Japanse duizendknoop - Wat kun je eraan doen?

In het voorjaar groeien vanuit de wortelstokken in korte tijd veel, dicht bij elkaar staande stengels met een groot bladoppervlak. Afhankelijk van de standplaats kunnen de stengels 2 tot 3 m hoog worden. Tegen de winter sterven de bovengrondse delen van de plant weer af.

Verspreiding via wortelstokken

Vegetaties van Japanse duizendknoop bestaan voornamelijk uit vrouwelijke planten die door het ontbreken van stuifmeel geen zaden vormen. De verspreiding van Japanse duizendknoop vindt dan ook voornamelijk lokaal plaats via wortelstokken.

Verspreiding door de mens

Menselijk handelen vormt het grootste risico voor de verspreiding van de soort over grotere afstanden. Denk hierbij aan het verslepen van wortel- en stengelfragmenten door machinaal maaien, of transport van grond waarin zich nog delen van wortelstokken en stengels bevinden. Komen deze fragmenten op een andere locatie in of op de grond terecht, dan groeien daar weer nieuwe planten uit.

Japanse duizendknoop kan op verschillende manieren overlast veroorzaken.

Verdringen inheemse soorten

Door de snelle groei en het gesloten bladerdek van Japanse duizendknoop worden inheemse plantensoorten verdrongen. Ook het aantal soorten ongewervelde dieren neemt af in door duizendknoop gedomineerde vegetaties.

Schade aan gebouwen, leidingen en wegen

De sterke wortelstokken en stengels van Japanse duizendknoop kunnen schade veroorzaken aan gebouwen, leidingen en infrastructuur. Ook oevers en taluds worden instabieler door verdringing van de ondergroei, vooral in de winterperiode als de bodem onbedekt is.

Waardedaling vastgoed

Door te investeren in de aanpak van Japanse duizendknoop kan mogelijk voorkomen worden dat de situatie in Nederland vergelijkbaar wordt met die in Engeland. Daar zijn de problemen zo groot geworden, dat er sprake is van waardevermindering van bouwkavels en vastgoed als de soort wordt waargenomen.

Extra kosten

De aanwezigheid van Japanse duizendknoop betekent extra kosten voor beheerwerkzaamheden, zoals kosten voor monitoring, voorlichting personeel, bestrijding en nazorg. Extra kosten kunnen ook zitten in voorzorgmaatregelen om verdere verspreiding te voorkomen zoals het schoonmaken van machines, reinigen van grond, controleren van grond op aanwezigheid van Japanse duizendknoop etc.

Preventie is de beste en meest kosteneffectieve aanpak van Japanse duizendknoop.

Als er werkzaamheden zijn op, of in de buurt van plekken waar Japanse duizendknoop staat, zorg dan dat er geen wortel- of stengelfragmenten worden verspreid waardoor nieuwe haarden kunnen ontstaan. Controleer en reinig kleding en machines na de werkzaamheden. Voorkom dat grond getransporteerd wordt waarin zich mogelijk nog delen van wortelstokken en stengels bevinden. Afvoer van ‘verontreinigde’ grond moet zorgvuldig gebeuren, langs vooraf vastgestelde routes.

Er zijn verschillende bestrijdingsmethoden voor Japanse duizendknoop, die sterk variëren in effectiviteit. Er is niet één methode aan te wijzen als meest geschikt, de beste resultaten worden geboekt door het combineren van bestrijdingsmethoden en deze over langere periode toe te passen.

Onderzoek met verhitting

WUR werkte samen met Probos, Tree-O-Logic, Aannemingsmaatschappij Van Gelder en Van den Herik Zuigtechniek aan een methode om besmette grond te reinigen door verhitting in een mobiele verhittingsinstallatie. Op verschillende locaties in Gelderland werd grond met duizendknoopresten verzameld en behandeld, waarna werd gemonitord of de behandelde grond vrij blijft van duizendknoop. Dat bleek te werken:

Het adviesteam van Wageningen University & Research kan u adviseren en ondersteunen bij de aanpak van invasieve exoten zoals Japanse duizendknoop. De adviseurs hebben jarenlange ervaring en deskundigheid op het gebied van onkruidbestrijding en zijn goed op de hoogte van de actuele situatie.