Streptococcus suis

Streptococcus suis

Streptococcus suis (S. suis) is een bacterie die ernstige ziekte kan veroorzaken bij varkens en wereldwijd voorkomt. S. suis is een zoönose; varkens kunnen de bacterie overgedragen naar mensen. Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) verricht onderzoek naar deze ziekte.

De ziekte komt heel veel voor in de varkenshouderij. Zeugen kunnen Streptococcus suis bij zich dragen op de amandelen en overdragen naar jonge biggen die er ziek van worden. Er is veel diversiteit binnende bacterie. Serotype 9 wordt in Nederland het meest gevonden. In Nederland raken mensen zelden besmet.

Streptococcus suis kan bij biggen leiden tot hersenvliesontsteking, gewrichtsontsteking, bloedvergiftiging en zelfs sterfte. De ziekte is ook economisch een belangrijke schadepost. De varkenshouder heeft kosten voor preventieve maatregelen, (antibioticum) behandeling en door verminderde groei en sterfte.

Streptococcus suis infectie

Er is veel diversiteit binnen S. suis. Tot nu toe zijn 35 verschillende serotypes beschreven. Niet al deze serotypes zijn even belangrijk. Wereldwijd wordt serotype 2 het meest frequent geïsoleerd uit zieke varkens, maar ook de serotypes 1, 7 en 9 worden vaak aangetroffen. Er zijn regionale verschillen in het voorkomen van serotypes; serotype 9 wordt in Nederland het meest gevonden.

Er is niet alleen variatie tussen serotypes, ook binnen een serotype is variatie en kunnen er subtypes onderscheiden worden. Zo zijn er van S. suis serotype 2 en 9 ziekmakende (virulente) en onschuldige (avirulente) subtypes beschreven.

Ziektebeeld Streptococcus suis

Varkens

Infectie metS. suiskan leiden tot hersenvliesontsteking, gewrichtsontsteking, bloedvergiftiging en sterfte. Ziekte veroorzaakt doorS. suiskomt wereldwijd voor en veroorzaakt vooral ziekte bij biggen van de speenleeftijd (rond zes weken).

Mensen

S. suiskan van varkens worden overgedragen naar de mens. Ook in mensen kanS. suishersenvliesontsteking tot gevolg hebben. In de Westerse landen blijken vooral varkenshouders en slachters te behoren tot de risicogroep.

Verspreiding Streptococcus suis

Varkens

Op zeer veel varkensbedrijven komen infecties metS. suisvoor. Zeugen kunnen de bacterie bij zich dragen op de tonsillen (amandelen), zonder daar zelf ziek van te worden. Zeugen kunnen meerdere types vanS. suistegelijkertijd bij zich dragen. De zeugen zijn verantwoordelijk voor het overdragen van de bacterie naar de gevoelige jonge biggen.

Mensen

In Nederland wordt jaarlijks een enkel geval vanS. suisbij mensen gemeld, maar in de Aziatische landen komt dat veel vaker voor. In 2005 werd een grote uitbraak vanS. suisgemeld vanuit China met 206 infecties in mensen, waarvan 38 met een fatale afloop.

Diagnostiek Streptococcus suis

Diagnostiek van S. suis-infecties op bedrijven met klinisch zieke dieren wordt gewoonlijk bevestigd door een bacteriologisch en pathologisch post mortem onderzoek van het zieke dier.

Voor de detectie van S. suis dragerschap bij niet-klinisch zieke dieren, kan bij Wageningen Bioveterinary Research een tonsil of speeksel monster met een PCR-test geanalyseerd worden.

Ook zijn PCR-testen beschikbaar waarmee virulente stammen kunnen worden onderscheiden van avirulente stammen. Deze testen zijn geschikt om te gebruiken voor epidemiologisch onderzoek en het ontwikkelen van bestrijdingsprogramma’s.

Vaccin Streptococcus suis

Momenteel is er geen vaccin beschikbaar dat effectief beschermt tegen alleS. suis-infecties. Dit heeft vooral te maken met de hoeveelheid aan serotypes. Vaccins op basis van afgedodeS. suis-bacteriën blijken goed te beschermen tegen een infectie veroorzaakt door eenS. suis-bacterie van hetzelfde serotype, maar niet tegen een ander serotype.

Onderzoek door Wageningen Bioveterinary Research

Er is veel behoefte aan een vaccin dat bescherming biedt tegen de meest belangrijke serotypes van Streptococcus suis. Wageningen Bioveterinary Research werkt aan de ontwikkeling van een dergelijk vaccin.

Publicaties