Artikel

Blog Expeditie Spitsbergen: Effecten van vervuiling uit ballastwater op plankton onderzocht

Tijdens de SEES expeditie naar Spitsbergen heeft onderzoeker Andrea Sneekes zoöplankton verzameld om te kijken wat het effect is van chemicaliën uit ballastwater op deze microscopisch kleine organismen.

De veranderingen in het klimaat hebben ervoor gezorgd dat het zeeijs in het Arctisch gebied zich steeds verder terugtrekt waardoor nieuwe scheepsroutes vrijkomen. Ondertussen veranderen ook de eisen aan boord van schepen. In de nabije toekomst zullen schepen hun ballastwater moeten gaan steriliseren om verdere introductie en verspreiding van invasieve exoten tegen te gaan. Dat steriliseren van ballastwater wordt in veel gevallen uitgevoerd met behulp van chemicaliën. Het is nog onduidelijk wat de risico’s zijn van deze chemicaliën in een koude omgeving zoals het Noordpoolgebied. Daarom heeft Andrea Sneekes van IMARES speciaal voor deze SEES-expeditie een mini-ballastwatersysteem van RT SafeBallast meegenomen, de Arctic Chlor. Dit systeem produceert chloor als actieve stof door middel van electrochlorinatie.

Dagelijks ging ze, bepakt met een netje en potjes, er in een zodiak op uit om Arctisch zoöplankton te verzamelen. In deze zodiak zaten ook collega-zeebiologen die allen op zoek waren naar geschikt materiaal voor hun onderzoek. Zo werd er driftig gezocht naar zeevlinders, microben & virussen, onderwatergeluid van zeezoogdieren, schelpdieren en kleine kreeftachtigen.

Andrea bemonstert met een netje zoöplankton uit zee.
Andrea bemonstert met een netje zoöplankton uit zee.

Na terugkomst aan boord van de Ortelius begon haar werk pas echt. Tot middernacht bevond Andrea zich vaak in het scheepslaboratorium. Dit geïmproviseerde laboratorium hadden de onderzoekers aan het begin van de expeditie ingericht. Hiervoor werden een viertal laboratoriumtafels in een eiland geplaatst, waarop allerlei laboratoriummateriaal stond zoals aquaria, een binoculair en een spectrofotometer. Daarnaast waren er diverse droogstoven waar onder andere paddenstoelen, insecten en mossen werden gedroogd. Heel gemoedelijk werkten de verschillende wetenschappers, normaal gesproken werkzaam bij allerlei verschillende instituten en universiteiten, door elkaar heen.

Onderzoekers aan het werk in het geïmproviseerde laboratorium (Foto: Hans Verdaat).
Onderzoekers aan het werk in het geïmproviseerde laboratorium (Foto: Hans Verdaat).

In het scheepslaboratorium heeft Andrea het overdag verzamelde Arctische zoöplankton blootgesteld aan verschillende chloorconcentraties gemaakt met het mini-ballastwatersysteem. De dagen erna bekeek ze nauwgezet de overleving van het plankton. Met de resultaten konden dosis-effect concentraties bepaald worden welke eenmaal terug vergeleken gaan worden met Nederlandse soorten. Hiermee verwacht Andrea meer duidelijkheid te krijgen in de risico’s van ballastwater gerelateerde chemicaliën in een Arctische omgeving.

Andrea bekijkt met behulp van een binoculair de overleving van plankton in haar experimenten.
Andrea bekijkt met behulp van een binoculair de overleving van plankton in haar experimenten.