Nieuws

Aandeel blijvend grasland 57% op Koeien & Kansen-bedrijven

Published on
4 oktober 2019

Op een gemiddeld Koeien & Kansen-bedrijf bestond het grondareaal in 2018 uit ruim 57% blijvend grasland. Dit niveau ligt ruimschoots boven het aandeel blijvend grasland in Nederland (gerekend over alle landbouwgrond). Tussen Koeien & Kansen-bedrijven is er wel een grote variatie. Zo is er één bedrijf met nauwelijks blijvend grasland en er zijn ook bedrijven met 90% blijvend grasland of meer

De EU wil in haar lidstaten het platteland groen houden. Het in stand houden van blijvend grasland draagt daar aan bij. Daarom heeft de EU de lidstaten opgedragen het aandeel blijvend grasland niet te veel te laten dalen. Bij een landelijke (relatieve) daling van meer dan 5% zal Nederland actie moeten ondernemen naar individuele bedrijven om het aandeel blijvend grasland te herstellen. Ook komt er dan een omzetverbod. Om het aandeel blijvend grasland te monitoren inventariseert de Nederlandse overheid ieder jaar het aandeel grasland en spiegelt deze aan het referentiejaar 2012. Tabel 1 laat zien dat Nederland in 2012 bijna 41% blijvend grasland had. Tot en met 2017 daalde dit areaal iets tot bijna 40% (relatieve daling van 2%). In 2018 is het areaal wat gestegen naar een niveau van ruim 41%, net boven de referentiewaarde. Een andere reden om te streven naar blijvend grasland is biodiversiteit. Experts geven aan dat blijvend grasland meer biodiversiteit herbergt dan tijdelijk grasland.

Jaartal Aandeel blijvend grasland in Nederland (%)
2012 (referentie) 40.97
2015 40.59
2016 40.56
2017 40.15
2018 41.26

Tabel 1: Aandeel blijvend grasland in Nederland (bron: RVO)

Welk grasland telt mee?

Niet al het grasland dat in Nederland aanwezig is, valt onder blijvend grasland. Het grasland moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Een belangrijke voorwaarde is dat het grasland voor tenminste 50% moet bestaan uit grassen of kruidachtige voedergewassen. Pitrus, riet en heide telt hierbij niet mee. Ook moet de grond minimaal 5 jaar niet in vruchtwisseling zijn genomen. Grasland waarop in die 5 jaar alleen herinzaai is toegepast, telt wel mee. Voor grasland in Natura 2000 gelden afwijkende regels. In deze gebieden is scheuren van blijvend grasland niet toegestaan.

Blijvend grasland op Koeien & Kansen-bedrijven

Figuur 1: Aandeel blijvend grasland op Koeien & Kansen-bedrijven in 2018
Figuur 1: Aandeel blijvend grasland op Koeien & Kansen-bedrijven in 2018

In figuur 1 is te zien dat een gemiddeld Koeien & Kansen-bedrijf in 2018 ruim 57% blijvend grasland had. Deze gegevens zijn afskomstig van uit de KringloopWijzer, geabseerd op de opgave van veehouders in de gecombineerde data winning (gdi, mei 2018) De variatie tussen de bedrijven is erg groot. Er zijn drie bedrijven in 2018 met 20% blijvend grasland of minder. Bedrijf 1 heeft minder dan 5% blijvend grasland omdat het veel vruchtwisseling en grondruil toepast. Zeven bedrijven hebben meer dan 80% blijvend grasland waarvan 4 bedrijven met meer dan 90% blijvend grasland hebben. Bedrijf 5 op veengrond heeft nagenoeg alleen maar blijvend grasland. Op dit bedrijf is teelt van andere gewassen dan gras lastiger dan op bedrijven met zandgrond of kleigrond.

Planet proof

Naast het belang voor vergroening van het landschap en biodiversiteit worden aan bedrijven die meedoen met het keurmerk “Planet Proof” ook eisen gesteld aan het aandeel blijvend grasland. In het artikel Koeien & Kansen bedrijven benaderen Planet Proof criteria is te lezen dat deelnemers aan dit keurmerk tenminste 40% blijvend grasland moeten hebben. Figuur 1 laat zien dat 11 Koeien & Kansen-bedrijven aan deze voorwaarde voldoen in 2018. Om aan de voorwaarde van het hoogste niveau te voldoen, moet een bedrijf tenminste 60% blijvend grasland hebben. Aan deze voorwaarde voldoen 8 Koeien & Kansen-bedrijven in 2018.

Veel Koeien & Kansen-bedrijven hebben in 2018 een groot aandeel blijvend grasland op hun bedrijf. Vier bedrijven hebben echter een aandeel blijvend grasland dat meer dan 10% lager is dan het gemiddeld aandeel blijvend grasland op Nederlandse landbouwgrond. Hun aandeel is minder dan 30%. Aanpassing van het bouwplan en de teeltstrategie zullen dan zijn wanneer deze bedrijven mee willen doen aan het keurmerk Planet Proof.

Wat is GDI

GDI staat voor gecombineerde data winning. In de gdi kunnen veehouders voor grasland invullen of het in gebruik is als permanent grasland of tijdelijk grasland dat gebruikt wordt voor vruchtwisseling. Soms kozen veehouders ‘tijdelijk grasland’ bij grasland dat langer dan 5 jaar grasland is, om te voorkomen dat de overheid een ander gewas dan gras niet meer zou toestaan.