Een lager energieverbruik met meerlagenteelt tulp
Een belangrijke reden voor broeibedrijven om over te stappen op meerlagenteelt is uitbreiding van de productie, zonder dat daarvoor extra kasoppervlak nodig is. Maar ook energiebesparing is een belangrijke drijfveer achter de overstap naar meerlagen.
Berekeningen en metingen wijzen uit dat de besparing op het gasverbruik bij meerlagenteelt groot is. Doordat met dezelfde hoeveelheid warmte veel meer gewas kan worden verwarmd, wordt met bijvoorbeeld twee teeltlagen het gasverbruik per steel gehalveerd. De besparing op het totale energieverbruik is minder omdat er bij uitbreiding van het systeem ook steeds meer elektra nodig is voor het transport en de belichting. De elektra voor belichting wordt uiteindelijk weer omgezet in warmte. Dit wordt geïllustreerd in onderstaande afbeelding.
In deze afbeelding is te zien hoe het energiegebruik per bos tulpen afneemt bij het vergroten van het teeltoppervlak door meerlagenteelt. De lijnen geven de situatie aan waarbij gebruik wordt gemaakt van TL-lampen om de ondergelegen lagen te belichten. Het gasgebruik (paarse lijn) neemt meer dan evenredig af met de toename van het teeltoppervlak. Naarmate het teeltoppervlak toeneemt moet er meer belicht worden waardoor het elektraverbruik stijgt (roze lijn). De warmte die hierbij vrijkomt wordt bespaard op het gasverbruik. De som van gas en elektra (dit laatste omgerekend naar primaire energie: om 1 joule aan elektriciteit op te wekken is ongeveer 2,5 joule aan brandstof nodig, per joule is elektriciteit ook grofweg 2,5x zo duur) wordt weergegeven door de gele lijn. Het totale primaire energiegebruik neemt dus veel minder af dan de besparing op het gasverbruik. Vanaf 180% bedekkingsgraad neemt het elektriciteitsverbruik voor verlichting zoveel toe, dat het primaire energieverbruik per bos niet meer afneemt, maar juist weer iets toeneemt. Boven de 315% is er gemiddeld over het groeiseizoen zelfs een netto warmteoverschot in de kas en zullen er koelinstallaties moeten worden gebruikt om het kasklimaat onder controle te houden.
Belichting is daarom de cruciale factor bij MLT. Met efficiëntere belichting blijft het energiegebruik wél verder afnemen, ook boven de 180% bedekkingsgraad. Een 16 watt LED-lamp ipv. een 36 watt TL-lamp levert een 55% efficientere belichting op en als ook van een 30% lagere lichtbehoefte van de tulpen wordt uitgegaan, ontstaat een veel gunstigere situatie. (zie bovenstaande figuur). LED-verlichting is daarom een belangrijke ontwikkeling voor meerlagenteelt van bolgewassen. Temeer omdat er nauwelijks warmtestraling van de lampen komt zodat teeltlagen dichter op elkaar kunnen. Daarnaast heeft LED nog meer voordelen die de groei-eigenschappen van het gewas kunnen beïnvloeden.