Dossier

Geïntegreerde bestrijding van ziekten en plagen

Geïntegreerde bestrijding van ziekten en plagen (Integrated Pest Management of IPM) is een manier van duurzaam landbouw bedrijven die streeft naar minimale afhankelijkheid van chemische gewasbeschermingsmiddelen tegen ziekten en plagen. Hierdoor zijn er minder problemen met de aanwezigheid van residuen van pesticiden op voedselproducten en is de kans veel kleiner dat ziekteverwekkers resistent worden tegen pesticiden.

Geïntegreerde gewasbescherming

IPM (Geïntegreerde gewasbescherming) maakt de teelt van gezonde gewassen zo duurzaam mogelijk. Een belangrijk kenmerk is een geïntegreerde aanpak van 8 op elkaar afgestemde maatregelen.

Dankzij het toepassen van IPM worden telers minder afhankelijk van chemische gewasbeschermingsmiddelen. In veel gevallen zorgt geïntegreerde gewasbescherming ook voor verlaging van de teeltkosten, terwijl de opbrengsten hoog zijn én van een goede kwaliteit. Daardoor zorgt IPM ook voor financiële duurzaamheid.

IPM-onderzoek van WUR heel divers

Het onderzoek van Wageningen University & Research is gebaseerd op de verschillende IPM-stappen:

Zo wordt er gewerkt aan biologische bestrijding met natuurlijke vijanden en resistente rassen van bijv. aardappel en tomaat, maar de experts van Wageningen University & Research werken ook aan geïntegreerde onkruidbestrijding, en sterkere weerbaarheid door mengteelten. Ook in de visteelt werken we met IPM en in de pluimveesector: geïntegreerde plaagdierbeheersing tegen vogelmijt en bij het voorkomen van plaagdieren zoals muizen en ratten.

Vragen en antwoorden over IPM:

Wat is IPM?

Integrated Pest Management (IPM) is een duurzame methode om met een pakket van 8 goed met elkaar samenhangende maatregelen ziekten en plagen te voorkomen en te beheersen.

De FAO van de VN omschrijft het als: "Integrated Pest Management (IPM) means the careful consideration of all available pest control techniques and subsequent integration of appropriate measures that discourage the development of pest populations and keep pesticides and other interventions to levels that are economically justified and reduce or minimize risks to human health and the environment. IPM emphasizes the growth of a healthy crop with the least possible disruption to agro-ecosystems and encourages natural pest control mechanisms."

Go to: "Eight priniciples of integrated pest management"

Kunnen rekenmodellen helpen bij IPM?

De experts van Wageningen University & Research hebben veel onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van biologische bestrijding. Met resultaten van experimenten werden computermodellen gebouwd waarmee de ontwikkeling van aantallen plaaginsecten en biologische bestrijders werd gesimuleerd. Met die modellen en beslissingsondersteunende systemen kan bijvoorbeeld berekend worden hoeveel biologische bestrijders er in een bepaalde situatie nodig zijn.

Ook nu ontwikkelen en gebruiken Wageningse onderzoekers nog steeds dergelijke computermodellen. En er wordt nog steeds gezocht naar nieuwe biologische bestrijders en betere manieren om de biologische bestrijders te gebruiken.

Kun je natuurlijke vijanden ook veredelen?

Als er nieuwe, exotische plagen opduiken, kun je biologische bestrijders zoeken in het oorsprongsgebied, om de bestrijding van de plaag in te kunnen passen in de geïntegreerde gewasbescherming. Maar daarmee haal je extra risico’s in huis, omdat die biologische bestrijders hier niet van nature voorkomen. Daarom is het beter om nieuwe lijnen te ontwikkelen van biologische bestrijders die al aanwezig zijn. Dat kan via veredeling en selectie. Bij planten vindt veredeling en selectie al lang plaats, bij biologische bestrijders is dat een nieuw fenomeen.

Veredeling en selectie

Onderzoekers van Wageningen University & Research ontwikkelen technieken voor veredeling en selectie van betere biologische bestrijders. Zo kunnen natuurlijke vijanden geselecteerd worden die effectiever zijn, of makkelijker te vermeerderen. De kennis over de overerving van eigenschappen en over de genen van plagen én hun bestrijders zijn cruciaal voor de verbetering van biologische bestrijding, net als de kennis over de biologie van plaag en bestrijder.

