Conferentie
Docentendag aardrijkskunde - Het verhaal van de toekomst op een warmere planeet
In het jeugdboek ‘De Macht van Algas’ schrijft Marco Kunst: “Het is 2317. Het water is gestegen en Nederland heeft nieuwe grenzen. Walcheren is het laatste Zeeuwse eiland dat standhoudt.” Dit zou het nieuwe Nederland kunnen zijn door zeespiegelstijging en een natter en warmer klimaat, maar het kan ook anders. In ‘De Klimaatgids voor de 21ste eeuw’ beschrijft Tim van Hattum toekomstperspectieven die kansen bieden voor een schonere, groenere en socialere wereld. In het vormgeven van onze toekomst hebben niet alleen wetenschappers en beleidsmakers maar ook burgers een stem en een rol. Denk aan een participatieve evaluatie, burgerberaden, citizen science en lokale burgerprojecten.
Tijdens deze docentendag staat het grote vraagstuk van de toekomst op een warmere planeet centraal en onderzoeken we hoe we leerlingen actief bij dit vraagstuk kunnen betrekken en ondertussen te werken aan duurzaamheidscompetenties zoals systeemdenken, toekomstdenken, waardenontwikkeling, samenwerken en handelen. Op deze manier nemen we leerlingen serieus. Zij zijn immers onze jonge burgers en de toekomstige beslissers.
Onderzoekers komen aan het woord om je uit je dagelijkse bubbel te halen en inspiratie te bieden om samen met leerlingen na te denken over alternatieve toekomstbeelden. Aansluitend heb je in de middag gelegenheid om gerelateerde werkvormen uit te proberen, zodat je met leerlingen aan de slag kunt met de toekomst, zowel om de hoek bij jouw school als ver weg in de Cariben.
Programma
| Tijd | Planning |
| 9.30 | Inloop |
| 9.45 | Welkomstwoord - dagvoorzitter |
| 9.50 | Nederland in 2120 – Tim van Hattum |
| 10.30 | Rekenen aan een klimaatbestendige toekomst: keuzes in kaart – Bart Rijken |
| 11.10 | Koffiepauze |
| 11.30 | Klimaatadaptatie en sociale verandering – Saskia Naafs |
| 12.10 | Toelichting middagprogramma |
| 12.15 | Lunch brood en soep |
| 13.05 | Ronde 1: Excursie naar keuze* |
| 14.15 | Verplaatsen/pauze |
| 14.20 | Ronde 2: Workshop naar keuze* |
| 15.35 | Toekomstparlement – Didactische implicaties van het nadenken over de toekomst. |
| 16.00 | Borrel |
| 16.30 | Einde borrel |
Lezingen
Nederland in 2120 – Tim van Hattum (Wageningen Environmental Research)
Tim van Hattum is Hoofd van het klimaatprogramma bij Wageningen University & research en auteur van het boek de Only Planet Klimaatgids voor de 21ste Eeuw. Tims kernboodschap is dat klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit de grootste uitdagingen van de 21ste eeuw zijn, maar dat het nog niet te laat is om in actie te komen. De meeste oplossingen zijn al beschikbaar en juist de natuur is onze belangrijkste klimaatoplossing. Er is geen tijd om te wanhopen, het is de hoogste tijd voor actie. Hij neemt u mee op reis via 7 routes naar een hoopvolle toekomst voor Nederland in 2120 (en de rest van de planeet).
Rekenen aan een klimaatbestendige toekomst: keuzes in kaart – Bart Rijken (Deltares)
Bart Rijken is onderzoeker en projectmanager op het vlak van duurzaam ruimtegebruik bij Deltares. Hij combineert lange-termijn scenario-onderzoek (demografie, economie, klimaat) met integrale ruimtegebruiksmodellering en impact assessment.
De huidige situatie vraagt om handelingsperspectief en concrete acties gebaseerd op betrouwbare informatie. In multidisciplinaire teams worden breed onderbouwde inschattingen gemaakt van de kosten en baten van niets doen versus adaptatie. De inschattingen worden zo veel mogelijk toegespitst op de bijzonderheden van regio’s en locaties, en houden rekening met toekomstige onzekerheden t.a.v. klimaat, demografie, economie en maatschappij. Deze lezing gaat in op het ruimtelijke modelsysteem dat in de praktijk wordt gebruikt om dergelijke ruimtelijke inschattingen mogelijk te maken en keuzen letterlijk op kaart te zetten: het model RuimteScanner. SIM-city voor volwassenen.
Klimaatadaptatie en sociale verandering – Saskia Naafs (College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs)
Saskia Naafs is stadssocioloog, journalist en als strategisch adviseur van het college van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs en betrokken bij de tentoonstelling Nederland op de tekentafel. Met kaarten, maquettes, schetsen, stripverhalen en installaties slingeren wetenschappers, ontwerpers, maar ook ondernemers, kunstenaars en burgerinitiatieven een gesprek aan over de gewenste toekomst. Die toekomstverkenningen zijn vaak een directe oproep aan de politiek: kom met een visie. Maar hoe zorgen we dat ook een breder publiek over de toekomst mee kan praten?
De ruimtelijke inrichting van ons land is namelijk niet alleen een zorg van politiek en wetenschap, maar is vooral ook maatschappelijk vraagstuk. In deze lezing zal Saskia inspirerende voorbeelden aanhalen hoe de toekomst op verschillende manieren verbeeld kan worden en hoe die inzet kunnen worden van een breder gesprek over de toekomst.
Excursies en workshops
Ronde 1: Excursie naar keuze*
- Bodemmuseum
- Laboratorium voor Water- en Sedimentdynamica (Engelstalig)
- Toekomstbestendige Campus
- Landschapsbeelden
- Geodata en citizen science (Engelstalig)
Ronde 2: Workshop naar keuze*
- Didactiek van de Hoop – Tim Favier
- Natuurinclusief ontwerpen – Marlies van Ree
- Landschappen van de toekomst ontwerpen – Van Hall Larenstein
- Causal Loop Diagram in de Cariben – Peter Verweij en Jobke Heij Workshop
- Edugis – NL2120 en Edugis – Tim Jonker en Michaël van Buuren
* Keuze voor excursies of workshops volgt in december na je inschrijving, hierover volgt vanzelf contact.
Op de hoogte blijven?
Wil je op de hoogte blijven van al onze nascholingen? Abonneer je gratis op de nieuwsbrief van Wageningen Pre University.