Biodiversiteit

Leven op aarde is niet mogelijk zonder biodiversiteit. Bloemen en bijen, maar ook bacteriën, regenwouden en stadstuintjes - ze zijn essentieel voor voedselproductie, het tegengaan van klimaatverandering, schone lucht en schoon water, grondstoffen zoals hout, het voorkomen van ziektes en voor onze kwaliteit van leven. Wageningen University & Research (WUR) werkt hard aan een samenleving waarin biodiversiteit floreert. Dat doen we in onderzoek, onderwijs en samenwerking met bedrijven, overheid en ngo's.

Wat is biodiversiteit?

Biodiversiteit is de verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied – van een waterdruppel tot een compleet bos. Biodiversiteit omvat alle soorten planten, dieren en micro-organismen, maar ook de enorme genetische variatie binnen al die soorten en tussen verschillende ecosystemen, van moerassen tot woestijnen.

Waarom is biodiversiteit belangrijk?

Biodiversiteit is direct verbonden met grote uitdagingen van deze tijd als voedselzekerheid, klimaat en gezondheid. Vrijwel alles wat we eten en het gros van onze bouwmaterialen en medicijnen komt van biologische hulpbronnen. Diversiteit van voedselgewassen is cruciaal om te voorkomen dat ziektes en klimaatverandering een bres slaan in ons voedselsysteem. Biodiversiteit is nodig als buffer tegen wateroverlast, tegen droogte en erosie en voor een gezonde bodem en schoon water. Volgens de Conventie voor Biodiversiteit van de Verenigde Naties is minstens 40 procent van de wereldeconomie afhankelijk van biologische hulpbronnen. Kortom: zonder biodiversiteit kunnen we niet leven. Biodiversiteit is de basis van ons bestaan.

Maar biodiversiteit staat wereldwijd enorm onder druk, ook in Nederland. Die druk is te wijten aan meerdere factoren zoals versnippering en afname van leefgebied van plant- en diersoorten, klimaatverandering, verdroging, overbemesting, industrialisering, verstedelijking en gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Belangrijk om te realiseren is dat biodiversiteitsverlies en klimaatverandering elkaar versterken. Om het tij te keren, is een verandering van denken en doen noodzakelijk. Zonder verregaande actie stevenen we af op een onleefbare aarde.

Het ombuigen van de curve van biodiversiteitsverlies

Zwart: De historische biodiversiteitsverliescurve vóór 2010. Groen: Verlies met inspanning door duurzamere productie en duurzamere consumptie Oranje: Verlies zonder duurzamere productie en consumptie Grijs: Verlies als we op huidige voet verder gaan De illustratie toont de belangrijkste bevindingen uit het Nature-artikel, maar geeft geen exacte resultaten weer.

Zwart: De historische biodiversiteitsverliescurve vóór 2010
Groen: met inspanning door duurzamere productie en - consumptie
Oranje: zonder duurzamere productie en consumptie
Grijs: als we op huidige voet verder gaan

Deze infographic is verschenen in het tijdschrift Nature: Bending the curve of terrestrial biodiversity needs an integrated strategy

Werken aan biodiversiteit: De Wageningse aanpak

WUR werkt al jaren aan het thema biodiversiteit volgens ‘de Wageningse aanpak’. Vanuit tal van disciplines onderzoeken onze ecologen, bodemkundigen, plant- en dierwetenschappers, technologen, economen, gedragsdeskundigen, transitiewetenschappers en andere experts biodiversiteitsvraagstukken die spelen op het land, in zoetwater en in de zee. Bovendien hebben zij intensief contact met betrokken partijen in de keten, overal ter wereld.

De wereldwijde biodiversiteits-, voedsel- en klimaatproblemen zijn niet los van elkaar te zien en alleen op te lossen met een integrale wetenschappelijke (evidence-based) benadering. Dit wordt pas echt succesvol als alle partijen in deze domeinen de handen ineenslaan. Niet alleen wetenschappers, maar ook bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. WUR wil als mondiale verbinder het voortouw nemen in het ontwikkelen van nieuwe innovaties en integrale oplossingen die de biodiversiteit op een duurzame en rechtvaardige manier gaan herstellen.

Wageningen Biodiversity Initiative

Het Wageningen Biodiversity Initiative (WBI), opgericht in 2021, is een overkoepelend platform binnen Wageningen University & Research. Met onderzoekers uit veel verschillende disciplines werken we samen aan de ontwikkeling van nieuwe kennis, verstevigen we onze contacten en vernieuwen we het onderwijs voor biodiversiteit. Daarnaast stimuleren we uitwisseling met en tussen verschillende belanghebbenden in de maatschappij door middel van dialogen.

