Nieuws
Visserijsector merkt gevolgen Coronacrisis
De Nederlandse kottersector heeft 2019 afgesloten met een geschat resultaat van 13 à 20 miljoen euro. Dat is fors lager dan het resultaat over het jaar ervoor, toen nog 48 miljoen euro winst in de boeken geschreven kon worden. Een fors afgenomen opbrengst, 234 miljoen euro in 2019 tegenover 305 miljoen euro in 2018, is de voornaamste oorzaak van de teruggelopen resultaten.
Dat de Corona-crisis ook de visserijsector niet ongemerkt voorbij gaat is duidelijk te merken. Zo daalde de prijs van diverse vissoorten prijsdaling door sluiting van de horeca en dwong de verminderde garnalenpelcapaciteit in Marokko de visserij tot verregaande beperking in inzet en aanvoer.
Negatieve effecten
Ingrijpende ontwikkelingen in de nabije toekomst zorgen waarschijnlijk voor grote negatieve effecten voor de sector. In het Noordzee-akkoord, waar eerder dit jaar de vissers hun handtekening niet onder wilden zetten, zijn afspraken gemaakt over ruimteverdeling op de Noordzee. Door de enorme schaalvergroting van wind op zee en de daaraan gekoppelde ruimteclaims van natuurorganisaties, zal er veel visgrond verloren gaan. Daarnaast zorgen het pulsverbod, de nog immer boven het hoofd hangende Brexit, maar ook sterk teruglopende schol- en tongvangsten voor grote onzekerheid over de toekomst.
Kottersector kampt met afname van vangsten
De totale aanvoer van de kottersector is in 2019 ten opzichte van 2018 met 20% afgenomen tot circa 64 miljoen kg. De belangrijkste reden hiervoor is de afname in de garnalenaanvoer met maar liefst 43%. Doordat in de vrieshuizen nog genoeg garnalen aanwezig waren van de recordvangsten in 2018, zakte de garnalenprijs in 2019 verder naar 2,90 euro per kilo (levend gewicht). De daling in zowel aanvoer als prijs leidde voor de garnalensector tot een geschat verlies van ruim 6 miljoen euro. De aanvoerbeperking die de sector in 2019 zelf instelde, is in 2020 verlengd in verband met de coronacrisis: als gevolg van de corona-maatregelen in de pelcentra in Marokko is de pelcapaciteit zeer beperkt. Veel duidt er op, dat ook 2020 voor de garnalensector een slecht jaar zal worden.
De aanvoer van tong daalde sterk met 22% naar 6,7 miljoen kilo, en er werd 3,1 miljoen kg minder schol aangevoerd; een daling van 13%. Het scholquotum werd slechts voor 45% benut, het tongquotum voor maar 63%. De aanvoerprijs van schol daalde van 2,43 euro per kilo naar 2,38 euro per kilo. De aanvoerprijs van tong steeg van 11,15 euro per kilo naar 11,33 euro per kilo.
De totale brandstofkosten voor de Nederlandse kottervloot bedroegen in 2019 circa 51 miljoen euro, dat is 22% van de totale opbrengst van de kottervisserij. De verwachting is dat door het pulsverbod overgeschakeld zal worden naar vismethoden die meer brandstof verbruiken, waardoor het brandstofverbruik van de vloot weer zal stijgen. Voor grote boomkorkotters kan dat een toename van meer dan 75% zijn.
Mosselsector verkeert nog steeds in zwaar weer
De aanvoer van consumptiemosselen in het seizoen 2019/2020 was met 33 miljoen kg de laagste aanvoer in de laatste tien jaar, en een derde lager dan in het voorgaande seizoen. De gemiddelde mosselprijs steeg dit seizoen verder tot 1,28 euro per kilo (+17% ten opzichte van 2018/2019) maar deze prijsstijging kon de daling in aanvoer maar gedeeltelijk compenseren. De totale waarde van de aangevoerde mosselen daalde met meer dan 20% naar 42 miljoen euro, het laagste niveau in de afgelopen twintig jaar.
De mosselen uit Zeeland waren in tegenstelling tot vorig jaar dit jaar duurder (1,40 euro) dan de mosselen van het Wad (1,04 euro), wat kwam door de lage groei op het Wad.
De afgelopen jaren waren voor veel mosselkwekers economisch gezien zeer moeizaam. Het seizoen 2018/2019 was door de iets toegenomen productie (+12%) en gelijk gebleven prijzen een beter jaar met een nettoresultaat van 9 miljoen euro. Een deel van deze winst werd behaald doordat er op de kosten werd bespaard door bijvoorbeeld onderhoud uit te stellen.
De verwachtingen voor het seizoen 2019/2020 zijn slecht omdat de totale waarde van de geproduceerde mosselen met 20% daalde door lage groei op het Wad en sterfte in de Oosterschelde. De slechte economische resultaten hebben de afgelopen jaren geleid tot een groeiend aantal overnames en samenwerkingen in de sector.
Corona onderbreekt toenemende vraag naar vis in 2019
De buitenlandse vraag naar Nederlandse vis-, schaal- en schelpdierproducten groeit al jaren. De exportwaarde van Nederlandse bedrijven groeide in 2019 met 5% (ten opzichte van 2018) tot ca. 4 miljard euro. In dit cijfer is ook de re-export van geïmporteerde en daarna bewerkte producten begrepen. De belangrijkste afzetmarkt was de EU, met 75% van de totale export in euro.
Veel verkochte producten waren zalm en kabeljauw. Beide vissoorten worden qua volume bijna volledig geïmporteerd en in Nederland (verder) verwerkt. Deze soorten zijn in volume de export van schol voorbijgestreefd.
De verwachting is dat de (wereldwijde) markt tot zeker volgend jaar nog niet op het oude vraagvolume van voor het Corona-tijdperk zal komen. Ook een daling van de visprijzen lijkt niet onwaarschijnlijk door een mogelijk overaanbod op de markt van eerder dit jaar opgeslagen visproducten. Nederlandse visverwerkers en visgroothandels hebben met alternatieve verkoopwijzen de vraaguitval en inkomstenderving proberen te compenseren. Doordat de Corona-pandemie ook negatieve impact heeft op de werkgelegenheid (en daardoor inkomens), toerisme en valutakoersen is de verwachting dat de besteding aan visproducten mogelijk tijdelijk zal dalen.