Nieuws

De Maat van Mest

article_published_on_label
26 maart 2019

Is mestbewerking op het melkveebedrijf zinvol? Dit kan tot meerdere mestproducten leiden voor zowel gebruik op het eigen bedrijf als afzet naar de akkerbouw. Daarom heeft Wageningen University & Research het perspectief van verschillende mestproducten voor zowel akkerbouwers als melkveehouders verkend. Deze mestwaardering is nodig om te komen tot een meer vraaggestuurde mestmarkt. Daarbij is alleen rekenen met een besparing op kunstmestkosten niet voldoende.

Economische waarde mestproducten

Het rapport ‘De Maat van Mest’ beschrijft de kosten en baten van bewerkte mestproducten zoals strorijke mest, dikke en dunne fracties uit mechanische mestscheiders, en feces- en urinefracties verkregen via scheidende stalvloeren. Bij de baten gaat het om de organische stof (OS) en de nutriënten stikstof, fosfor en kalium (NPK). De economische waarde daarvan is beoordeeld per ton product en per ha akkerbouw, rekening houdend met bemestingsnormen.

De kosten omvatten de kosten voor stro en huisvesting, mechanische scheiding, monstername en analyse, en transport en toediening op het land. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de PPS “Beter bodembeheer, onderdeel sturen op mestkwaliteit” gefinancierd door ZuivelNL en Ministerie LNV.

Dierlijke mest is meer dan kunstmestvervanger

Wanneer alleen gekeken wordt naar kunstmestbesparing en kosten dan blijkt dat mestbewerking in veel gevallen niet gunstiger is dan gebruik van onbewerkte rundveedrijfmest. Wanneer ook de organische stof financiële waarde krijgt, wordt ook de dikke fractie na mestscheiding met met name de vijzelpers, economisch interessant. De dikke fractie van de centrifuge is minder gunstig vanwege de lagere OS-P-verhouding als gevolg van het hoge P-scheidingsrendement van de centrifuge. De akkerbouwer kan dan minder OS toevoegen vanwege het hogere P-gehalte.
Bij mestscheiding blijft de dunne fractie meestal achter op het melkveebedrijf. Maar omdat de wettelijke werkingscoëfficiënt veel hoger is (80%) dan de landbouwkundige (50-60%) is er wel een groter risico van een stikstoftekort.

Waardevolle organische stof

De waarde van de OS maakt een belangrijk onderdeel uit van de totale economische waarde. Gerekend is met 0,20 € per kg Effectieve Organische stof (EOS), dat is het deel van de OS wat na een jaar overblijft. Stromest kan vanwege veel OS en kali voor de akkerbouwer interessant zijn, maar is duur door het benodigde stro.

Veel niet-toegerekende baten

Naast de economische waarde zijn er ook niet-toegerekende baten, bijvoorbeeld ten aanzien van milieu en dierenwelzijn. Stro in een ligboxenstal of vrijloopstal biedt veel ligcomfort. Scheiding van feces en urine en snelle afvoer biedt mogelijkheden de emissies van ammoniak en urine te beperken. Deze afwegingen gelden voor de melkveehouder. Voor de akkerbouwer en melkveehouder speelt naast uitwisseling van stro en mest mogelijk ook grondruil een rol. Ook dat biedt perspectief voor samenwerking.