Natuurinclusieve transities (KB-36)

(KB-36) Volgens veel indicatoren blijkt de biodiversiteit op aarde af te nemen, of het nu gaat om ecosystemen in brak en zout water in Nederland, algemeen voorkomende vogels in Europa of insectenpopulaties in Duitsland. Uit een analyse door het secretariaat van het Verdrag inzake Biologische Diversiteit blijkt dat de landbouw verantwoordelijk is voor 70 procent van het verwachte verlies aan biodiversiteit op het land. Bovendien is volgens de UNESCO 60 procent van de belangrijkste mariene ecosystemen op de wereld waarvan mensen afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud achteruitgegaan of worden deze op niet-duurzame wijze gebruikt. Ook gaan er in een schrikbarend tempo landschappen en landschapsdiversiteit verloren die voor alle soorten een habitat bieden. Biodiversiteit levert ook natuurlijk kapitaal en ecosysteemdiensten. Daarmee staat ze aan de basis van veerkrachtige productiesystemen voor voedsel, vezels en biobrandstof en verbetering van het levensonderhoud van mensen. Er is steeds meer druk op land en zee als gevolg van een toenemende behoefte aan voedsel-, vezel- en energieproductie, een toename van stedelijke wildgroei, toerisme en mobiliteit, nog verergerd door de effecten van de klimaatverandering. Daarom moet biodiversiteit prioriteit krijgen. Het doel van dit programma is dan ook inzicht krijgen in de werking van ecologische systemen en het ontwikkelen en toepassen van systemische oplossingen om de biodiversiteit te vergroten en tegelijkertijd te voorzien in de behoeften van de samenleving.

Veel landen, niet in de laatste plaats Nederland, staan de komende decennia voor grote uitdagingen. Een groene, leefbare/gezonde en veerkrachtige samenleving met weinig gebruik van fossiele brandstoffen is een aantrekkelijk perspectief, maar daarvoor moeten we op korte termijn zware beslissingen nemen over de ruimtelijke ordening van land-, zee- en rivierlandschappen en over de invloed van de huidige sociale en economische praktijk op de besluitvorming op alle niveaus. In onze visie worden zowel de dynamiek en de intrinsieke waarde van de ecosystemen op zich als hun economische functies voor de mensheid in ogenschouw genomen bij de ontwikkeling van sociaal-ecologische systemen op het land en in zee. Dit betekent dat we bij het onderzoek aan de WUR uitgaan van de volgende uitgangspunten: (1) Biodiversiteit op nr. 1: we moedigen onszelf en onze stakeholders aan om biodiversiteit te integreren als belangrijk onderdeel bij de uitvoering van projecten en programma's; (2) Natuur-inclusief: we pakken de uitdagingen en kansen aan met oplossingen op basis van de natuur: op de juiste schaal, sociaal-inclusief, veerkrachtig op gebied van klimaat en economie.

Projecten: