Dossier
Klimaat, natuur en energie
In 2030 moet 70% van de Nederlandse energie hernieuwbaar zijn, zo is afgesproken in het Klimaatakkoord. Zowel op land als op zee wordt daarom flink geïnvesteerd in wind- en zonne-energie. Wageningen University & Research onderzoekt de kansen voor een natuurinclusieve inbedding van windmolens en zonnepanelen in het landschap. Daarnaast kijken we naar de impact van (de winning van) zowel hernieuwbare als fossiele brandstoffen op het ecosysteem en hoe ecologische effecten te ondervangen.
Zonne-energie
Onder druk van de doelstellingen van het Energieakkoord schieten de zonneparken als paddestoelen uit de grond in Nederland. Dat gebeurt veelal op landbouwgrond en veelal gericht op een maximale energieopbrengst. Om dit op een duurzame manier te doen, heeft Wageningen University & Research het Solar Research Programme ontwikkeld.
Nieuws
-
Wageningen World: Mag de energietransitie wat mooier?
- Bij de ontwikkeling van zonne- en windparken staat energieefficiëntie voorop. Natuur, multifunctionaliteit of landschappelijke inpassing wegen... -
Slim combineren van landbouw met productie zonne-energie krijgt stevige impuls met start van project Sunbiose
- Een consortium van wetenschappers, ingenieurs, projectontwikkelaars en agrarische sector heeft de krachten gebundeld om in Nederland de ontwikkeling... -
Zonneparken en biodiversiteit: ruimte voor verbetering
- Zonneparken worden vaak aangelegd op voormalige landbouwgrond. Dit kan leiden tot een verhoging van de natuurwaarden, omdat bemesting en het gebruik... -
Bewolkte dagen leveren grootste pieken zonne-energie
- Niet alleen zonnige dagen zorgen voor pieken in de opwek van zonne-energie. Juist ook bewolkte dagen leveren stroompieken die zelfs twintig procent... -
Ecologisch onderzoek op zes innovatieve zonneparken
- Op zes nieuwe testlocaties gaan LC Energy, Wageningen University & Research, TNO, Eelerwoude en SolarCentury onderzoek doen naar het effect van...
Projecten
-
Solar at sea
Dit project beoogt de soortsamenstelling en het functioneren van epifaunagemeenschappen die zich op drijvende zonnepanelen ver op zee ontwikkelen, te... -
SolarEcoPlus
Een samenwerkingsverband van LC Energy, Wageningen University & Research, TNO, Eelerwoude en SolarCentury gaat onderzoek doen naar het effect van... -
Ontwikkeling van instrumenten voor een natuurinclusieve energietransitie
De link met biodiversiteit is evident maar waar liggen er belangrijke hiaten in kennis en hoe kunnen we die invullen? Hoe kunnen we vervolgens de... -
SMP 2114 Agrivoltaics in Mexico
Agrivoltaics is the combination of solar panels and crop growth on the same land, thus producing both renewable energy and food. The purpose of this... -
Wageningen Approach on Circulair AgriPhotoVoltaics
Er is land nodig om meerdere uitdagingen op het gebied van voedsel-water-energie aan te pakken en om de transitie naar een circulaire economie aan te...
Publicaties
-
Telen we straks prei onder zonnepanelen?
-
Zonneparken zijn slecht voor de lokale natuur, zeggen tegenstanders. Is dat echt zo?
-
Bloemen, bijen en zonnepanelen
-
Voedsel en stroom produceren op dezelfde vierkante meter : Onderzoekers zien toekomst voor agrarische zonneparken, maar ook uitdagingen
-
Zonnepark kan in toekomst nog groener
-
'Zonneparken moeten mooier en slimmer, anders verdwijnt draagvlak'
-
"Voor zonne-energie én gewasopbrengst"
-
Zwart land: kilometers aan zonneparken duiken langs de snelwegen op
-
Meer biodiversiteit op zonnepark Revelhorst, Zutphen
Wageningen: Wetenschapswinkel Wageningen (Rapport / Wageningen Wetenschapswinkel 387) - ISBN: 9789464476699 -
Biodiversiteit toekomstig zonnepark Oudenhoorn : Nulmeting van vegetatie, dagvlinders en libellen
Wageningen: Wageningen Environmental Research (Rapport / Wageningen Environmental Research 3246)
Contact met experts
Windenergie
De grootschalige ontwikkeling van windparken op de Noordzee heeft ingrijpende gevolgen voor zowel de natuur als de ruimtelijke ordening, en daarmee voor alle Noordzeegebruikers. Er zijn voor de overheid, windenergiesector, natuurbeschermingsorganisaties en visserij- en aquacultuursector nog veel kennisleemten in te vullen.
