dieet en minimale milieu-impact, ook voedselzekerheid oplevert, gelijkheid, dierenwelzijn en een betere biodiversiteit.” Van Zanten wil daarom de prijs gebruiken om met haar team in ten minste drie landen in verschillende continenten onderzoek te gaan doen naar best practices.