Nieuws

Ottermonitoring: minder verkeersslachtoffers dan verwacht

article_published_on_label
23 december 2021

Uit de jaarlijkse monitoring van de otterpopulatie in Nederland door Wageningen Environmental Research blijkt dat het aantal verkeersslachtoffers in 2020 minder gegroeid is dan in voorgaande jaren. De verkeersmortaliteit blijft met ruim 140 geverifieerde verkeersslachtoffers in 2020 echter hoog. Er is een onverminderde noodzaak tot het nemen van mitigerende maatregelen bij de meest urgente knelpunten.

Jaarlijks wordt in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de Nederlandse otterpopulatie genetisch gemonitord. Doel hiervan is zicht houden op de genetische variatie van de populatie en het in kaart brengen van de infrastructurele knelpunten die leiden tot een hoge verkeerssterfte onder otters. De monitoring vindt plaats door met behulp van derden (o.a. beheerders en vrijwillige otterspeurders) dood gevonden otters te melden, registreren en borgen voor nader onderzoek. Van alle geborgen doodvondsten wordt een DNA-monster afgenomen en wordt het DNA-profiel vastgesteld.

Populatie heeft zich succesvol uitgebreid

Sinds de start van de herintroductie in 2002 heeft de otterpopulatie zich de afgelopen twee decennia succesvol uitgebreid. Inmiddels is de status bereikt van een levensvatbare populatie. Daarbij is een deel van het historische verspreidingsgebied, met name in Noord-Nederland, weer bezet. Daarom is met ingang van 2020 besloten om de genetische monitoring in afgeslankte vorm door te zetten.

Jaarlijks sneuvelt 25% in verkeer

Naar schatting komt jaarlijks 25% van de otterpopulatie om door aanrijdingen. In 2020 waren er in totaal 166 geverifieerde meldingen van dode otters, ruim 87% hiervan was verkeersslachtoffer. Opvallend was dat de groei in het aantal verkeersslachtoffers beduidend minder groot was dan in voorgaande jaren. De meest waarschijnlijke verklaring is een lagere verkeersdruk als gevolg van coronamaatregelen. Met name in de herfst en wintermaanden van 2020 trad minder sterfte op in vergelijking met het voorgaande jaar. Deze lagere verkeerssterfte zette zich voort tot en met juli 2021. In plaats van een groei van 23% in de periode oktober tot juli, zoals in het voorgaande jaar, trad in de periode oktober 2020 tot juli 2021 een afname in het aantal verkeersslachtoffers op van 26%.

Meeste verkeersslachtoffers in Friesland

De meeste verkeersslachtoffers vielen in de provincie Friesland, gevolgd door Overijssel. Per provincie is gekeken waar de meeste slachtoffers zijn gevallen. Dit levert een lijst op van ruim 40 (nieuwe) knelpunten. Op deze locaties zijn op korte termijn mitigerende maatregelen wenselijk om de hoge verkeerssterfte terug te dringen en verdere verspreiding van otters naar geschikte en nog niet bezette leefgebieden mogelijk te maken.

Waterwerken veroorzaken niet veel verkeerssterfte

Dit jaar is ook gekeken naar waterwerken in de vorm van gemalen, stuwen en sluizen en de mate waarin hun barrièrewerking leidt tot verkeerssterfte. Naar alle waarschijnlijkheid sneuvelt niet meer dan 4% van het jaarlijkse aantal verkeersslachtoffers in de buurt van waterwerken (<250 m).

Genetische variatie is stabiel

Op basis van de aangetroffen DNA-profielen in doodvondsten kon worden geconcludeerd dat de totale genetische variatie binnen de Nederlandse otterpopulatie redelijk stabiel is. Er zijn geen signalen voor een afnemende trend in genetische variatie, waardoor de kans op negatieve gevolgen van inteelt beperkt blijft.

Lees meer in dit dossier