Project

Lerend Netwerk Vernieuwing Natuurbeleid voor provincies

Voor de groene leefomgeving ziet het kabinet een kleinere rol voor het Rijk en wil het meer taken en verantwoordelijkheden decentraliseren naar provincies en gemeenten en naar bedrijven en burgers zelf. Naast deze fundamentele heroverwegingen van overheidssturing en verantwoordelijkheidsverdeling wordt er ca. 60% bezuinigd op de groene sector. Niet alleen voor de groene sector maar voor allerlei maatschappelijke terreinen richt het kabinet zich erop dat burgers, ondernemers en andere maatschappelijke groepen hun medeverantwoordelijkheid voor het groen (natuur, landschap, parken etc.) oppakken. Hierbij past een nieuwe, meer faciliterende rol, waarbij overheden ruimte laten voor en ondersteuning bieden aan initiatieven van groepen en organisaties in de samenleving.

Doelstelling

Alhoewel er vele mooie en inspirerende voorbeelden zijn van goedlopende burgerparticipatietrajecten en van burgerinitiatieven gaat natuurlijk niet alles goed. De verschuiving van verantwoordelijkheden van overheden naar burgers is deels gaande en gaat zich deels nog uit kristalliseren. Voor het ministerie van LNV is het van belang dat wordt geïdentificeerd waar mogelijke mismatches zich voordoen tussen waar (succesvolle) burgerinitiatieven toe leiden en wat het beleid beoogt met groen in de leefomgeving. Waar ontstaan geen burgerinitiatieven of leiden zij tot, vanuit het beleid gezien, ongewenste (neven)uitkomsten? Door te anticiperen op gaten die vallen en ongewenste ontwikkelingen die ontstaan door het teruggeven van groen aan burger, ondernemer en maatschappij, zou volgens het ministerie in een vroegtijdig stadium aanvullend beleid geformuleerd kunnen worden. Met name bij groen is dit van belang, omdat negatieve ontwikkelingen veelal niet eenvoudig ongedaan zijn te maken.

In dit project gaat het met name om het voeden en leren van discussies en kennisuitwisseling over burgerinitiatieven en beleidsdoelen voor  de groene leefomgeving. Op basis van bestaande kennis over de interactie tussen burgerinitiatieven en overheidsbeleid in het groene domein willen we de brede discussie voeden die op allerlei maatschappelijke domeinen over dit onderwerp wordt gevoerd. En andersom willen we de leerpunten en handvatten uit deze brede discussie vertalen naar het groene domein. Dat betekent dat we op (fysieke en virtuele) plekken in bestaande netwerken waar energie en dynamiek is ten aanzien van het onderwerp ‘Burgerinitiatieven en overheidsbeleid’, discussies initiëren en voeden, kennis uitwisselen, leerpunten en handvatten formuleren, succes- en faalfactoren benoemen etc. Het is hierbij de bedoeling om samenwerkingsconstructies te verkennen met allerlei verschillende organisaties en partijen op het gebied van actief burgerschap en de groene leefomgeving.

Resultaten

Discussie, gedachtevorming en kennisuitwisseling initiëren in bestaande en eventueel nieuwe netwerken over de relatie en samenwerking tussen burgerinitiatieven en rijks- en ander overheidsbeleid. Concreet houdt dit in:

  • Het posten van artikelen, rapportages, stellingen, blogs, powerpoints, vragen, etc in virtuele netwerken.
  • Het voeden van discussies en kennisuitwisseling in fysieke netwerken door middel van presentaties, deelname aan (panel)discussies, workshops geven etc.
  • Voeden van de brede discussie hierover vanuit het groene domein en leerpunten benoemen / vertalen vanuit de brede discussie voor het groene domein.
  • Inhoudelijke analyse en rapportage van de leerpunten en het mogelijke handelingsperspectief voor zowel verschillende overheden als voor burgers in het groene domein.
  • Bijdrage aan Kennisagenda Maatschappelijke potenties van groen door nieuwe vraagstukken en kennisopgaven te destilleren.

De nadruk in het project ligt op kennis delen in plaats van als onderzoeksorganisatie nieuwe kennis te maken. We gaan dus geen nieuw onderzoek doen, geen nieuwe casestudies bestuderen etc. We leveren ook geen onderzoeksrapport op zoals een nieuw deel in de serie Burgers en Landschap. Uit het kennisdelen kunnen wel nieuwe kennisvraagstukken worden geagendeerd, zonder deze overigens binnen dit project te onderzoeken. Met de begeleidingscommissie wordt nagegaan of Alterra een rol kan spelen bij vraagstukken waar kennisleemten spelen. Hier kan vervolgens via de Helpdesk aan worden gewerkt.

Werkwijze

  • Aanscherpen en uitwerken van de inhoudelijke vraagstelling, de projectaanpak en methodiek, de ‘samenwerking met derden’, samenwerking met en rol van de opdrachtgever en de samenstelling en functie van de begeleidingscommissie. Ook afstemming met het project Actief burgerschap van Arjen Buijs is hier van belang.
  • Verder uitbouwen van het gezamenlijke netwerk en aangaan van gesprekken met partijen uit dit netwerk.
  • Communicatie: activiteiten ten behoeve van discussie, gedachtevorming en kennisuitwisseling De hoeveelheid, intensiteit en plekken van de activiteiten zullen in overleg met de opdrachtgever /  begeleidingscommissie nader worden bepaald.
  • Inhoudelijke voorbereiding en analyse, evenals het formuleren van leerpunten voor het groene domein door vergelijking met soortgelijke verschuivingen in de samenleving op andere beleidsterreinen en door  specifieke, inherente kenmerken van de groene leefomgeving te benadrukken.
  • Rapportage.

Publicaties