Nieuws
Verwachte uitspraak Europese Hof biedt mogelijkheden situatie-specifieke veiligheid-analyse nieuwe rassen
Eind juli wordt de uitspraak verwacht van het Europese Hof van Justitie over de interpretatie van de EU regelgeving rondom genetische modificatie van planten. De uitspraak van de advocaat-generaal van het Hof, vaak een goede indicatie voor de definitieve uitspraak, geeft aan dat de Europese landen waarschijnlijk de mogelijkheid krijgen om eigen, nationale maatregelen te treffen voor rassen die ontwikkeld zijn met nieuwe veredelingstechnieken en daarbij aan een aantal voorwaarden voldoen. Dit opent daarmee impliciet ook de mogelijkheid om deze rassen in een case-by-case aanpak te beoordelen. Zo’n aanpak zou tegelijkertijd het belang van het publiek én van innovatie in de landbouw kunnen dienen. Dat stellen Wageningse onderzoekers in een wetenschappelijke publicatie in Nature Biotechnology.
Gerichte mutaties
De afgelopen jaren zijn er innovatieve technieken ontwikkeld waarmee onderzoekers, in planten heel gericht mutaties kunnen bewerkstelligen. In de wetenschap en in de maatschappij ontstond de vraag of dergelijke planten zouden moeten gaan voldoen aan de EU-regels die gelden voor genetisch gemodificeerde planten. Planten die ongericht mutaties krijgen, bijvoorbeeld door ze met straling of een bepaalde stof te behandelen, zijn binnen de EU regels namelijk vrijgesteld de verplichting om aan EU regels te voldoen voor genetisch gemodificeerde organismen qua voorzorg, impactbeoordeling en traceerbaarheid, en dus ook van het kostbaar en intensief veiligheidsonderzoek dat met markttoelating gemoeid is.
Het Hof van Justitie van Frankrijk heeft aan het Europese Hof van Justitie gevraagd om een uitspraak te doen over deze materie. Aanleiding hiertoe was een rechtszaak die in Frankrijk door de organisatie Confédération Paysanne, ook namens verschillende andere groepen tegen de Franse overheid was aangespannen. Het Europese Hof heeft daarvoor de mening gevraagd van zijn Advocaat Generaal Michal Bobek. In zijn notitie komt de Advocaat Generaal tot de conclusie dat planten die een gerichte mutatie hebben gekregen zónder dat ze met zogenaamd recombinant DNA behandeld zijn, niet zouden moeten vallen onder de EU regels voor genetisch gemodificeerde planten. Dat bekent dat dergelijke planten tegen relatief lage toelatingskosten en onderzoekkosten op de markt zouden kunnen verschijnen. De lidstaten van de EU zouden daarbij de vrijheid houden om de planten wel of niet zonder extra toelatingsonderzoek op de markt te laten brengen.
Het is de verwachting dat het Europese Hof van Justitie op 25 juli 2018 tot een uitspraak zal komen.
Veiligheid én innovatiekracht
Kai Purnhagen, expert Europees en internationaal recht aan Wageningen University & Research publiceert samen met Wageningse experts uit de voedselveiligheid en de plantenveredeling een wetenschappelijke publicatie over deze materie in het toptijdschrift Nature Biotechnology. Daarin komen de onderzoekers tot de conclusie dat een uitspraak die in lijn is met het advies van de Advocaat Generaal, de mogelijkheid biedt om de veiligheid van milieu en consumenten te waarborgen op basis van wetenschappelijke inzichten en tegelijkertijd de ruimte te geven voor innovatie in de plantenveredeling en de landbouw.
Purnhagen: “Alles overziend zou dat de nationale overheden de mogelijkheid bieden om per geval, dus zeg per nieuw planten-ras, te beoordelen of de veiligheid voldoende geborgd is, bijvoorbeeld op basis van eerder wetenschappelijk onderzoek. Op die manier kunnen we voorkomen dat álle rassen die dankzij een gerichte mutatie een nieuwe eigenschap hebben gekregen, over één kam worden geschoren. Als er zorgen zijn over de veiligheid kan actie worden ondernomen, terwijl bij geborgde veiligheid een innovatief ras snel op de markt kan worden gebracht.”
Naast de publicatie in Nature Biotech publiceerden Wageningse onderzoekers in mei dit jaar al in andere wetenschappelijke tijdschriften over Nieuwe Plantenveredelings Technieken (NPBT’s): in Transgenic Research en Trends in Biotechnology.
Ze maakten in opdracht van het Ministerie van LNV over NPBT’s ook twee boekjes die voor niet-experts geschreven zijn.
De onderzoekers van Wageningen University & Research geven regelmatig lezingen tijdens bijeenkomsten waarin ze in gaan op Nieuwe Plantenveredelings Technieken en de visie van Wageningen en vragen beantwoorden vanuit de zaal.