
Solar Research: Landschap en ruimtelijke kwaliteit
Technologieën voor hernieuwbare energie, zoals zonneparken, leiden tot een verandering in het landschap. Duizenden nieuwe windturbines en honderden zonneparken hebben inmiddels hun plek ingenomen. Hierdoor krijgt de samenleving langzaam te maken met andere uitzichten en landschappen met nieuwe elementen.
Dit gaat gepaard met weerstand bij omwonenden en concurrentie op het gebied van economische waarde en milieukwaliteit. Voor acceptatie van deze verandering, is een debat nodig over het proces (bijvoorbeeld meer participatieve ontwerpmethoden) en de inhoud (bijvoorbeeld het bouwen van multifunctionele zonneparken).
WUR wil zich met het Solar Research Programma sterker richten op kwalitatieve methoden. Landschapsonderzoekers die zich bezighouden met energietransitie richten zich vooral op kwantitatieve methoden (bijv. besluitvorming op basis van meerdere criteria), terwijl kwalitatief denken nodig is om tegemoet te komen aan maatschappelijke aandachtspunten, zoals de effecten van zonneparken op de fysieke aspecten en de beleving van landschappen.
Een veelbelovend hulpmiddel om rekening te houden met de waarden van landschapsgebruikers bij de energietransitie is ‘landschapskwaliteit’. Dit bestaat uit drie soorten: functionaliteit, ervaring en toekomst. Een bredere kijk op landschappen kan helpen om zonneparken aantrekkelijker te maken en om maatschappelijke steun voor zulke parken te stimuleren. Een soortelijke aanpak wordt gebruikt bij de aanpassing van de Nederlandse rivieren aan klimaatverandering, waarbij zowel kwantitatieve doelstellingen als kwalitatieve waarden worden meegenomen.
Projecten
- Energietuinen Nederland: Duurzame energieopwekking, natuur, landschap recreatie en educatie
- In My Backyard Please! Naar maatschappelijke acceptatie van in het landschap geïntegreerde zonneparken
- Book: Klimaat Energie Ruimte
- GAZO (Gelderse Aanpak Zonneparken met Omgevingskwaliteit)
Publicaties
- Research through design for energy transition: two case studies in Germany and The Netherlands (2019)
- Best-practice European Photovoltaic Parks: Comparative case study (2019-2020)
- Not just another solar field: A multifunctional EnergyGarden for Mastwijk, the Netherlands (2020)
- Solarchipelago: Designing energy transition in the IJmeer along ecosystem change (2020)
- Empowering Energy Estates A new estate as a means for sustainable energy in Wijhe, Overijssel (2021)
- 'Next generation solar power plants? A comparative analysis of frontrunner solar landscapes in Europe', Renewable and Sustainable Energy Reviews (2021)
- Power of landscape : novel narratives to engage with the energy transition (2022)
- Circularity and landscape experience of agrivoltaics: A systematic review of literature and built systems (2023)