Project
Koeland: Op zoek naar een gezamenlijk ontwerp en beheer van een archeologische vindplaats in Almere Oosterwold
In Almere Oosterwold creëren bewoners zelf hun eigen stadsdeel. Het ligt in een gebied dat 10.000 jaar geleden al was bewoond en herbergt meerdere archeologische vindplaatsen. Archeologische vindplaats ‘Het Koeland’ bevindt zich in het werkgebied van kavelwegvereniging Eemveld / Neolithicumweg welken namens de leden de aanleg en het beheer van de publiek-toegankelijke private toegangsweg in Oosterwold verzorgen.
Context
In de door de gebiedsorganisatie als archeologisch waardevol aangemerkte gebieden mag pas worden gebouwd als de archeologische waarden zijn veiliggesteld. Het Koeland is zo’n gebied. Het heeft een substantiële omvang en is van groot cultuurhistorisch belang vanwege de goed bewaard gebleven resten van de Swifterbantcultuur. De grond leent zich uitstekend voor natuurontwikkeling, recreatie en landbouw. De grond is net als alle grond in Oosterwold te koop.
Onderzoeksvraag
De initiatiefnemers vroegen de Wetenschapswinkel van Wageningen Universiteit en Research ondersteuning bij de ambitie om samen met betrokkenen (omwonenden verenigd in de Kavelwegvereniging Eemvallei, Kavelwegvereniging Eemveld, Boerderij Vliervelden, Team Oosterwold, De dienst Archeologie van de gemeente Almere, Rijks Vastgoed Bedrijf, Staatsbosbeheer, Landschapsbeheer Flevoland) te komen tot een breed gedragen ontwerp en beheermodel voor dit gebied.
Onderzoek
In dit project zijn drie werkgroepen (archeologie, betrokkenheid en eigendom) ingesteld met experts uit het gebied en projectmedewerkers van het wetenschapswinkelproject. De werkgroepen hebben specifieke onderwerpen verder verdiept om een inrichtingsplan te voeden dat de bewoners in staat stelt gezamenlijk een aantal beslissingen te nemen. Dit plan is naast de basis inrichtingscondities geïllustreerd met sfeerimpressies en besteed aandacht aan de voorwaarden voor mogelijkheden voor verwerving en beheer. Naast deze werkgroepen heeft een groep Wageningse studenten door middel van een consultancy opdracht bewonerswensen geïnventariseerd en een eerste schetsontwerp gemaakt. Deze input is meegenomen in de verdere uitwerking van het plan.
Veel draagvlak
Het hele co-creatieproces, het studentenonderzoek, maar ook een enquête onder bewoners heeft duidelijk gemaakt dat er voldoende animo is om actief betrokken te zijn bij het verwerven, ontwerpen, inrichten, ontwikkelen en beheren van Het Koeland. Eén van de bewoners gaat zich sterk maken om de aankoop van de grond te realiseren, Landschapsbeheer Flevoland gaat zich, samen met de enthousiaste aanjagers de komende tijd sterk maken voor de verdere inrichting en beheer en van het gebied waarbij de ideeën uit het inspiratiedocument worden geïmplementeerd.
Deelvragen
- Wat is de precieze omvang van de vindplaats en wat is er bekend over de archeologie (periode, te verwachten archeologie etc.)?
- Hoe te komen tot een inrichting die gedragen wordt door alle partijen?
- Inrichting: wat zijn de randvoorwaarden (zowel kansen als beperkingen) voor het ontwerp vanuit het perspectief van de verschillende stakeholders?
- Is er synergie mogelijk met het aangrenzende bos dat in beheer is bij Staatsbosbeheer (Pilot Natuur inclusieve Landbouw)?
- Is er synergie mogelijk met het aangrenzende voedselbosbos dat in beheer is bij Stichting Voedselbosbouw Nederland?
- Eigenaarschap: kan het ontwerp geborgd worden met een passend beheermodel?
- Is dit beheermodel juridisch, organisatorisch en financieel uitvoerbaar?
- Is deze aanpak ook toe te passen op andere archeologische vindplaatsen in Oosterwold?