Kwart huishoudens verspilde tijdens COVID-19 crisis minder voedsel

Voedselverspilling is wereldwijd een groot probleem. Alleen al in Nederland is jaarlijks per persoon 34 kilo goed voedsel te redden van de vuilnisbak. Als het aan de Verenigde Naties en onze eigen overheid ligt, kan en moet die hoeveelheid in 2030 zijn gehalveerd ten opzichte van 2015.  

Hamsteren

Draagt de COVID-19 pandemie wel of juist niet bij aan het verminderen van voedselverspilling bij mensen thuis, zo vroegen experts van Wageningen Food & Biobased Research zich af. “Je zag in de eerste weken van de lockdown van alles veranderen in het koop-, kook- en bewaargedrag van consumenten”, legt onderzoeker Gertrude Zeinstra uit. “We zagen dat mensen producten hamsterden zoals brood, toiletpapier, desinfecterende handzeep, pasta, meel en rijst, maar we wisten niet of dit tot meer of minder voedselverspilling zou leiden. Bovendien was buiten de deur eten er niet bij, omdat kantoren en horeca gesloten waren, en evenementen uitgesteld of afgelast.” 

Online vragenlijst

Zeinstra en haar collega’s ontwikkelden een online vragenlijst die antwoord moest geven op hun vragen. “We vroegen consumenten bijvoorbeeld hoe vaak en waar ze boodschappen deden, of ze vaker een boodschappenlijstje gebruikten dan voorheen, en of ze meer of juist minder impulsaankopen hadden gedaan”, illustreert onderzoeker Anke Janssen.

De vragenlijst, ontwikkeld in samenwerking met het Voedingscentrum, was gebaseerd op een onderzoekskader uit het Europese onderzoekprogramma REFRESH. “Ruim 1.500 mensen vulden hem in, een representatieve steekproef van alle huishoudens in Nederland”, aldus Janssen. De gegevens werden tussen 8 en 17 mei 2020 verzameld.

Minder verspilling...

Ongeveer een kwart van de respondenten verspilde tijdens de COVID-19 maatregelen naar eigen zeggen thuis minder voedsel dan voor de COVID-19 crisis. “Vooral verse groenten, vers fruit en maaltijdresten belandden bij 20% van de respondenten minder vaak in de afvalbak”, zegt Zeinstra.

Bijna 20% gaf aan zich meer bewust te zijn geworden van hoeveel voedsel er thuis weggegooid wordt. Consumenten deden ook minder vaak boodschappen dan voorheen: slechts 5% (12% voor de COVID-19 crisis) ging elke dag, terwijl 85% het hield bij hooguit twee tot drie keer per week. Mensen gingen bij het kopen, koken en bewaren van producten bovendien planmatiger te werk. “Ruim een kwart maakte vaker een boodschappenlijstje en bijna een derde liet zich minder verleiden tot impulsaankopen”, illustreert Zeinstra. Bijna een op de drie legde bovendien een grotere voorraad aan, en bijna een op de vijf kocht meer lang houdbare producten en vers fruit dan voorheen.  

... door meer plannen

“Deze studie bevestigt wat we al wisten uit eerder onderzoek: dat planmatig te werk gaan bij het kopen, koken en bewaren van voedsel verspilling vermindert”, zegt Janssen. “De COVID-19 maatregelen hebben mogelijk geleid tot een meer planmatige aanpak. Daarnaast zagen we dat  meer mensen overzicht hadden van wat er in de koelkast, voorraadkast en vriezer lag. Het scheelde ook dat er minder onverwachte gebeurtenissen tussendoor kwamen, zoals spontane etentjes buiten de deur – normaal gesproken een belangrijke oorzaak van voedselverspilling.” 

Verspilling structureel terugdringen

Het zou mooi zijn als consumenten na de COVID-19 crisis, als alle maatregelen opgeheven zijn, de positieve gedragsveranderingen weten vast te houden. Om daarachter te komen schrijven de onderzoekers een voorstel voor een vervolgstudie. Op basis van deze inzichten kunnen gerichte interventies ontwikkeld worden om voedselverspilling in Nederland verder terug te dringen.

Meer weten?

Meer weten over hoe je voedselverspilling thuis kunt verminderen? Kijk op www.samentegenvoedselverspilling.nl of neem contact op met: