Voedingsvezel en probiotica stimuleren immuuncellen uit varkens in petrischaaltje

In de eerste levensweken lopen biggen een groot risico op infecties. Vooral op boerderijen, waar biggen in hun vierde levensweek bij hun moeder weggehaald worden. Dat leidt tot stress en daardoor een verzwakt immuunsysteem. Wetenschappers ontdekten dat een bekende probioticum E. coli Nissle, en de voedingsvezel β-glucaan immuuncellen van varkens versterkt.

Aanmaak nieuwe immuuncellen

“Door de immuuncellen bloot te stellen aan deze vezel en probiotica, geven we het immuunsysteem een kleine por”, zegt Mirelle Geervliet, eerste auteur en promovendus bij de leerstoelgoep Celbiologie en Immunologie. Die por maakt het immuunsysteem extra alert waardoor het sneller zou moeten reageren op echte ziekteverwekkers. Geervliet en haar collega’s publiceerden hun resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift Plos One.

De onderzoekers bestudeerden immuuncellen die de eerste verdedigingslinie in het lichaam vormen, de zogenoemde dendritische cellen. “Dat is eigenlijk maar een klein stukje van een heel ingewikkelde puzzel”, vertelt Geervliet. “Het immuunsysteem van varkens en mensen is enorm complex en wij kijken naar de eerste schakel in dat complexe netwerk”. De immuuncellen die het team bestudeerde zijn een soort bewakers: wanneer een onbekend micro-organisme of stofje het lichaam binnenkomt, registreren zij dat. Vervolgens projecteren ze die indringer op een uithangbord om andere immuuncellen te waarschuwen. 

Wanneer de onderzoekers de β-glucaan of de probioticum toevoegden aan de immuuncellen gebeurde er iets soortgelijks: de immuuncellen registreerden hun aanwezigheid. Of ze de ‘vreemde’ stoffen ook daadwerkelijk projecteerden, moeten de wetenschappers nog nagaan. “Het idee is dat zulke projecterende cellen alerter worden door een prikkel van β-glucaan of de probioticum”, legt Geervliet uit. De wetenschappers hopen dat het immuunsysteem zo sneller reageert op echte ziekteverwekkers.

Gezondheidclaims

Er zijn veel studies gedaan naar de gezondheidseffecten van de voedingsvezel β-glucaan die onder andere in haver zit. Zo vonden onderzoekers dat β-glucaan het cholesterolgehalte in het lichaam verlaagt. Vanwege gezondheidclaims en vele onderzoeken, voegen boeren deze vezel toe aan het voer van varkens. Sommige studies wijzen uit dat varkens die β-glucaan in hun voer krijgen, minder last hebben van diarree. Andere studies vinden minimale of geen effecten.

“Ik ben ervan overtuigd dat β-glucanen een effect hebben op het immuunsysteem”, zegt Geervliet. Het probleem met voedingsstudies is dat voedingscomponenten slechts een kleine prikkel geven, zeker bij volwassen varkens met een volledig ontwikkeld immuunsysteem. Dan wordt het effect van voeding verdund en ontstaat er variatie tussen metingen, denkt Geervliet.

Vervolgstudie in biggen

Dat is ook meteen het probleem als het gaat om stimulatie van het immuunsysteem via voedsel: het heeft slechts minimale invloed. Maar voor jonge biggen verwacht Geervliet dat het anders is. “Hun immuunsysteem is nog weinig ontwikkeld en kunnen we dus nog redelijk makkelijk sturen met voedingscomponenten”. Maar dan is het wel belangrijk om daar zo snel mogelijk na de geboorte mee te starten.

Of het immuunsysteem van jonge biggen inderdaad makkelijker te sturen is, gaan Geervliet en haar collega’s onderzoeken in een vervolgstudie. Daarbij voeren ze de voedingsvezel β-glucaan en de probioticum E. coli Nissle in oplossing aan jonge biggen als bijvoeding. “Er is nog weinig onderzoek gedaan naar het sturen van afweersystemen in vroege levensstadia van varkens”, zegt Geervliet. “We hopen met het vervolgonderzoek daar meer duidelijkheid over te krijgen”.