Project
Gezonde schoollunch
De overgrote meerderheid van de Nederlandse kinderen eet te weinig groenten, fruit en volkorenbrood en teveel ongezonde producten zoals frisdrank, zoete en zoute snacks. Het doel van dit project is het stimuleren van gezond eetgedrag van kinderen in de basisschoolleeftijd door het ontwikkelen en aanbieden van een gezonde en betaalbare schoollunch.
Gezonde lunch op school
Steeds meer basisscholen in Nederland gaan over op een continurooster waarbij alle kinderen op school lunchen. Dit creëert mogelijkheden om via een gezonde schoollunch gezond eetgedrag te stimuleren. In tegenstelling tot veel andere landen in Europa, is het in Nederland niet gebruikelijk om een schoollunch aan te bieden. Binnen dit project is onderzoek gedaan naar de draagvlak, organisatie en effect van een gezonde schoollunch in Nederland.
Draagvlak
Draagvlak onder ouders, kinderen en scholen is essentieel om een gezonde schoollunch op basisscholen te implementeren. Ouders staan neutraal tot positief tegenover een verzorgde schoollunch. Onderzoek naar verschillende lunchconcepten laat zien dat er bij ouders en kinderen het meeste draagvlak voor een zelfsmeerlunch, waarbij kinderen zelf de lunch klaarmaken.
Recent hebben leerkrachten via een vragenlijst aangegeven dat de schoollunch bijdraagt aan gezonder eten door kinderen (61%) en aan meer gelijkheid tussen de kinderen (68%). Bijna de helft (45%) vindt een schoollunch een goed idee, maar dit is geen taak van de leerkracht (38%).
Gezonde schoollunch onderzoek
Op basis van de resultaten naar draagvlak is er een gezonde “zelfsmeerlunch” ontwikkeld, die een half jaar op drie scholen is aangeboden (Amsterdam, Lunteren, Vlaardingen). Bekijk het filmpje om te zien hoe dat eruitzag. Bij de menucycli is rekening gehouden met verschillende culturele achtergronden in eetgewoonten (bijvoorbeeld halal). Voor de scholen was een draaiboek beschikbaar.
Kinderen gaan gezonder lunchen bij de schoollunch (zie tekening en presentatie). In vergelijking met de lunch van thuis aten meer kinderen groente en bruin- en volkorenbrood tijdens de schoollunch. Meer kinderen donken water of melk en minder kinderen dronken suikerhoudende dranken. Een halfjaar na afloop van de schoollunch aten de kinderen weer zoals voor de start van de schoollunch.
Kinderen, ouders en leerkrachten waren in toenemende mate positief over de gezonde schoollunch (procesevaluatie). Ook werd de logistiek rond de levering van de schoollunch aan scholen als positief beoordeeld. Belangrijkste knelpunten waren dat de lunchtijd te lang was voor het huidige rooster (minimaal 30 minuten) wat ten koste ging van onderwijstijd. Een verlengde schooldag ligt bij implementatie van de schoollunch voor de hand.
Eindsymposium
Hier vindt u de visuele samenvattingen en opnames van het eindsymposium over het vergroten van draagvlak voor een gezonde schoollunch bij ouders, leerkrachten en de politiek, en over voor financiering en betaalbaarheid.
Impact
De resultaten zijn duidelijk: een gezonde schoollunch draagt bij aan een gezonder eetpatroon van kinderen. Als de schoollunch stopt, wordt het gezonde eetpatroon niet voortgezet. Het blijvend aanbieden van gezond eten op school is dus nodig om het gezonde eetgedrag te realiseren en draagt zo bij aan het vergroten van voedselvaardigheden van kinderen.
Publicaties:
-
Gezond eten blijkt gewoon lekker
In: Innovaties met maatschappelijke impact. - : Kennis- en innovatieagenda Landbouw, Water, Voedsel - p. 4 - 5. -
Procesevaluatie Schoollunch : Procesevaluatie van het aanbieden van een gezonde schoollunch gedurende zes maanden op drie basisscholen in Nederland
Wageningen : Wageningen Food & Biobased Research (Rapport / Wageningen Food & Biobased Research 2132) - p. -
Schoollunch maakt kinderen gezonder
Schoollunch maakt kinderen gezonder, NPO Radio 1, 2020-07-08, https://www.nporadio1.nl/fragmenten/staxtoine/f139a21e-1dc1-4df6-8141-9ad134ffad14/2020-07-08-schoollunch-maakt-kinderen-gezonder -
Effect of healthy school lunch provision on dietary lunch quality of children at Dutch primary schools
-
Schoollunches in Europa: een verkenning van de praktijk rondom schoollunches in het primair onderwijs in Europa
Wageningen : Eten op School - p. -
Gezonder op de basisschool: schoollunches en meer bewegen : een verkenning naar draagvlak, haalbaarheid, betaalbaarheid en impact
Bilthoven : Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM-rapport 2020-0161) - p. -
Improving dietary intake during lunch through the provision of a healthy school lunch at Dutch primary schools : Design of a pretest-posttest effectiveness study
BMC Public Health 20 (2020)1. - ISSN 1471-2458 -
Exploring the effects of a healthy school lunch on cognitive performance in Dutch primary school children within the Healthy School Lunch project
Wageningen : Wageningen Food & Biobased Research (Wageningen Food & Biobased Research report 2041) - ISBN 9789463953832 - p. -
Groente kun je leren eten
Groente kun je leren eten, Het Parool, 2019-01-12, Marleen Hoebe -
The impact of providing a healthy school lunch at Dutch primary schools on dietary intake and appreciation