Nieuws

Hoogwater in beeld

article_published_on_label
10 januari 2018

De recente overvloedige neerslag in Nederland en Duitsland heeft ervoor gezorgd dat de Rijn, Waal en IJssel tot kilometers brede watermassa’s zijn uitgegroeid. De satellietfoto van 8 januari brengt dit prachtig in beeld. Als deze satellietfoto ook nog met een satellietfoto van een normale rivierstand word gecombineerd wordt pas echt duidelijk hoe enorm de oppervlaktes en volumes van deze watermassa’s zijn. In het geval van de IJssel is het rivieroppervlak bijna verdrievoudigd tot 7189 hectares. Dat meldt de Groenmonitor van Wageningen Environmental Research (Alterra).

Afgelopen december en het begin van januari zijn gekenmerkt door grote hoeveelheden regen en sneeuwval in het stroomgebied van de Rijn. Dit heeft geleid tot record hoogwaterstanden in de rivieren. Dat dit ook via satellieten waar te nemen is laten de satellietfoto’s in dit artikel zien. Elke week maakt de Sentinel-2 satelliet twee keer een satellietfoto van Nederland. Mits het onbewolkt is kan zo een momentopname van het landoppervlak worden verkregen met een pixelresolutie van 10x10 m2. Groenmonitor.nl maakt deze beelden beschikbaar voor het grote publiek. Op maandag 8 januari was het onbewolkt en was het water bijna op recordhoogte. De satellietfoto geeft de rivieren duidelijk weer als brede slingers door het landschap. Ze lichten in beige tinten op als gevolg van de enorme hoeveelheden sediment die ze opnemen bij het overstromen van de uiterwaarden.

Satellietfoto van het Rijn en Waal gebied op 8 januari 2018 (klik op foto om te vergroten)
Satellietfoto van het Rijn en Waal gebied op 8 januari 2018 (klik op foto om te vergroten)

Hoe enorm deze wateroppervlaktes zijn wordt pas duidelijk als we de satellietfoto van 8 januari combineren met een satellietfoto van een dag met gewone waterstanden, in dit geval 27 maart 2017. De reguliere rivierlopen zijn zichtbaar als smalle zwarte slingers. De rode gebieden daaromheen geven de overstroomde gebieden weer. Duidelijk te zien is dat op sommige stukken de rivier kilometers breed is.

Gecombineerd beeld van een satellietfoto met een normale rivierstand en de satellietfoto van 8 januari. De rode gebieden langs de rivieren zijn overstroomd (klik op foto om te vergroten).
Gecombineerd beeld van een satellietfoto met een normale rivierstand en de satellietfoto van 8 januari. De rode gebieden langs de rivieren zijn overstroomd (klik op foto om te vergroten).

Dit wordt helemaal duidelijk als we in detail inzoomen op bijvoorbeeld de plek waar de Nederrijn zich splitst in de Waal en de Rijn. Net voorbij de splitsing van de Nederrijn overstroomt de Waal kilometers breed. Maar in deze natte wereld zijn nog steeds droge plekken zichtbaar; vluchtheuvels voor de dieren in het gebied.

Close-up van de satellietfoto van het Rijn en Waalgebied op 8 januari 2018 (klik op foto om te vergroten)
Close-up van de satellietfoto van het Rijn en Waalgebied op 8 januari 2018 (klik op foto om te vergroten)
Close-up van het gecombineerde beeld van een satellietfoto met een normale rivierstand en de satellietfoto van 8 januari. De rode gebieden langs de rivieren zijn overstroomd (klik op foto om te vergroten)
Close-up van het gecombineerde beeld van een satellietfoto met een normale rivierstand en de satellietfoto van 8 januari. De rode gebieden langs de rivieren zijn overstroomd (klik op foto om te vergroten)

Zo kan ook de IJssel worden geanalyseerd. Merk ook op dat kleinere rivieren als de Vecht (rechtsboven zichtbaar op het IJsselbeeld) ook overstroomd zijn. Het wateroppervlak van de IJssel is ook gekwantificeerd. Onder normale omstandigheden beslaat het wateroppervlak van de IJssel binnen de winterdijken een gebied van 2486 hectares. Op 8 januari was het totale wateroppervlak gegroeid tot 7189 hectares wat bijna een verdriedubbeling is.

Foto links: satellietfoto van de IJssel op 8 januari 2018. Klik op foto om te vergroten.

Foto rechts: Gecombineerde beeld waarin de overstroomde IJsseluitwaarden in rood oplichten. Klik op foto om te vergroten.