Door de activiteiten van het WBI neemt WUR een leiderschapsrol op zich in de wereldwijde biodiversiteitswetenschap. Onze kennisgebaseerde oplossingen zorgen voor transformatieve verandering richting een natuurinclusieve maatschappij.

In onze aanpak staat co-creatie met onze stakeholders centraal. Wilt u met ons samenwerken aan een natuurinclusieve wereld? Neem dan contact op via biodiversity@wur.nl.

Ga naar 'Wat is het Wageningen Biodiversiteits Initiatief?'

Samenwerken met WUR aan biodiversiteitsonderzoek

Met overheden, bedrijven en ngo's werken we samen aan aan natuurinclusieve en biodiverse samenleving. Ons toegepast onderzoek is van hoge kwaliteit en helpt onze partners bij het vinden van concrete oplossingen voor de uitdagingen van deze tijd. Wilt u mogelijkheden voor samenwerking verkennen, of de expertise van WUR inzetten bij uw plan of project? Neem dan contact op: biodiversity@wur.nl.

Voor meer informatie over onze onderzoeksinstituten, -faciliteiten en experts, kijk op Waardecreatie & Samenwerking.

Onderzoek voor de Nederlandse overheid

In het onderzoeksprogramma Natuurinclusief (KB-36), in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, onderzoeken we het functioneren van ecosystemen op verschillende schaalniveaus. We zoeken naar innovatieve technieken voor het meten en monitoren van biodiversiteit, bijvoorbeeld eDNA. En we kijken naar de drijfveren van stakeholders; wat maakt dat partijen betrokken willen zijn in een transitie naar een natuurinclusieve samenleving?

Wageningen University & Research ondersteunt de overheid bij een aantal Wettelijke Onderzoekstaken (WOTs). Wij monitoren de Nederlandse natuur en het natuurbeleid via de WOT Natuur & Milieu. Daarnaast zijn we leidend in het bewaken en bevorderen van de genetische diversiteit van planten, dieren en bomen via het Centrum voor Genetische Bronnen (CGN). Tenslotte ligt bij WUR ook de verantwoordelijkheid voor het bijhouden van populaties in de Nederlandse Noordzee, kustwateren en IJsselmeer, via het Centrum voor Visserijonderzoek (CVO).

Internationaal onderzoek

WUR-onderzoek naar biodiversiteit vindt plaats over de hele wereld. Van het beschermen van koraalriffen en regenwouden tot het bespreken van biodiversiteitsdoelen op Europees niveau - WUR-wetenschappers komen overal. Dat maakt ons een ideale partner voor grensoverstijgende programma's, waarin we onze kennis en netwerken kunnen inzetten voor het verbinden en opschalen van initiatieven op brede schaal.

De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's) zijn voor WUR een leidraad. Op biodiversiteitsvlak kijken we niet alleen naar de SDG's die direct met natuur te maken hebben (14. Life below Water en 15. Life on Land), maar werken toe naar het natuurinclusief maken van alle SDG's. Meer biodiversiteit is immers niet alleen een doel op zich, maar ook de weg naar een gezondere, klimaatbestendige en voedselzekere toekomst.

Wij werken samen met

Opleidingen en cursussen over biodiversiteit

Wageningen University & Research biedt opleidingen en (online) cursussen voor studenten en voor professionals over biodiversiteit. Neem een kijkje - zit er iets voor jou bij?

Studies

Cursussen en online programma's

Vacatures in biodiversiteit

Wij zoeken gedreven collega's! Ben jij met jouw ervaring en kennis de geschikte kandidaat? Kijk dan naar onderstaande vacatures.

Biodiversiteit en duurzaamheid op de campus

Wageningen Campus is één van de meest duurzame kenniscampussen ter wereld, o.a. door gebruik van warmte-koude opslag en het toepassen van hoge duurzaamheidscriteria bij bouw, onderhoud en renovatie van gebouwen.

Op de campus vind je veel bijzondere natuur. In de natuurtuinen staan zeldzame planten en kom je allerlei soorten insecten, vogels, paddenstoelen en vleermuizen tegen. Elk jaar tijdens de Wageningen Biodiversity Challenge tellen we zoveel mogelijk soorten - in 2022 waren dat er meer dan 800.

Ook andere organisaties en bedrijven gevestigd op Wageningen Campus hebben veel aandacht voor duurzaamheid. De campus is 80% klimaatneutraal.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan

Steun het Universiteitsfonds

Het Universiteitsfonds Wageningen stimuleert de ontwikkeling van academisch talent, beloont excellent onderwijs en onderzoek en maakt baanbrekend onderzoek mogelijk binnen Wageningen University & Research.

Bij Wageningen University & Research (WUR) werken we hard aan de verbetering van biodiversiteit in veel en uiteenlopende projecten. Helpt u mee?