Lancering infrastructuurstrategie voor industriële biotechnologie

De overkoepelende doelstelling van het infrastructuurproject IBISBA (Industrial Biotechnology and Synthetic Biology Accelerator, www.ibisba.eu) is de creatie van een nieuwe omgeving die de productie van kennis en de toepassing daarvan in industriële biotechnologie zal versnellen. Voortbordurend op wetenschappelijke en technologische topkwaliteit en synergie met industriepartners, genereert IBISBA proofs-of-concept van prototypes, nieuwe methoden en normen. Dit mondt uit in een omgeving waarbinnen toekomstige professionals worden opgeleid in de industriële biotechnologie.

IBISBA startte in 2014 met een inleidende opbouwfase en is sindsdien de focus van collectieve planning en conceptontwikkeling, uitgevoerd door veertien partnerorganisaties gevestigd in negen Europese lidstaten. In 2017 legden Franse overheidsautoriteiten die samenwerken met het IBISBA-consortium de IBISBA voor als kandidaat bij ESFRI. Deze kandidaatstelling ontving sterke politieke steun van Finland, Italië, Spanje, Nederland en Griekenland en werd ondersteund door toonaangevende Europese onderzoeksinstellingen in België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Erkenning van het belang van het IBISBA-project door ESFRI is een belangrijke stap in het projecttraject, aangezien het de wetenschappelijke deskundigheid en strategische relevantie van het concept bevestigt. Bovendien biedt erkenning van ESFRI nieuwe perspectieven die het IBISBA mogelijk maken om diensten te creëren die binnen de ontwikkeling van bioprocessen de pre-industriële R&D-fases versnellen. Dit ondersteunt de industriële biotechnologie, en bevordert tevens haar rol als sleuteltechnologie van de bio-economie.

Industriële biotechnologie, een hoeksteen van de bio-economie

Het wordt algemeen erkend dat industriële biotechnologie een sleuteltechnologie is voor bio-economische transitie. Dit komt doordat biokatalysatoren (enzymen, micro-organismen, algen) zeer goed aangepast zijn aan de conversie van biomaterialen in een groot aantal commerciële producten. In tegenstelling tot chemische katalysatoren, de werkpaarden van de petrochemische industrie voor het omzetten van fossiele brandstoffen, kunnen biokatalysatoren ook zuurstofrijke biomoleculen verwerken, opereren ze in waterrijke omstandigheden en bij gematigde reactieomstandigheden op het gebied van temperatuur en pH. Wanneer deze bovendien geïsoleerd gebruikt worden of in synergie met chemische katalyse, heeft industriële biotechnologie de potentie om veel van de maatschappelijke behoeften aan te pakken. Hierbij worden biologische grondstoffen omgezet in brandstoffen, chemische bouwstenen, materialen, cosmetica en farmaceutische ingrediënten, die gebruikt kunnen worden bij het vinden van oplossingen op gebied van bijvoorbeeld recycling, voeding en vervoer.

De oprichters van IBISBA

De oorsprong van het infrastructuurproject IBISBA is divers en gebaseerd op het rijke Europese landschap van wetenschappelijke en technologische infrastructuur gericht op industriële biotechnologie. IBISBA put tevens uit de ervaring van ervaren spelers in de industriële biotechnologie, R&D-ontwikkeling in systemen en synthetische biologie, en in bioprocessen en chemische technologie. Veel van de partners zijn universiteiten, maar er zitten ook RTO‘s en onderzoeksinstellingen bij. Samen combineren ze een breed scala aan kennis, belangrijke infrastructuurcapaciteiten en een track record van succesvolle synergie met particuliere partners.

Industriële biotechnologie

UNLOCK - Deel van het knooppunt van de IBISBA-infrastructuur in Nederland (onder leiding van Wageningen University & Research, WUR) is gebaseerd op de door de NWO-ondersteunde faciliteit UNLOCK een uniek platform voor doorbraken in de toepassing van gemengde microbiële culturen. Hiermee worden de middelen aangereikt voor het oplossen van enkele grote maatschappelijke uitdagingen op het gebied van voedsel, bio-brongebruik en duurzame productie van chemische ‘plug-in’-grondstoffen door de biotechindustrie, veiligheid en productie, en de gezondheid van mens, dier en milieu. UNLOCK bevorderde het experimenteren met innoverende maatregelen met betrekking tot publiek-private samenwerkingsverbanden en het lanceren van verschillende grote R&D-projecten op het gebied van de industriële biotechnologie. Twee hiervan zijn EmPowerPutida en SafeChassis.

EmPowerputida – Een internationaal consortium van vijf academische en vijf industriële partners (waaronder grote bedrijven als BASF en Lucite) bundelde de krachten om, door middel van synthetische biologie, een robuust platform te ontwikkelen voor het produceren van veelzijdige, geavanceerde microbiële chassis voor de op maat gemaakte, duurzame biotechnologische productie van bulk en speciale chemische stoffen.

SafeChassis – Dit project omvat het beoordelen van risico’s en ontwikkelt technische beveiligingen om milieu-, gezondheids- en veiligheidseffecten van dergelijke industriële microbiële platforms te beperken. Het project is uniek omdat er tijdens de beginfase van het project een breder dan normaal scala aan stakeholders bij wordt betrokken en vanwege de inbedding in een sterk kader van verantwoorde onderzoeksinnovatie (‘Research Responsible Innovation’).

Wageningen University & Research en IBISBA

WUR, samen met een grote verscheidenheid aan stakeholders uit de industriële, academische en overheidssector, is al lang betrokken bij industriële biotechnologie voor het ontwerpen, uitvoeren en uitbreiden van vele bioprocessen. Het gaat hierbij om de op maat gemaakte en duurzame productie van biopolymeren, organische zuren, biobrandstoffen, nutraceuticals, farmaceutica en biomaterialen. Al met al heeft het sterk bijgedragen aan verschillende duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG‘s), in het bijzonder met betrekking tot een verschuiving van een economie op petrochemische basis naar een op biologische basis, industriële innovatie, efficiënt gebruik van hulpbronnen, een schoon milieu en gezondheid en welzijn. Via de infrastructuur die het biedt voor onderzoek en ontwikkeling, zal IBISBA de bijdragen van Wageningen University & Research aan deze doelstellingen sterk stimuleren.

Zie ook de lancering van ESFRI.