Nieuws

Aanvullend bodemonderzoek kan efficiënter

article_published_on_label
10 mei 2019

Basisgegevens over de Nederlandse bodem worden sinds 1 januari 2018 beschikbaar gesteld via de wettelijke Basisregistratie Ondergrond (BRO). Wageningen Environmental Research heeft een literatuurstudie verricht om de actuele nauwkeurigheid van die basisgegevens te beoordelen en om aanbevelingen te doen voor efficiënte aanvullende karteermethoden. Het blijkt nodig te zijn om een algemene nauwkeurigheidseis te gaan hanteren voor de BRO. Dit biedt aan de diverse gebruikers houvast om kosten en baten beter af te wegen voor nader bodemonderzoek.

Groot maatschappelijk belang

De gewenste nauwkeurigheid van de Basisregistratie Ondergrond (BRO) hangt sterk af van het doel en de gebruiker. Aan onnauwkeurigheden zijn voor die betreffende gebruiker uiteenlopende risico’s verbonden. Zo kan onvoldoende informatie over veranderingen van in de bodem opgeslagen koolstofvoorraad leiden tot onterecht opgelegde maatregelen. Onnauwkeurige informatie kan ook leiden tot onjuiste aanwijzing van beschermingszones, zoals in de Habitatrichtlijn, met het risico dat de Europese Commissie boetes oplegt. Een laatste voorbeeld is dat onnauwkeurige bodemkaarten het voor land- en tuinbouw lastiger maken om een optimale afstemming van hun bedrijfsvoering te realiseren op de bodemgesteldheid.

Gestructureerde procedure

De vraag is hoe vastgesteld kan worden of gebiedsdekkende bodemkundige informatie in de BRO aan de eisen voldoet die de gebruiker stelt voor nauwkeurigheid en ruimtelijk detail. In twee casestudies is getest of het keuzeschema voor een monitoringopzet die onderzoekers van Wageningen Environmental Research in 2006 hebben ontworpen hiervoor geschikt is. Dit keuzeschema blijkt gedetailleerd en volledig aan het licht te brengen waar het informatieaanbod van de BRO niet aansluit op de informatiebehoefte.

Algemene nauwkeurigheidseis

Als het informatieaanbod niet voldoende aansluit, is de vraag hoe de meest efficiënte aanvullende karteermethode wordt geselecteerd om de informatie in de BRO wel aan de eisen te laten voldoen. Het is primair van belang dat er een heldere nauwkeurigheidseis wordt aangegeven. Deze is sterk afhankelijk van het doel van de gebruiker. De casestudie in Utrecht naar de verspreiding van veengebieden betreft meerdere belangen zoals koolstofopslag, nitraat, gewasbescherming, waterhuishouding en teelt van gewassen. De studie maakt duidelijk dat er geen expliciete algemene nauwkeurigheidseis is voor de aanwezige informatie in de BRO, waardoor discrepanties niet goed vastgesteld kunnen worden. Dat maakt het lastig om de kosten in beeld te krijgen van het inwinnen van aanvullende kaartinformatie tegenover de baten die de diverse gebruikers hebben. De onderzoekers bevelen aan om bij de actualisatie van de BRO een algemeen geldende nauwkeurigheidseis te gaan hanteren en daartoe het historisch gegroeide kwaliteitscriterium van 70% kaartzuiverheid nauwkeuriger te definiëren, eventueel op basis van risicoanalyses.

Goede afweging van kosten en baten

De casestudie in de Peel richtte zich op het bepalen van de doeltreffendheid van een maatregel om optredende ‘natschade’ teniet te doen, die op kon treden door hydrologische herinrichting voor een aangrenzend natuurgebied. In dit geval blijkt dat het voor dergelijke toepassingen mogelijk is om een duidelijke nauwkeurigheidseis te stellen en de kosten van een gerichte dataverzameling af te wegen tegen de opbrengsten in termen van verminderde financiële risico’s.

De BRO en de aansluiting op informatiebehoefte

De Basisregistratie Ondergrond is een ‘open data platform’ en biedt informatie over onder meer de bodemgesteldheid, zoals de Bodemkaart van Nederland, schaal 1 : 50.000. De BRO is een wettelijke taak in opdracht van onder meer het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De informatie wordt onder andere door overheden geraadpleegd om allerlei keuzes en beslissingen bij vraagstukken op het gebied van landbouw, milieu, natuur en infrastructuur te ondersteunen.

Lees meer in dit dossier