Nieuws
Koude-warmteopslag maakt teelt snijanthurium duurzamer
Anthuriums hebben warmte nodig: de temperatuur mag liever niet onder de 19° Celsius komen. In de winter kan die temperatuur alleen bereikt worden door de kas goed te isoleren en te stoken: dat gebeurt tot op heden met fossiele brandstoffen. Een meer duurzame methode is warmte in de zomer 'oogsten' en te bewaren in een koude-warmteopslag. De Business Unit Glastuinbouw van Wageningen University & Research onderzocht dit systeem met snijanthurium.
In de zomer heeft een kas vaak (veel) te veel warmte, in de winter te weinig. Dat verschil kan wel oplopen tot een factor 10. Met een warmtewisselaar is in de zomer de warmte te oogsten en over te dragen aan water, en dat water kan vervolgens worden opgeslagen in een aquifer (een ondergrondse watervoerende laag). Die warmte kan in de winter weer gebruikt worden: het warme water dat in de zomer wordt opgeslagen heeft een temperatuur van 12 tot 15° Celsius.
Het ondergrondse water dat in de winter wordt opgepompt voorziet een warmtepomp dan van warmte, koelt dan enkele graden af en wordt weer in de aquifer opgeslagen. Dit koude water kan in de zomer gebruikt worden om de kas wat te koelen én wordt weer verwarmd voor de komende winter. Als alle warmte uit de kas wordt 'geoogst' dan zorgt dat voor een enorm warmteoverschot voor de komende winter.
Dit systeem van warmte oogsten en ondergronds opslaan wordt in verschillende teelten gebruikt. WUR onderzocht of het ook toepasbaar is bij snijanthurium. Dat gewas heeft namelijk gedurende het jaar een constant hoge temperatuur nodig. Vandaar dat veel telers tot wel een driedubbel scherm hebben.
Bij het onderzoek gebruikte WUR een eenvoudige installatie voor het oogsten van de latente warmte, namelijk één die eigenlijk bedoeld is om de kaslucht te ontvochtigen. De installatie heeft een elektrische capaciteit van 15 W/m2. Dat bleek voldoende om genoeg warmte te kunnen oogsten om in de winterdag de kastemperatuur boven de 19° Celsius te houden. De warmtepomp wordt aangedreven met groene stroom: daar was in 2020 42 kWh/m2 voor nodig.
Een belangrijke onderzoeksvraag was of de snijanthurium zijn kwaliteit niet zou verliezen als de lucht rondom de wortels te koud wordt bij het oogsten van warmte uit de kaslucht. Dat blijkt niet zo te zijn. In tegendeel, de kwaliteit van het gewas en van de bloemen was het grootste deel van het jaar zeer goed. Om veel warmte te kunnen oogsten, lieten we de temperatuur in de eerste zomer wel hoog oplopen (etmaal temperaturen van 26°C en hoger); hierdoor ontstonden in de daaropvolgende winter bloemen met 'groene oortjes' (de ronde uiteinden van het bloem kunnengroen verkleuren). Door lagere etmaal temperaturen in de zomer aan te houden is dit probleem te verhelpen.
Het onderzoek “Snijanthurium onbelicht naar klimaatneutraal) wordt gefinancierd door het programma Kas als Energiebron.