NWO-subsidie voor project over kunstmatige intelligentie in de agrofoodsector

Leider van het project is Vincent Blok, universitair hoofddocent Techniekfilosofie en Verantwoord Innoveren bij de leerstoelgroep Filosofie: “We zijn erg blij. Dit stelt ons in staat om te laten zien hoe belangrijk het werk van de Social Sciences Group (SSG) is voor digitale technologische ontwikkeling. Het belang daarvan wordt vaak over het hoofd gezien. Dit terwijl een gebrek aan vertrouwen van de samenleving in AI het succes ervan in de weg staat. Wij denken dat de toekenning van subsidies voor dit soort werk door de AI-coalitie een blijk van erkenning hiervan is.”

Mensen hebben geen idee van wat AI voor de landbouw kan betekenen

AI in de landbouw: waarom heeft niemand eerder nagedacht over de ethische, juridische en maatschappelijke gevolgen daarvan voor boeren? Simone van der Burg, senior onderzoeker op het gebied van ethiek en verantwoord onderzoek en innovatie bij Wageningen Economic Research, en mede-projectleider: “Op dit moment hebben mensen geen idee wat AI kan betekenen voor de agrifood sector. noch welke gevaren het met zich mee kan brengen. Een voorbeeld: als een boer bijdraagt aan een AI-project door gegevens over zijn dagelijkse melkproductie te delen, wil hij dat de gegevens anoniem worden gebruikt om concurrerende boeren niet te informeren over de output van zijn bedrijf. Maar hoe bescherm je hun gegevens? Daar is het ELSA-lab voor.”

Ethische robots

Simone : ‘AI roept allerlei vragen op. AI-robots zullen banen van mensen overnemen en zullen naar verwachting de arbeidsmarkt in de agri-foodsector ingrijpend veranderen. Wat zijn de bedreigingen voor de werknemers? En welke kansen bieden robots om beter en zinvoller werk te creëren? Een wiedrobot kan per ongeluk de gewassen weghalen in plaats van het onkruid, waardoor de oogst verloren gaat. Wie kan daarvoor verantwoordelijk worden gesteld? En wie moet voor de schade opdraaien? Een algoritme wordt getraind om de beste investeringen te zoeken voor een groot agrobedrijf, wat leidt tot hogere winsten. Maar het algoritme pleegt daarmee uiteindelijk fraude. De definitie van ‘fraude’ veronderstelt een menselijke crimineel. Kunnen we het algoritme de schuld geven?”

Tools en richtlijnen voor het ELSA-lab

Met de subsidie van 2,2 miljoen zal het onderzoeksteam een methodologie ontwikkelen met inbegrip van tools, ethische en juridische richtlijnen en engagementstrategieën rond het gebruik van AI in de agri-foodsector. Verder zullen zij zes casestudy’s uitvoeren waarin ELSA-aspecten zullen worden geïntegreerd in het AI-ontwerp.

Gedurende het project hopen de onderzoekers het aantal casestudy’s uit te breiden en extra projecten toe te voegen aan het ELSA-lab, waardoor het netwerk en de expertise van de Wageningen Research Centers dichter bij het lab komen te liggen. Na afloop van het project hopen zij een ELSA-hub voor verantwoorde AI-toepassingen in agrofood te hebben gerealiseerd, waar men terecht kan voor onderzoek op hoog niveau en praktische knowhow over hoe ELSA in de ontwikkeling en implementatie van AI kan worden toegepast.

WUR-expertise en samenwerking

In het onderzoeksteam zitten leden van verschillende groepen van de WUR zoals Josephine van Zeben (law), Pepa Plana Casado (law), Ricardo da Silva Torres (Wageningen Data Competence Center), Guido Camps (Voeding en AI bij AFSG), Bedir Tekinerdogan (Informatietechnologie), Corne Kempenaar (Agrosystems Research bij Wageningen Plant Research, en Aeres Hogeschool) en Gert Kootstra (Agrarische Technologie).

‘Dit is een kans om de bestaande sociaalwetenschappelijke expertise op het gebied van digitalisering samen te brengen en een nauwe samenwerking aan te gaan met de technische wetenschappen aan de WUR,’ aldus Blok.

Een breed consortium van organisaties adviseert ons ELSA lab en zorgt voor case studies. Dit is de Provincie Gelderland, Oost NL, AI Hub Oost NL, FME, OnePlanet, ZLTO, FarmResult BV, ICT Campus Veenendaal, Regiodeal FoodValley, Noldus Information Technology BV, VicarVision, ConnectedCare.