Opleiden van jonge wetenschappers

Omdat het veredelen van natuurlijke vijanden zo’n nieuwe tak van sport is, is het opleiden van jonge wetenschappers heel belangrijk. Wageningse onderzoekers coördineren een trainingsnetwerk waarbinnen onderzoekers van universiteiten, non-profit organisaties en bedrijven worden opgeleid in de verschillende aspecten van het veredelen van biologische bestrijders.

Jonge onderzoekers werken aan ‘populatie genomica’ van drie soorten natuurlijke vijanden, aan genoom-gebaseerde selectie van natuurlijke vijanden en aan roofmijten die ook in extreme milieuomstandigheden effectief zijn. Daarnaast wordt er met computermodellen onderzocht welke eigenschappen van biologische bestrijders de belangrijkste zijn om in het veredelingsproces te scoren.

Lees meer over het project:

Kan precisielandbouw of robotica ingezet worden bij IPM?

Of het bij geïntegreerde gewasbescherming nu gaat om preventieve of om curatieve maatregelen, het is altijd van groot belang om de maatregelen zo nauwkeurig mogelijk in te zetten. Vision + Robotics en technologie als precisielandbouw kan daarbij helpen.

Precisielandbouw

Precisielandbouw is een werkwijze waarbij gewassen heel nauwkeurig de juiste behandeling krijgen. Technologie biedt hulp bij een aantal stappen in de bedrijfsvoering: detectie, beslissen, uitvoeren en evalueren. De experts van Wagenigen University & Research werken onder andere aan de volgende technologieën:

  • Vision technologie (beeldanalyse) voor plaats specifieke detectie van ziekten, plagen, onkruiden en gewascondities en voor monitoring gedurende de tijd
  • Moleculaire technieken voor de detectie van ziekten en plagen
  • Decision support systemen: computer modellen die de detectie van ziekten, plagen, onkruiden en gewascondities vertalen in beheeradviezen en teeltmaatregelen
  • Toedieningstechnieken: voor precieze inzet van preventieve en curatieve maatregelen tegen ziekten, plagen en onkruiden
  • Satelliettechnologie: levert nauwkeurige beelden van percelen en gewassen
  • Autonome navigatie: denk aan drones die gewaswaarnemingen met camera’s doen of autonome trekkers die over het veld rijden en waarnemingen doen
  • Farm Management Informatie Systemen zoals Akkerweb die gebruik maken van geo-data van satellieten en andere waarnemingssystemen

In de precisielandbouw worden vaak meerdere van deze technologieën gecombineerd. Wageningse onderzoekers kijken daarom naar de individuele technologieën én naar combinaties ervan, voor nieuwe en betere toepassingen.

Lees meer in het dossier:

Is Integrated Weed Management (IWM) ook IPM?

Onkruiden concurreren met gewassen en kunnen ziekten en plagen overbrengen. Onkruiden kunnen op goede gronden leiden tot meer dan 30% opbrengstverlies. Op slechte gronden, zoals bij de teelt van maïs in Afrika, kunnen door onkruiden volledige oogsten verloren gaan. Daarom is het noodzakelijk om onkruiden in de land- en tuinbouw te bestrijden.

Geïntegreerde onkruidbeheersing (Integrated Weed Management, IWM) is verwant aan Integrated Pest Management (IPM). De onderzoekers van Wageningen University & Research werken onder andere aan:

  • productiesystemen voor geïntegreerde teelt waarin gewasopbrengsten gelijk of hoger zijn dan in conventionele systemen.
  • tolerante en onkruidonderdrukkende rassen
  • gewasmanagement, zoals zaaidiepte, bodembewerking, hoeveelheid en plaats van nutriënten in de bodem
  • bestrijdingsmethoden om de levenscyclus van de onkruiden te verstoren, zoals precisie landbouw inzet van herbiciden, branden, schoffelen en eggen
  • monitoring van onkruiden voor Decision Support Systems

Lees meer in het project:

De 8 op elkaar afgestemde stappen van Integrated Pest Management:

Go to: "Eight priniciples of integrated pest management"

Voorbeelden van projecten: