Campylobacter

Campylobacter is een darmbacterie die via besmet voedsel een darminfectie kan veroorzaken. De Campylobacter-bacterie is in de Europese Unie en in Nederland de belangrijkste bacteriële veroorzaker van diarree bij de mens. De meeste infecties komen van vlees, met name pluimvee. De overheid, bedrijfsleven en onderzoek werken op nationaal en Europees niveau samen om besmettingen aan te pakken.

De Campylobacter-bacterie

Campylobacter leeft in de darmen van dieren en komt via de uitwerpselen algemeen voor. De bacterie komt ook veel voor op voedingsmiddel, maar groeit daar niet.

Er zijn 15 soorten Campylobacter, waarvan Campylobacter jejuni de meest algemene is, en vooral bij vogels aanwezig is. Daarmee zijn kippen de belangrijkste bron van de infectie.

Besmettingen vleeskuikens

Gelukkig zijn steeds minder vleeskuikens in Nederland besmet met Campylobacter. Het aantal Campylobactervrije koppels steeg van 47 procent in 2011 naar 60 procent in 2017, blijkt uit cijfers van de Vereniging van de Nederlandse Pluimveeverwerkende Industrie (Nepluvi).

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Ziekte bij mensen

Campylobacter kan Campylobacteriose veroorzaken, een infectie van de darmen. Niet iedereen is even gevoelig voor de infectie. De ziekte treedt meestal pas op na 48 uur tot 1 week na besmetting. De klachten lopen uiteen van lichte maag- en darmklachten tot griep, diarree, soms met bloed, en buikpijn. Deze houden 5 tot 7 dagen aan. Soms zijn er nog wekenlang darmkrampen. Bij uitzondering leidt infectie met de bacterie tot het Guillan Barré syndroom, een aantasting van het zenuwstelsel.

Mensen met verminderde weerstand, zwangeren, jonge kinderen en ouderen zijn gevoelig voor een besmetting met Campylobacter. Jaarlijks zijn er naar schatting 25 sterfgevallen als gevolg van een campylobacter besmetting.

Besmetting bij mensen voorkomen

De bacterie leeft in de darmen van dieren en zit in de uitwerpselen. Bij contact met dieren is het dus van belang handen goed te wassen.

Campylobacter komt voor in rauw vlees en in niet-gepasteuriseerde melk en melkproducten. Kip is de belangrijkste bron van besmetting. Door besmet water kan de bacterie ook op groenten terechtkomen. Ook hier geldt, goed wassen, rauw vlees vermijden en zuivel pasteuriseren. De bacterie sterft bij koken, bakken of braden. Bevriezen zorgt wel voor afname van de bacterie, maar ze overleeft wel.

Kruisbesmetting, treedt op als messen of snijplanken eerst voor het prepareren van besmet vlees wordt gebruikt en later voor niet besmette producten als groenten. Dit is ene belangrijke bron van besmetting, dus gebruik schone materialen voor elk product.

In Azië en mediterrane landen is het gevaar op besmetting groter, 1 op 6 ziektegevallen ontstaat in het buitenland.

Adviezen

  • Was je handen voor het koken en na het aanraken van rauw vlees
  • Was keukengerei direct na gebruik met heet water en afwasmiddel
  • Prik niet met hetzelfde bestek in rauw vlees en daarna in gaar eten
  • Ga voorzichtig om met druipvocht van ontdooide kip
  • Gebruik nooit dezelfde ondergrond voor rauw vlees en daarna voor gaar eten of rauw te eten groente
  • Bak vlees door en door gaar. Neem geen rauwe melk en producten van rauwe melk, zoals boter en zachte kaas
  • Was rauwe groenten en fruit grondig onder stromend water
  • Drink in het buitenland alleen kraanwater als dat veilig is verklaard
  • Was je handen na het aanraken van (huis)dieren, vooral als die diarree hebben

Publications