Nieuws

Wetenschappers buigen zich over voedselzekerheid voor VN-top in 2021

article_published_on_label
4 december 2020

Wageningse wetenschappers wisselen met internationale collega’s van 7 tot 9 december de laatste ontwikkelingen uit over de toekomstige voedselzekerheid in de wereld. Is er voldoende voedsel, heeft iedereen toegang, wat is het effect van coronapandemie en hoe is de kwaliteit van ons voedsel in 2030? De nieuwe informatie helpt de grote voedselconferentie van de Verenigde Naties in 2021 aan actuele kennis, inzichten en uitgangspunten.

Het 4de Global Food Security congres beoogt het hele aandachtsgebied van voedselzekerheid te dekken. Zo’n 900 wetenschappers uit tientallen landen komen online samen om de laatste ontwikkelingen op het gebied van de beschikbaarheid, toegang, benutting en stabiliteit van voedsel te presenteren en te bespreken. Daarbij gaat het oook over thema’s als verantwoorde consumptie, nieuwe technologie of de mogelijkheden van big-data voor voedselzekerheid.

VN Global Food Summit 2021

Belangrijk congresdoel is om de VN Global Food Summit van de Verenigde Naties in New York in 2021 te helpen met het realiseren van de zgn. Sustainable Development Goals die met voedsel, armoede, gezondheid en milieu te maken hebben. In 2030 moeten daartoe de laatste obstakels genomen zijn. Daarbij zijn de uitdagingen per continent heel verschillend.

Wageningse onderzoeker en mede-organisator namens Wageningen University & Research, Martin van Ittersum, zal ingaan op de grootste uitdaging voor Europa. “Met name voor Noord-West Europa is er nog veel te doen om de gangbare landbouw om te turnen naar een schonere, meer circulaire landbouw, resulterend in een dieet met een nieuw evenwicht tussen plantaardige en dierlijke componenten.” Daarbij ziet hij een hoofdrol voor kringlopen van nutriënten, vooral van stikstof en fosfaat. Ook gaat hij in op het belang van een goede prioritering van het hergebruik van reststromen voor het onderhoud van de bodem, bemesting of veevoer en voor het opslaan van koolstof in de bodem.

Koeien en varkens in de circulaire landbouw

Een bijdrage van Wageningse onderzoeker Hannah van Zanten sluit hier naadloos op aan. Zij onderzoekt welke dieren het beste passen bij welke diëten en afvalstromen (bijproducten) in een circulaire landbouw. Diersoorten verschillen namelijk sterk in de mate waarin ze verschillende restproducten kunnen benutten. Koeien kunnen - met een pens vol micro-organismen - vezels omzetten in waardevolle voedingsstoffen, en zijn daardoor bij uitstek geschikt om gras of stro te verwaarden naar melk. Varkens kunnen daarentegen natte bijproducten zoals voedselresten uit de retail en horeca benutten. “Maar let wel”, waarschuwt de onderzoekster: “Koeien en varkens leveren juist rood vlees terwijl vanuit gezondheidsafweging geadviseerd wordt om juist meer wit vlees te consumeren. Het is dus zoeken naar een gezond dieet in een circulair voedselsysteem.”

Voedselzekerheid voor Afrika

Andere bijdragen van Wageningers betreffen de fundamentele vraag hoe Afrika, met name beneden de Sahara, voedselzekerheid kan bereiken in de komende decennia waarin de vraag naar voedsel zal verdrievoudigen vanwege de grote bevolkingsgroei en dieetverandering. Welke ontwikkelrichtingen en beleidsinstrumenten passen bij de enorme diversiteit van de kleinschalige landbouw in dit deel van de wereld? Van bananensystemen in Uganda tot katoenteelt in Mali of cacaoproductie in Ghana. Maja Slingerland werkt aan de ontwikkeling van beter management in cacaosystemen om tot hogere productie te komen. “Denk daarbij aan de introductie van schaduwbomen om de cacao te beschermen tegen effecten van klimaatverandering zoals droogte”, vertelt ze. “De bomen zorgen ook voor extra koolstofopslag en voor broodnodige extra inkomsten, bijvoorbeeld als het fruitbomen zijn.”

De recent in Wageningen gepromoveerde Mercy Mwambi constateert dat in de Kenyaanse zuivelketen producentenorganisaties, zoals coöperaties, een belangrijke schakel vormen tussen de vele kleine boeren en de consument. Uit dit onderzoek blijkt dat boeren die lid zijn van een zuivelcoöperatie meer aandacht schenken aan de voedselveiligheid van melk, vergeleken met boeren die geen lid zijn. Ook blijkt dat lidmaatschap van een coöperatie een positief effect heeft op de empowerment van vrouwen in het boerenbedrijf.

Het 4de editie van het Global Food Security congres zou in Montpellier plaatsvinden, georganiseerd door lokale instituten samen met Wageningen University & Research en Elsevier. Vanwege Covid-19 is het nu volledig online. In 2013 werd de eerste editie door Wageningen georganiseerd.