Nieuws

‘Wetfutures’ brengt waarden en bedreigingen van wetlands in kaart

article_published_on_label
30 augustus 2018

Wetlands behoren tot de meest dynamische landschapstypen. Zij worden sterk beïnvloed door klimatologische, demografische, economische en politieke ontwikkelingen. Zij leveren belangrijke ecosysteemdiensten, zoals het tegengaan van overstromingen en koolstofvastlegging. Tegelijkertijd kenmerken wetlands zich door een ongelooflijke rijkdom aan cultureel erfgoed, zowel materieel (bijvoorbeeld uitzonderlijk goed bewaarde archeologische vindplaatsen) als immaterieel (bijvoorbeeld specifieke gebruiken en tradities, zoals veensteken).

Europees project

Opmerkelijk genoeg is dat erfgoed nog maar mondjesmaat in kaart is gebracht, en het is al helemaal onbekend hoe het beïnvloed zal worden door al die toekomstige landschapsveranderingen. Roy van Beek gaat nu namens Wageningen University & Research in een internationaal project de waarden en bedreigingen van cultureel erfgoed in wetlands in kaart brengen.

Roy van Beek is als landschapsarcheoloog verbonden aan twee leerstoelgroepen: Bodemgeografie en landschap, en Culturele geografie. Hij promoveerde op onderzoek naar de bewoning en het landschap van Oost-Nederland tussen de vroege prehistorie en de middeleeuwen. Momenteel doet hij ook onderzoek (met een VIDI-beurs) naar de culturele betekenis van hoogvenen in Nederland. En nu gaat hij een Europees onderzoek leiden naar de dynamiek van wetlands en de invloed van omgevingsfactoren op dit culturele erfgoed: ‘Wetfutures’, een Europees JPI-project (JPI = Joint Programming Initiative). Met het project is een half miljoen euro gemoeid.

Wetlands en hedendaagse sociale uitdagingen

“Eigenlijk is er nog nooit fundamenteel onderzoek gedaan naar de impact van de vele klimatologische, demografische, economische en politieke ontwikkelingen op wetlands,” zegt Roy van Beek. “Met Wetfutures ga ik dit in kaart brengen, samen met Maarten Jacobs van Culturele Geografie, en een nog aan te stellen postdoc en onderzoekassistent. Het project richt zich op de belangrijkste wetlands in Ierland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Zij fungeren in mijn onderzoek als proeflocaties om te kijken welke veranderingen er in die regio’s optreden. Ik wil kijken hoe wetlands als erfgoed kunnen bijdragen aan hedendaagse sociale uitdagingen. Door een combinatie van etnografisch onderzoek, literatuurstudie, kaartregressieanalyse, enquêtes en interactie tussen publieke en belanghebbende partijen, wil ik veranderende percepties van wetlands in kaart brengen, en veranderende houdingen van de bevolking ten opzichte van het gebruik van wetlands.”

Veel groeperingen hebben invloed op de wetlands. Hun belangen zijn vaak tegenstrijdig. In dat opzicht zijn wetlands ‘contested landscapes’. Door die strijdige belangen in kaart te brengen hoopt Van Beek het beleid ten aanzien van wetlands op een positieve manier te beïnvloeden. “Het gaat me daarbij vooral om de fysieke overleving van het moeraslanderfgoed.”