Ook bij windmolens op land ontwikkelen onderzoekers van Wageningen University & Research kennis en technieken voor het minimaliseren van effecten op natuur. Zo worden foerageergebieden van kwetsbare vogels en vleermuizen ontzien en wordt economische schade voor windenergieleveranciers voorkomen.
Nieuws
-
Datalogging brengt effect van windmolens op zeevogels in kaart
- De ontwikkeling van windmolenparken op de Noordzee neemt een vlucht. Veel zeevogels vermijden windparken, en daardoor hebben ze minder ruimte om naar... -
Kabeljauwen dol op kunstrif in windpark
- Bij windpark Borssele 1&2 voor de Zeeuwse kust zijn kunstriffen aangelegd om de onderwaternatuur een boost te geven. Uit onderzoek van Wageningen... -
Hoe ziet de overvolle duurzame Noordzee er straks uit?
- De Noordzee moet in 2050 zorgen voor een klimaat-neutrale energievoorziening in Nederland, minimaal 30% natuurgebied zijn, voor voedsel zorgen met... -
Sander Lagerveld over vleermuizentrek bij Atlas
- Elisabeth van Nimwegen van Atlas zocht onlangs onderzoeker Sander Lagerveld op in de buurt van Callantsoog, om met eigen ogen te zien hoe het veldwerk... -
Hoe maken we windenergie veilig voor dieren in en boven zee?
- Windmolens op de Noordzee moeten uitgroeien tot de belangrijkste energiebron van Nederland. Die groei brengt risico’s met zich mee voor dieren...
Projecten
-
BENSO
Het BENSO-project zal methoden en technieken ontwikkelen en implementeren voor de verbetering van de biodiversiteit in offshore windparken. Het... -
Kosten en Biodiversiteit Natuurinclusieve Energie (KOBINE)
Het doel van dit project is het kwantificeren van natuurwinst (biodiversiteit) van verschillende natuurinclusieve ontwerpen in natuurherstelprojecten... -
Ontwikkeling van instrumenten voor een natuurinclusieve energietransitie
De link met biodiversiteit is evident maar waar liggen er belangrijke hiaten in kennis en hoe kunnen we die invullen? Hoe kunnen we vervolgens de... -
Vissen met de wind
De focus van het project ligt op het samenbrengen van de twee werelden; visserij en de windparkexploitanten. Binnen het project is er ruimte om... -
Offshore batdetectoronderzoek
Onderzoek op land laat zien dat vleermuizen regelmatig slachtoffer worden van windturbines. Hoewel de meeste vleermuisactiviteit boven land...
Publicaties
-
Dure diesel, Brexit en windmolens: de ene na de andere tegenslag voor de visserij
-
Ecologisch boeren op zee
In: Biowetenschappen en Maatschappij - Stichting Biowetenschappen en Maatschappij - ISBN: 9789493232068 - p. 64-67. -
Stand van zaken kleinschalige, passieve visserij in windparken op zee : Een bundeling van bestaande kennis en een verkenning naar de mogelijkheden voor kleinschalige, passieve visserij in windparken
IJmuiden: Wageningen Marine Research (Wageningen Marine Research rapport C055/23) -
Vaarverslag MONS-monitoring pelagische vis en zoöplankton
Den Helder: Wageningen Marine Research (Wageningen Marine Research rapport C049/23) -
‘Windparken verstoren groei plankton en daarmee voedselketen op de Noordzee’
-
Nieuwe inzichten in migratie ruige dwergvleermuizen over Noordzee
-
'Kabeljauw is dol op riffen in windpark Borssele'
-
Habitatsverlies bij alken en zeekoeten door aanwezigheid van offshore windpark.
