Nieuws

Alles op een rij over de relatie tussen natuur en mosselkweek

article_published_on_label
15 november 2021

Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van schelpdiervisserijbeheer. Onderzoeker Nathalie Steins verzamelde samen met collega’s recente onderzoeksgegevens over de relatie tussen natuur en mosselkweek in Nederland. Zij publiceerde een toegankelijk interactief digitaal rapport voor de schelpdiersector en andere belanghebbenden. De publicatie maakt onderdeel uit van het Kennis op Maat-project ‘Schelpdieren, duurzaam en gezond’, en is door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gefinancierd.

De Waddenzee, Oosterschelde en Voordelta zijn beschermde natuurgebieden. De mosselvisserij en -kweek worden daarom gereguleerd. In het Mosselconvenant hebben sector, natuurorganisaties en overheid afspraken gemaakt over onder andere de stapsgewijze afbouw van mosselzaadvisserij op de bodem naar mosselzaadinvanginstallaties in de waterkolom. Doel is een ongestoorde ontwikkeling van zaadbanken tot meerjarige mosselbanken mogelijk te maken.

Wilde mosselbanken en kweekpercelen hotspots voor biodiversiteit

Mosselbanken en kweekpercelen vormen leefgebieden voor soorten op en in de bodem. Beiden hebben een hoge biodiversiteit. Hoe meer mosselen, hoe meer andere soorten.

Meerjarige wilde mosselbanken in gesloten droogvallend gebied Waddenzee hersteld

In de jaren 90 zijn delen van droogvallende platen gesloten voor bodemberoerende visserij. In de praktijk is er vanaf 2002 in het hele droogvallende gebied geen mosselzaadvisserij meer geweest. In de Waddenzee heeft het oppervlak droogvallende mosselbanken zich hersteld tot waarden van voor het dieptepunt begin jaren 90. Welke rol het langdurig niet bevissen heeft gespeeld in dit herstel, is niet na te gaan. In de Oosterschelde komen geen droogvallende banken voor.

Na vijf jaar geen wezenlijk andere bodemgemeenschap in gesloten sublitoraal gebied Waddenzee

In de periode 2006-2012 zijn delen van een sublitorale (onder water liggende) mosselbank gesloten voor mosselvisserij, terwijl andere delen bevist mochten worden. Direct na bevissing is de dichtheid aan mosselen en andere soorten op beviste delen lager. Na anderhalf jaar zijn er geen verschillen meer met onbeviste delen. In 2014 zijn enkele sublitorale gebieden volledig gesloten voor bodemberoerende visserij. Vijf jaar na sluiting ziet hier de bodemdiergemeenschap er niet duidelijk anders uit in vergelijking met de gebieden waar wel gevist wordt. Als er verschillen worden gevonden, komt dit door de gebiedskeuze; juist soortenrijke gebieden zijn gesloten.

Mosselproductie niet gepaard met vertroebeling

Mosselkweek zorgt voor meer mosselen in de Waddenzee. Zij filteren continu zwevend materiaal uit de waterkolom. Hierdoor wordt het water helderder en verbetert de waterkwaliteit. De troebelheid van het water kan lokaal sterk toenemen als de mosselen worden opgevist. Dit is tijdelijk, het positieve effect van filtratie is continu.

Draagkracht Waddenzee en Oosterschelde voor schelpdieren niet onder druk

Schelpdieren voeden zich door microalgen uit het water te filteren. Bij een te groot schelpdierbestand kan de groei van deze algen worden afgeremd (overbegrazing). Momenteel lijkt de draagkracht voor schelpdieren van Waddenzee en Oosterschelde niet onder druk te staan.