Invasies, ziekten en plagen

Doelstelling

Het onderzoek moet een beschrijving geven van hoe de situatie in Nederland als geheel zou moeten zijn, wil een gunstige staat van instandhouding van habitattypen en soorten zijn bereikt. Hierbij is ook aandacht voor (invasies van) ziekten en plagen. Het nader kwantificeren van een gunstige kwaliteit van habitattypen en leefgebieden van soorten maakt het mogelijk om gerichter naar de einddoelen van Natura 2000 toe te werken. Ook is in te schatten of de gunstige staat van instandhouding ecologisch gezien volledig gehaald kan worden.

In 2013 moet de Nederlandse uitwerking van referentiewaarden voor een gunstige staat van instandhouding aan Europa worden gerapporteerd. Dit onderzoek is toegezegd aan de Tweede Kamer in de Natura 2000-brief van 14 september 2011.

Resultaten

1. In de Commissie Plantenziekten en Plagen van het Bosschap is op 21-02-2012 en op 11-09-2012 achtergrondinformatie gegeven over actuele insectenaantastingen op bomen.
2. In opdracht van het Bosschap is, in het kader van “veldwerkplaatsen”, voor beheerders in het noorden van het land, een lezing gehouden over de eikenprocessierups.
3. Gedetailleerde gegevens over de verspreiding en frequentie van de eikenprocessierups zijn verstrekt aan de voorzitter van de Expertgroep van de Nederlandse Voedsel Waren Autoriteit (NVWA) en aan Compendium voor de Leefomgeving.
4. Jaarlijkse artikelen met achtergrondinformatie over verschillende soorten plaaginsecten zijn verstrekt via “Vakblad Natuur Bos Landschap” en “Tuin en Landschap”.
5. Over de dramatische eikensterfte in Scherpenzeel is in verschillende media informatie verstrekt over de plaag van eikenprachtkever.
6. Aan prof. Olle Tenow in Zweden zijn onze unieke data, over aantastingen van de kleine wintervlinder in Nederland sinds 1946, verstrekt in een Europees onderzoek naar golfpatronen van plagen die ons vanuit het oosten bereiken. De publicatie is in 2013 verschenen in Journal of Animal Ecology (zie producten) en concludeert dat er elke 10 jaar een golffront van uitbraken door Europa trekt van oost naar west.
7. Voor het Nationaal Referentie Centrum (Ministerie EZ) is op 25-06-2012 een lezing gehouden over nieuwe risico’s van plaaginsecten die vanuit Zuid-Europa naar het noorden opschuiven ten gevolge van klimaatverandering en handelstransporten. De gegevens zijn tevens in rapportvorm verschenen.
8. Voor resultaten van "Verschuivingen van insectenplagen op bomen in Nederland sinds 1946 - een analyse van historische gegevens": zie het betreffende artikel, verschenen in 2013.
   

Werkwijze

Belangrijke activiteiten zijn:

• Inventariseren van werkwijzen, knelpunten en verkende oplossingsrichtingen
• plaatsen van uitgangspunten en randvoorwaarden in de Nederlandse context
• definiëren van eindstations voor (groepen van) habitattypen
• definiëren van eindstations voor (groepen van) soorten
• opstellen van een werkwijze voor kwaliteitsbeoordeling per regio en gebied
• testen van procedures voor de aggregatie van kwaliteitsmaten van regionaal naar nationaal schaalniveau
• inventariseren van eisen aan kwaliteitsbeoordeling op gebiedsniveau ten opzichte van landelijk niveau waarbij een consistente beoordeling verzekerd is
• opstellen van een rapportage