-
Ecologie in de Noordzee - Windmolenparken
-
Habitatsverlies bij alken en zeekoeten door aanwezigheid van offshore windpark
Contact met experts
Offshore olie en gas
Offshore olie- en gaswinning: wat voor effect heeft het op de natuur van kust & zee? En wat te doen met afgedankte olie- en gasplatforms? Wageningen University & Research onderzoekt ecologische effecten, maar ook kansen voor nieuwe natuur rondom olie- en gasplatforms op zee.
Nieuws
-
30 jaar monitoring van bodemdaling op Ameland
- Er is de laatste jaren steeds duidelijker sprake van bodemdaling met effecten op de natuur als gevolg van de gaswinning op Ameland. Dichtbij het... -
Onderzoek naar marine communities: van de Noordpool naar de Cariben
- In haar promotieonderzoek aan de leerstoelgroep Milieubeleid heeft Linde van Bets geanalyseerd hoe het bestuur van maritieme activiteiten zich heeft...
Projecten
-
BENSO
Het BENSO-project zal methoden en technieken ontwikkelen en implementeren voor de verbetering van de biodiversiteit in offshore windparken. Het... -
Artificial Structures and the functioning of the North Sea EcoSyStem (ASSESS)
Aanwezigheid van kunstmatige structuren (havens, platforms en energie-installaties) in zacht sediment omgevingen verandert de biodiversiteit, de... -
Scour protection ontwerp voor verbetering van de biodiversiteit in offshore windparken op de Noordzee
Het BENSO-project zal methoden en technieken ontwikkelen en implementeren voor de verbetering van de biodiversiteit in offshore windparken. Het... -
De zeebodem voor en na booractiviteiten
Offshore booractiviteiten kunnen verschillende effecten hebben, waaronder op de zeebodem. Bij het boren wordt een platform geplaatst en wordt een... -
Beoordeling van ecologische impacts op populatieniveau in het kader van oliebestrijding in het noordpoolgebied
Bij het inschatten van ecologische aantasting door een olieverontreiniging op zee worden regelmatig ‘worst case’ (conservatieve) aannames...
Publicaties
-
Offshore decommissioning horizon scan : Research priorities to support decision-making activities for oil and gas infrastructure
Science of the Total Environment (2023), Volume: 878 - ISSN 0048-9697 -
ASSESS Oil platform field campaign 2022 with Heerema Marine Contractors : Cruise report 31 May – 04 June 2022
Den Helder: Wageningen Marine Research (Wageningen Marine Research report C065/22) -
Working Group On Marine Benthal and Renewable Energy Developments (WGMBRED) : 8-11 March, online meeting
Copenhagen: ICES (ICES Scientific Reports 63) -
The governance of marine restoration: insights from three cases in two European seas
Restoration Ecology (2021), Volume: 29, Issue: S2 - ISSN 1061-2971 -
The ecology of infrastructure decommissioning in the North Sea: what we need to know and how to achieve it
ICES Journal of Marine Science (2020), Volume: 77, Issue: 3 - ISSN 1054-3139 - p. 1109-1126. -
Ecological implications of removing a concrete gas platform in the North Sea
Journal of Sea Research (2020), Volume: 166 - ISSN 1385-1101 -
Working Group on Marine Benthal Renewable Developments
Copenhagen: International Council for the Exploration of the Sea (ICES Scientific Reports 6) -
Duurzame productie op zee
Yerseke/IJmuiden: Wageningen Marine Research -
Environmental benefits of leaving offshore infrastructure in the ocean
Frontiers in Ecology and the Environment (2018), Volume: 16, Issue: 10 - ISSN 1540-9295 - p. 571-578. -
Balancing and counterbalancing : the Indonesian state addressing pressures to improve palm oil sector sustainability
Wageningen University. Promotor(en): C.J.A.M. Termeer, co-promotor(en): O. Hospes - Wageningen: Wageningen University - ISBN: 9789463437738
